Kievtegi «Olimpiyskiy» stadionında Ukrainadağı prezidenttik saylaudıñ ekinşi turına qatısuşılar – memleket basşısı Petr Poroşenko men akter Vladimir Zelenskiy arasında debat ötti.
Prezidenttikke kandidattar arasındağı soñğı debat 2004 jılı ötken. Sol kezde telestudiyada Viktor YAnukoviç pen Viktor YUşenko kezdesti. Degenmen, Petr Poroşenko men Vladimir Zelenskiy arasındağı debat bwrınğıdan özgerek: biletter eki sağatta satıldı jäne stadionğa 22 mıñğa juıq adam kelgen.
Stadion ekige bölindi: jasıl sahnada Zelenskiydi jaqtauşılar, al qarama-qarsı top Poroşenkonı qoldauşılar. Är sahnanıñ aldında «janküyerlik orın» wyımdastırılğan. Degenmen, Poroşenko kenetten pikirtalas bastalar uaqıtta öz qoldau tobımen birge Zelenskiy twrğan sahnağa bet aldı. Osılayşa kandidattar saylau aldındağı nauqan kezinde birinşi ret qol alıstı.
Vladimir Zelenskiy öz sözinde «prezident oligarh emes, halıqtan şıqqan jäne 21 ğasırğa say jañaşa oylay alatın adam» boluı tiis dep atap ötti. Sonday-aq, ol: «Men qazir tuğan wlı maydannan qaytpağan är ananıñ aldında tizerlep twruğa dayınmın. Men qazir äkesin maydannan kütken är balanıñ aldında tizerlep twruğa dayınmın. Men küyeuin sarğaya kütken är äyeldiñ aldında tizerlep twruğa dayınmın jäne sizge de osınday wsınıs bildiremin», – dedi. Osı sözderden keyin eki kandidat ta halıq aldında tağzım etti. Bwl tağzım – Ukraina şığısı Donbasta qaza bolğan azamattardıñ ruhına arnaldı.
Bir qızığı, Petr Poroşenko Donbasta qaza tapqan sarbazdıñ jesir äyeline qarama-qarsı tizerley, qolınan aldı.
Vladimir Zelenskiy 2014 jılı Poroşenko üşin dauıs bergenin, biraq bwl qadamnıñ qate ekendigin ayttı: «Biz siz üşin dauıs berdik. Alayda, Poroşenkonıñ eki beynesi bar edi. Biz qoldağan Poroşenko «Putin, men sağan körsetemin. Resey – agressor» – dedi. Al ekinşi beyneñiz jasırın türde Medvedçuk mırza arqılı Mäskeuge sälemdeme jiberip otırdı. Men sizdiñ qatelikter men uädeleriñizdiñ nätijesimin. Bwl şındıq jäne siz mwnı jaqsı tüsinesiz.
Siz 1998 jıldan bastap deputat nemese şeneunik boldıñız, biraq osı uaqıt işinde qalay oligarhqa aynaldıñız? Iä, Poroşenkonıñ jetistikteri köp (EO-men vizasız rejim, Avtokefaliya turalı Tomos, ukrain tilin joğarı deñgeyge köteru, NATO-men ortaq armiya qwru), biraq siz osı qadamğa öziñizdiñ atağıñız üşin bardıñız.
Nege memleketimiz kedey, al onıñ basşısı asqan bay adam? Roshen magazini örtengende, oğan qatısı bar qılmıskerler tört-aq sağatta wstaldı. Al äskeri qoymadağı jarılıs jäne jurnalist Şeremettiñ ölimine jauaptı adam äli anıqtalğan joq. Bes jıl ötse de, Maydandağı kisi ölimine qatıstı qılmıskerler jauapqa tartılğan joq. Ukrainadağı zeynetaqı 1500 griven' ğana, osınday az aqşağa ömir süruge bola ma, aytıñızşı?»
Petr Poroşenkonıñ tezisi: «Biz, Ukraina halqı, memleketimizdi saqtap qaldıq. Älemdik arenadağı Ukrainanıñ bedeli artıp keledi. Europalıq odaqqa bağıttalğan sayasatımız sätti jüzege asuda. Halıqaralıq qarjı qwrılımdarı, əlemdik liderler men basqarğan 5 jıldağı jetistikti qwptaydı. Al siz qayda qaldıñız, qayda boldıñız bwl kezde?
Eger siz 2014 jılı meniñ eldi aqşasız, qarusız auır jağdayda qabıldağanımdı bilseñiz, basqaşa swraq qoyar ediñiz. Putinniñ Ukrainanı basıp alu turalı armanı bar. Eger biz der kezinde Reseymen qarım-qatınasımızdı toqtatpağanda, bayağıda soğan jem bolar edik. Al Zelenskiy Reseyge qarsı twra almaydı».
Osı sarındağı söz sayısı 36 minutqa sozıldı. Debat soñında Poroşenko Ənwran şırqay bastadı. Al Zelenskiy jay ğana külip, qolımen «jeñis» belgisin körsetti. Alpıs mıñ orındıq stadionğa jinalğan halıqtıñ jartısı «Poroşenko alğa!» dese, qalğan jartısı «Zelenskiy jeñdi!» dep wrandadı.
Keybir sarapşılardıñ pikirinşe, Petr Poroşenko ekinşi turda jeñiske jetedi. Sebebi, ol azamattardıñ ömir süru deñgeyin arttıru jäne sıbaylas jemqorlıqqa qarsı küres jolında aytarlıqtay jaqsı nätijege qol jetkizgen. Ukrainanı Reseyden alşaqtatıp, batısqa bet bwru jolında birneşe zañdar qabıldadı. Olardıñ qatarında EO men NATO-ğa müşe bolu, Reseymen aradağı «dostıq» kelisimin bwzu jäne Germaniyamen ekonomikalıq baylanıs ornatu bar. Batıs elderi üşin Poroşenko Ukraina patriotı jäne halıqtı Resey agressiyasınan qorğauşı retinde belgili. Osınday artıqşılıqtardı eskergen Poroşenkonıñ komandası akter Zelenskiydiñ sayasatta täjiribesi bolmağandıqtan, prezident boluğa dayın emes dep esepteydi.
Ukrainadağı prezidenttik saylaudıñ ekinşi turı 21 säuirde ötedi. 31 naurızda ötken birinşi turda Zelenskiy 30,24% dauıs, al Poroşenko 15,95% dauısqa ie boldı.