Mäskeu mañındağı dau: Resey Konstituciyasın özgertu kimge jäne ne üşin qajet ?

Mäskeu mañındağı dau: Resey Konstituciyasın özgertu kimge jäne ne üşin qajet ?

Mäskeu mañında Ata Zañğa özgertuler men tolıqtırular engizuge baylanıstı dau tolastar emes. Jaqında Memlekettik Duma törağası Vyaçeslav Volodin parlamenttiñ tömengi palata mandatın keñeytuge mümkindik beretin Konstituciyalıq özgerister jönindegi bastamalarğa qaytıp oraldı.

«Özgertuler men tolıqtırular Konstituciyadağı birqatar keleñsizdikterdiñ ornın toltıruğa mümkindik beredi. Kostituciyalıq sot törağası men özge de mamandar Ata Zañğa özgertuler engizilse bilik tarmaqtarındağı tepe-teñdik saqtalıp, köp dünie atqaruşı bilik paydasına şeşiledi dep esepteydi» - dedi Volodin.

Biraq Volodinniñ bwl pikirimen oppoziciya ökilderi kelispeydi. Sebebi Memlekettik Duma spikeri prezident Vladimir Putinniñ senimdi serikteriniñ biri jäne kez kelgen dünieni Kreml'diñ paydasına şeşu üşin jwmıs isteydi. RF Joğarı ekonomika mektebiniñ professorı Il'ya Şablinskiydiñ sözinşe,  Konstituciyalıq özgeris birinşi kezekte «Prezidenttiñ basqaru merzimin şekteu» jönindegi bapqa jäne Memlekettik Duma ökilettigin keñeytu jönindegi mäselelerge bağıttalğan.

Şablinskiy atalmış mäselege baylanıstı «Amerika dauısı» aqparat agenttigine bergen swhbatında: «Men Memlekettik Duma ökilettigin keñeytudi qoldaymın. Biraq Volodin mırza aytqan jolmen emes. 2008 jılı Memleketti Duma jıl sayın ükimettiñ qorıtındı bayandamasın tıñdauğa mümkindik alğan. Biraq däl osınday ädemi «bantiktiñ» artında «prezident ökilettigin 6 jılğa wzartu» siyaqtı odanda mañızdı mäsele jasırın ötkizilgen» - dedi. Şablinskiydiñ sözinşe, Volodin bwl jolıda öziniñ osıdan 11 jıl bwrınğı josparın jüzege asırmaq.

Osı twsta Mäskeu mañında bolıp jatqan pikir talastarğa qarap, osı uaqıtqa deyin Qazaqstan Konstituciyasına engizilgen özgertuler men tolıqtırular eriksiz eske oraladı.

Qazaqstan Täuelsiz el atanğalı beri Ata Zañğa 1998, 2007 jäne 2011 jıldarı özgertuler engizildi. 1998 jılı engizilgen özgertude prezident ökilettigi 5 jıldan 7 jılğa wzartıldı, bir adamnıñ 2 retten artıq prezident saylauına qatıspauı men prezident jasına qatıstı şekteuler alınıp tastaldı. Bir sözben aytqanda bwrın memlekettik qızmetkerler 63 jastan keyin zeynetke ketui kerek bolsa, özgertulerden keyin 100-ge deyin memlekettik qızmetpen aynalısuına zañ jüzinde rwqsat aldı.

2007 jılığı özgertu boyınşa, Mäjilis tek partiyalıq tizimmen jasaqtalatın boldı. Bwğan deyingi saylaularda halıq belgili bir adamğa dauıs berip kelse, bwdan bılay tek partiyalarğa dauıs beretin boldı. Saylaudan keyin kez kelgen partiya parlamentke kimdi otırğızsatının özi şeşti.

Ata Zañğa soñğı ret özgertuler men tolıqtırular 2011 jılı engizildi. Däl osı jılı merziminen bwrın prezident saylau ötti jäne Konstituciyağa engizilgen özgertuler atalmış sayasi oqiğamen twspa-tws keldi. Özgertilgen Ata Zañğa säykes, merziminen bwrın ötetin prezident saylauınıñ uaqıtı prezident şeşimi boyınşa belgilenetin boldı.

"The Qazaq Times"