Foto: chto-proishodit.ru

AQŞ prezidenti Donal'd Tramp Resey prezidenti Vladimir Putinmen bir şart orındalğan jağdayda ğana kezdesedi. Mäskeu ukrainalıq äskeri kemeler men teñizşilerdi twtqınnan bosatpayınşa, eki el prezidentteriniñ sayasi kelisimi jüzege aspaytın boldı.

Tramptıñ wlttıq qauipsizdik jönindegi keñesşisi Djon Boltonnıñ habarlauınşa, Kerştegi jağdaydan keyin Uaşingtonnıñ Mäskeuge qatıstı pikiri bwrınğıday qala beredi. Bolton 13 jeltoqsanda jurnalisterge swhbat berip, osı taqırıpqa qatıstı «Resey Ukraina kemeleri men 24 ekipaj müşelerin bosatpayınşa, kezdesu ötkizetindey eşqanday sebep joq»,– dedi.

Osığan deyin Aq üydiñ baspasöz hatşısı Sara Sanders Tramp pen Putin Buenos-Ayreste ötetin G-20 sammiti ayasında kezdesetinin aytqan. Sayasi mañızdı jiında eki el basşısı Ukraina men Süriyadağı jağday, yadrolıq qaru mäselelerin talqılaudı josparlağan. Biraq, Kerştegi jağdaydan keyin Tramp Reseydi «agressiyalıq sayasat wstanuşı memleket» dep qatañ sınğa alıp, bwl kezdesudiñ ötpeytinin aytqan. Rasımen, Tramp öz sözinde twrıp, Putinmen köpten kütken kezdesudi keyinge qaldırdı. Argentinadağı G-20 atalatın «Ülken jiırmalıq» sammitinde ol Putinnen basqa Germaniya kancleri Angela Merkel'men, Japoniya prem'er-ministri Sindzo Abemen jäne Qıtay törağası Şi Jinpiñmen kezdesti.

13 jeltoqsanda resmi NATO mälimdeme jasap, al'yanstıñ bas hatşısı Yens Stoltenberg Ukrainanıñ aumaqtıq twtastığı men egemendigine, onıñ işinde halıqaralıq qwqıqqa säykes öziniñ aumaqtıq teñizinde erkin jüru qwqığına tolıq qoldau bildiretinin ayttı. Öz sözinde ol, «Resey Qırım anneksiyası men Kerştegi jağday üşin jauap beredi»,– dedi. Eki el arasındağı jağdaydan keyin, Europalıq Odaq elderi Germaniya men Resey arasına salınatın «Soltüstik ağıs – 2» gaz qwbırınıñ qwrılısın jalğastırmau jaylı wsınıs bildirdi. Atalğan jobanı Europarlament ökilderi ekonomikalıq jağdayğa bağıttalmağan «sayasi kelisim» dep atap, qwrılıstı toqtatu turalı arnayı qarar şığardı. NATO men EO Qırımdı Resey jeri dep moyındamaydı. Al Mäskeu 2014 jılı anneksiyağan Qırım men oğan jaqın teñiz suları Reseyge öz erkimen qosılğan aumaqtar deydi.

Mäskeu men Kiev teketiresine qatıstı BWW Qauipsizdik keñesiniñ otırısında AQŞ-tıñ twraqtı ökili Nikki Heyli Reseydiñ kezekti agressiyalıq äreketin qauipti eskalaciya jäne halıqaralıq qwqıqtıñ bwzıluı dep bağa berdi. Al memlekettik hatşı Mayk Pompeo: «AQŞ Reseydiñ agressivti äreketterin ayıptaydı. Ukrainağa kemelerdi qaytarıp, wstalğan ekipaj müşelerin bosatudı, Ukrainanıñ egemendigi men onıñ aumaqtıq twtastığın qwrmetteudi Reseyden talap etemiz», – dep mälimdedi. AQŞ departamenti: «Uaqıt ötken sayın Reseydiñ qate äreketteri artıp keledi. Al bizdiñ tarap soğan say qatañ şaralar qabıldaytın boladı. Eger Resey NATO men AQŞ-tıñ eskertuine qwlaq aspaytın bolsa, biz şığındardı, sankciyalardı wlğaytudı jalğastıramız. Olar Ukraina ekipajdarın bosatıp, kemelerdi qaytaruı kerek. Solay jasauğa mindetti», – degen.

25 qaraşada Resey Kerş bwğazında Ukraina äskeri-teñiz küşteriniñ üş kemesin basıp alıp, oq atqan. Ukraina prezidenti Petr Poroşenko Reseydiñ bwl äreketin «basqınşılıq» dep atap, olardan Azov teñizinde wstalğan Ukraina äskeri kemeleri men teñizşilerin dereu bosatudı talap etti. Resmi Kiev ukrain kemeleriniñ şekaranı bwzbağanın jäne Azov teñizine baratını aldın ala habarlanğanın ayttı. Al Mäskeu kemeler Qırımğa jaqın teñizde Resey şekarasın bwzdı dep ayıptaydı.

"The Qazaq Times"