22 jeltoqsan küni keşte, Almatıdağı Esentai Mall sauda oyın-sauıq ortalığınıñ kinoteatrında, «Qazaqstan» teleradio korporaciyası men «Shine prodakşn» birlesip tüsirgen «Qozı Körpeş–Bayan Swlu» telehikayasınıñ twsaukeseri ötti. «Qazaqstan» teleradio korporaciyasınıñ basqarma törağası Erlan Qarin fil'mniñ twsauın kesti jäne arnanıñ osığan deyin atqarğan tabıstı qızmetimen birge aldağı josparlarımen tanıstırdı. 6 seriyadan twratın telehikayanıñ alğaşqı seriyası keştegi körermenderge wsınıldı.
Atalğan teleserial turalı Erlan Qarin: «Körermenderimizdi türli janrdağı jaña telehikalarmen qosa, tarihi oqiğalarğa negizdelgen teleserialdar tüsirudi qolğa aldıq. Osı maqsata «Shine prodakşn» kompaniyasımen, onıñ jetekşisi Bayan hanımmen birlese otırıp «Qozı körpeş-Bayan swlu» telehikayasın tüsirdik. Tarihi oqiğalarğa negizdelgen telehikayanı tüsiru oñay emes ekenin bilesizder. Ol öte köp dayındıqtardı talap etedi. Soğan qaramastan «Shine prodakşn» kompaniyası jeke osı jobanı qolğa alıp, tiyanaqtı jüzege asırdı», – dedi. Sonımen birge Erlan mırza jobanı sätti ayaqtağan tüsirilim tobına alğısın ayttı. Söz soñında «Qazaqstan» arnasınıñ körermenderine jaña jıldıq tartu retinde fil'm 25 jeltoqsannan bastap arnada taratılatının, özge de merekelik tartularınıñ bar ekenin aytıp ötti.
Fil'mde Qozınıñ rölinde Erjan Mwqataev, Bayan swlu rölinde Gülzada Twrlaş, Qodar rölinde Marat Abaev oynağan. Bas prodyuser Bayan Maqsatqızı, Qoyuşı-rejisseri Darhan Särkenov, Scenariy avtorı Ännes Bağdat.
Zertteuşilerdiñ aytuınşa «Qozı körpeş – Bayan swlu» qazaqtıñ eñ bayırğı epostarınıñ qatarına jatadı. Tipti onıñ şığu tarihı mıñ jıldan arığa ketedi. Telehikayadan bir bayqağanımız scenariyde bwl jağı eskerilgenimen, tüsiru kezinde paydalanğan twrmıstıq bwyımdar, kiim-keşekter epostıñ payda boluınan köp beride jatqanday. Bwl turalı kartinanıñ qoyuşı-rejisseri Darhan Särkenovten swrağanımızda: «Bügin twsauı kesilgen «Qozı körpeş-Bayan swlu» masştabtı jobalardıñ biri. Sondıqtan ärine men üşin jäne tüsiru tobı üşin de qiın boldı. «Qozı körpeş – Bayan swlu» epos bolğannan keyin, bolğan oqiğanıñ naqtı datası joq. Sondıqtan biz twrmıs-salt boyaularında XVI-XVII ğasırlardı negiz etip aldıq», – dedi.
«Qozı körpeş – Bayan swlu» telehikayasınıñ scenariy avtorı Ännes Bağdattan da joba turalı pikirin swrağan edik.
– Scenariy avtorı retinde qanday bağa beresiz, jalpı joba sätti şıqtı ma? Sizdiñ scenariy tolıq saqtaldı ma?
– Halıqtıñ bäri biletin taqırıp bolğandıqtan, ärine bwl taqırıp öte auır. Teatrğa da qoyılğan, körkem fil'm de tüsirilgen. Al serial türinde alğaş ret jasalıp jatqandıqtan scenariyin jazu ülken jauapkerşilikti talap etedi. Barlıq jerde scenariyden auıtqımaytın närse bolmaydı. Montaj kezinde keybir dialogtardıñ auısıp ketkenin bayqadım. Jas bolsa da Darqan jaqsı alıp şıqtı dep oylaymın.
– Dialogtardan qazirgi zamannıñ auızeki söz qoldanıstarın da bayqap qaldıq. Bwl da scenariy boyınşa ma?
– Joq, scenariy auızeki tilde jazılmağan. Tüsiru kezinde, bilesizder birneşe dubl' tüsiredi. Sätsiz dubl'der montaj kezinde qosılıp ketkendey. Sebebi, men tüsirilim kezinde özim redaktor boldım, tekste qatelik bolmağan.
– «Qozı körpeş – Bayan swlu» däuirindegi bügingige wqsamaytın nanım-senim erekşeligin scenariyde eskergeniñiz bayqaladı. Bwl twrğıda ne aytasız?
– Bwl turalı aytar bolsam, bwl rasında tım arıda jatqan närse. Sondıqtan, joba bastaludan bwrın Bayan hanım şaqırğan kezde de, rejisser men prodyuserlermen aqıldasıp, telehikayada nanım-senimdi Täñirşildikte qaldırıp, tildi jäne twrmıstı säl jaqındatayıq destik. Sebebi, birinşiden biz onı jasay alamız ba, joq – ol belgisiz. Öytkeni etnografiyalıq naqtılıqtar joq. Ekinşiden, formatı köpşilikke arnalğan serial bolğandıqtan jwrt onı qabılday ala ma, joq degen mäsele tağı bar. Sondıqtan da biz scenariyde dialogta barınşa islamnan kelgen sözderdi almadıq. Söz qoldanıstardı şama bar sol Täñirşildik kezindegige jaqındatuğa tırıstıq.
Tarihi oqiğalarğa negizdelgen teleserial tüsirudiñ oñayğa soqpaytını anıq. Körermen retinde aytar bolsaq, bwl salada osığan deyingi körkem fil'm, telehikayalarda ketken qatelikterdiñ "Qozı körpeş - Bayan swlu" serialında da qaytalanıptı. Äsirese tarihi tanımnıñ tömendigi bizdiñ tarihi taqırıptı negiz etken barlıq kino önimderimizde äygilenip keledi. Qaz-qaz basqan qazaq kino industriyasına kelip qosılğan "Qozı körpeş-Bayan swludıñ" anıq bağasın körermen bermek.