Foto: Primeminister.kz

Jaqında prezident Qasım-Jomart Toqaev Wlttıq qoğamdıq senim keñesiniñ qwramı men jwmıs tärtibin bekitti. Osıdan keyin äleumettik jeliler men BAQ betterinde atalmış bastama qızu talqılanıp, türli pikirler aytıluda. Bügin biz atalmış mäselege baylanıstı tanımal advokat Abzal Qwspan, azamattıq belsendi Bella Orınbet jäne jurnalist Mädi Manatbektiñ pikirin bildik.

Abzal Qwspan: «Jalpı, wlttıq keñeske qatıstı aytarım, men öz basım bwl Wlttıq keñestiñ qwramına kirmesem de, keñestiñ ideyasın qoldaymın. Ne sebepti qoldaymın? Birinşiden, mına memlekette demokratiyalıq özgerister boluı qajet. Memleketşil adam retinde men üşin demokratiyalıq özgerister joğarı jaqtan bola ma, tömen jaqtan bola ma mañızdı emes. Äyteuir tüpkilikti nätije bolsa boldı. Sondıqtan ümitim bar. Nätije berui mümkin dep özim oylaymın. Öytkeni osınday ülken düniemen qwrıldı. Bwğan deyingi qwrılğandardan bir özgeşeligi bar. Bwl prezident janında twraqtı türde jwmıs isteytin komissiya. Keñes qwru artıqtıq etpeydi. Memleket basşısınıñ öziniñ janında keñesşiler wstağanında eşqanday sökettik joq... Endi qwramına baylanıstı. Bwl jerde ättegen-aylar da bar jäne özim jeke senim bildiretin mıqtı azamattar da bar. Qazir biz oppoziciyalıq bağıttağı azamattardıñ pikirin tıñdasaq, olar mısal üşin Mwhtar Tayjandı, Erlan Sayrovtı bilikke tım jaqın bolğandıqtan sınaydı. Wlttıq müdde jolında bilikpen birlesip jwmıs istey me, bilikke qarsı küresip jasay ma, äyteuir wlttıq maqsatta naqtı is jasaytın adamdardıñ barlığı men üşin sıylauğa twrarlıq azamattar. Osı twrğıdan alıp qarağanda Mwhtar Tayjan, Erlan Sayrov, Jänibek Qojıq, Aygül Orınbek bwlar is-ärekettiñ adamdarı. Sondıqtan men osı azamattarğa senim artamın. Jalpı, negizgi qwramnıñ jas buın ökilderi bolğanı qwptarlıq dünie dep esepteymin. Biraq Jambıl Ahmetbekov siyaqtı kommunistiñ, Bekbolat Tileuhan siyaqtı naqtı bir dini ağım ökilderiniñ enui dau tudıratın mäsele...»

Bella Orınbet: «Adal degen adamdardan mına jerde (Wlttıq senim keñesinde – red) üş-tört adam ğana. Onıñ işinde advokat Aygül Omarova, rejisser Ermek Twrsınov, Baqıtjan Bwqarbay kişkene adekvattı boluı mümkin. Endi 20-40 adamnıñ işinde bwl tım azdıq etedi ğoy. Birinşiden, olar forumğa kelmey de qaluı mümkin. Ekinşiden, ol jerde şeşim köpşilik dauıspen qabıldanadı. Onıñ üstine şeşuşi dauıs törağanıñ özinde. Olar qoğamnıñ arasında problema bar ekenin bilip otır. Tipti prezidenttiñ özin ligitimdi sanamaytın adamdar köp qazir. Qasım-Jomart Toqaevtıñ janına qazir bükil media salasınıñ adamdarı kelgen. Eldi özgertetin emes, eldiñ özgergenin körsetetin bir körinisti alıp keletin adamdar. Bwl sol adamdardıñ wsınısı boyınşa Qosanovtan keyingi spektakl'diñ tağı bir jalğası şığar. Halıqtıñ ızası, narazılığı barlığı bir Qosanovqa ketken edi. Endi Qosanov qana emes, odan da köp adamdardı şığarayın dep twr. Bir jağınan diskriditaciya jasayın degen ğoy. Mine mınau biliktiñ soyılın soğatın senderdiñ el işindegi belsendi adamdarıñnıñ keñesi. Sondıqtan bizden basqa eşkim joq degendi keltirip twrğan şığar. Bwl keñeske kirgen adamdardıñ kişkene qateligi boldı. Bwl bilikpen onday platformada dialog jasamauı kerek edi. Eger olar özgeris jasaudı qalasa, onı keñessiz aq jasauğa bolatın edi. Keñestiñ özi jılına üş aq ret jinaladı. Ol erejesinde jazılğan. Sosın funkciyasın qarañız, ol jerde keñestiñ üş funkciyası bar deydi. Birinşi, ol bizdiñ bağdarlamalarğa, zañnamalarğa analiz jasap solardı saralau. Ekinşi, halıqtıñ problemasın bilikke jetkizu. Endi onıñ işindegi müşelerin körip twrsızdar, olar halıqtıñ problemasın qanşalıqtı biledi? Olar soñğı ret nesie qaşan töledi? Qoğamdıq kölikpen soñğı ret qaşan jürdi? Qarapayım tilmen aytqanda olar halıqtıñ qalay twratının, ne jeytinin bilmeydi. Üşinşiden, ol halıqpen dialog ornatu. Bılay qarap twrsañız, bwl tura sol parlamenttiñ funkciyası ğoy. Halıqtıñ mwñ-mwqtajın joğarı jaqqa jetkizu, zañnamalardı taldau däl sol parlament deputattarınıñ funkciyası. Onda bizge ne keregi bar qoğamdıq keñes pen parlamentti asırap. Bireuin bosatsın onda. Principsiz adamdar onıñ işinde. Parlamentte jürgende Bekbolat ağanınıñ özin qarasañız, tura bir eki apta bwrın aytıp jürgen «qaybir örkenietti elde mitingke şığadı jwrttar» dep. Bir aptadan keyin sol mitingige özi şıqtı. Iä, halıq pen bilik arasında dialog qajet. Biraq ol dialogqa özderi şığuı kerek. Köp balalı analar şıqqanda olardı kabinetterge süyremey qajetin berui kerek bolatın. Bilip otır ğoy olarda. Mümkin bere almay otır. Bizdiñ analar aqpanda şıqtı. Aqpannan beri bir problemasın şeşti me? Sol bayağı 21 mıñ teñge. Onıñ özin ırıñ-jırıñ qılıp, jemqorlıqtıñ tağı bir közine aynaldırıp otır».

Mädi Manatbek: «Keñes endi qwrıldı. Qwramındağı adamdardıñ tizimdi endi kördik. Ärine senetin adamdar bar. Biraq olar tım az. Dauıstıq basımdıqqa ie bola almaytının körip otırmız. Biraq keñes endi qwrılğandıqtan onıñ ayaq alısın köreyik. Öytkeni bäribir jaqsılıqtıñ nışanı, izgiliktiñ belgisi. Äriqarayğısın keyin tarazılay beremiz».

"The Qazaq Times"