Europalıq Odaq öz tarihındağı eñ iri sauda kelisimine qol qoydı.

Kelissöz boyınşa 20 jıldan keyin Europalıq odaq qwramındağı 28 el Oñtüstik Amerikağa kölik, däri-därmek, şarap jäne irimşik önimderin baj salığınsız jetkizedi.
Sonımen qatar, qos tarap auıl şaruaşılığı jäne önerkäsiptik tauarlar saudasındağı baj salığın tömendetuden basqa, memlekettik satıp aludı, sanitarlıq normalardı, avtorlıq qwqıqtardı qosa alğanda, qızmetterdiñ negizgi sektorı üşin tariftik emes şekteulerdiñ bir böligin alıp tastauğa kelisti. Qazir osı şekteulerge baylanıstı olardıñ arasındağı qızmetter saudası tauarlarmen salıstırğanda üş esege az körsetkişte.

Endi EO men AQŞ kelissözge qatısatın ärbir memleket parlamentteriniñ osı mämileni ratifikaciyalauın qadağalaydı. Josparğa säykes birneşe jıldan keyin kelissöz zañdı küşine enip, kartada jalpı halqı 770 mln adamnan asatın jäne jalpı JİÖ $21 trln bolatın erkin sauda aymağı payda boladı: bwl bükil älemdik ekonomikanıñ törtten bir böligi.

Soğıs jäne beybitşilik

EO bastağan ekinşi sauda megakelissözi AQŞ pen Qıtay arasındağı sauda soğısı uşıqqandıqtan jasalğan. Öz kezeginde Eurokomissiya prezidenti Jan-Klod YUnker: «Bwl – tarihi sät. Kelisim arqılı eki tarap jılına 4 mlrd euro baj salığın ünemdeydi. Sol üşin atalğan kelissöz Europalıq odaq tarihındağı eñ negizgi qwjat bolmaq. Halıqaralıq saudadağı qarqındı şielenistiñ arqasında biz oñtüstik amerikalıq seriktesterimizben bizneste bas qosamız», – dedi. Endi küzge qaray EO biligi jañartılğannan keyin, Europarlament pen Eurokeñes birlese atalğan kelisimdi mawqldauı tiis.

Osığan deyin Franciya Europalıq Odaq pen Qwrama ştattarınıñ baylanısına qarsı bolğandıqtan, AQŞ tarapı sauda kelissözderin birneşe ayğa şegergen. Bügin de bwl el qarsı dauıs berip, Bel'giya qalıs qalğanımen, Eurokomissiya eki bağıt boyınşa kelissöz jürgizudi qolğa alğan. Bwl öndiristik tauarlar tarifterin azaytu jäne qos tarap öndiruşileriniñ standarttarın üylestiru maqsatında jürgizildi. Qos tarap baylanısına qatıstı Euroodaqtıñ sauda boyınşa komissarı Sesiliya Mal'strem: «Ekonomikalıq taldau öndiristik tauarlarğa baj salıqtarın azaytu kelisimi Europalıq Odaqtan AQŞ-qa eksport mölşeriniñ 8% artuına, al AQŞ-tan odaqqa eksporttıñ 9% ösuine äkeletinin körsetti. Auıl şaruaşılığı mwnday kelisözderde talqığa salınbaydı», – dep mälimdedi. Al Aq üy basşısı Donal'd Tramp Euroodaqtıñ «Airbus» kompaniyasına subsidiya böluine jauap retinde europalıq tauarlarğa baj salıqtarı engiziletini turalı habarlağan. Osı mälimdemesi onıñ «Tvitter» paraqşasında jariyalanğan bolatın. AQŞ pen Euroodaq basşıları Uaşingtonda soñğı ret kezdeskende bwl salanı kelissözderden tolıq şığaratının aytqan. Europalıq odaq basşılığı AQŞ-pen iri kelisimdi jüzege asıruğa bel buğanımen, Wlıbritaniya men Franciya tarabı üzildi-kesildi qarsılıq tanıtıp otır.

 

"The Qazaq Times"