Migraciya ağımı orta däuletti elderge oyıstı. Foto: US News & World Report.

Birneşe kün bwrın jariyalanğan BWW mälimdemesinde älemde bosqındardıñ sanı 25,4 mln adam ekeni mälim bolğan. Alayda, dünie jüzinde migranttar ağısında 164 mln adam bar ekeni anıq boldı. Bwlardıñ arasında qwrılısşılar, bankirler, muzıkanttar, jürgizuşilerdi qamtığan köptegen mamandıq ieleri de bar. Bwlar eñbek migrantı retinde älemdik migraciyanıñ basım bölegin wstap otır.

Migranttardıñ üşten eki bölegi ekonomikası quattı, bay elderge ağılğan. Keybir elderde är besinşi jwmısşı şeteldik bolıp sanaladı. Bwnday memleketterde migranttardıñ jwmıs ielenuimen jergilikti twrğındardıñ jwmıssızdıq mäselesi tuındauda. Bwl ürdiske qarsı ükimetter migraciya sayasatın qatañ wstauda. Biraq, jwmıssızdıqtıñ bastı sebebi migraciya emes ekenin moyındaydı. Qazirgi tehnologiyalar revolyuciyası jwmısşılarğa degen mwqtajdıqtı barğan sayın azaytuda.

Düniejüzilik Eñbek wyımı jariya etken mälimetine qarağanda, AQŞ bastağan batıs elderiniñ migraciyağa qarsı qatañ sayasatınan keyin bay elderge migraciya ağımı birtindep toqtağan. Alayda, migranttardıñ betalısı ortaşa däuletti elderge qaray bwrıldı. Bwl elderdiñ qatarında Qıtay men Braziliyadan tıs, Qazaqstan, Äzerbayjan, Belarus' jäne Türkimenstan qatarlı elder bar.

Qazirde de basım köpşiligi damığan batıs elderine basımdıq berude. Älemdegi şeteldik jwmısşılar eñ köp aymaq tağı da Europa men Soltüstik Amerika bolıp otır. Sebebi, osı öñirlerdegi biznes-klimatı, finans jäne ğılımi baza şeteldik jwmısşılardı özine tartıp otır. Jergilikti jwmıs beruşiler bolsa, tabıs pen jetistik üşin talanttı, qolınan is keletin qızmetkerdi izdeytini anıq. Bwğan mısal jetkilikti, aytalıq Angliya Bankti kanadalıq Mark Karni basqarsa, Germaniyanıñ memlekettik balet teatrına ispaniyalıq Naço Duato jetekşilik etetini sekildi.

Bir sözben aytqanda eñbek migranttarınıñ basım köbin damığan elder ielep otır. Damığan elderde eñbek küşiniñ 18,5 payızı şeteldik jwmısşılarda. Sonıñ özinde bwl älemdik eñbek migrantınıñ 5 payızı şamasında. YAğni, älemdegi şirek milliardqa juıq migranttardıñ 60 payızı eñbek migrantı. Al, mekenderin türli sebeptermen tastap şığıp, künköris üşin bas sauğalağan bosqındar bolsa 7 payızın ğana ielegen. Eñbek migranttarınıñ ösimi barğan sayın artuda. Zertteu bastalğan soñğı tört jıldıñ özinde 10 payızğa deyin köbeygen.

Älemdi şarpığan eñbek migranttarınıñ 90 payızı 25 pen 64 jas arasındağı eñbekke jaramdı adamdar. Osığan qarap-aq, keybir elderdiñ jwmısqa jaramdı azamattarın şetelge jiberip alıp jatqanın bayqauğa boladı. Bwl bolaşaqta sol eldiñ ekonomikalıq ösimine keri ıqpalın körsetui mümkin dep boljaydı älemdik wyımnıñ mamandarı. Degenmen, ekinşi jağınan olar tabıstarın öz elderine audaru arqılı ekonomikanıñ ösimine üles qosıp jatqanın aytadı.

Jwmıs küşiniñ 18,5 payızın migranttar qwrağan damığan elderdiñ twrğındarı statistikalardı alğa tarata otırıp narazılıqtarın bildirip keledi. Sebebi, özge elderde bwl körsetkiş 1,4 pen 2,2 payız şamasında boladı. Sonımen birge migranttardıñ jwmısqa ornalasu mümkindigi joğarı bolatını tağı bar. 70 payızınan astamı jwmıspenen qamtılğan. Jergilikti twrğındarda bwl körsetkiş 60 payız şamasında boladı. Alayda, damığan elderdiñ ükimetteri üşin el twrğındarınıñ jwmıssızdıq problemasın şeşu qiınşılığı tuındağanımen, jwmıs beruşiler talanttı, isker jäne jwmısqa jaramdı şeteldik qızmetkerlerge ıntalı bolıp otır.

“The Qazaq Times”