Abız Ata. Foto: Astinfo.kz

Bir qariya özi tapqır, özi şeşen eken,  bir jigitti sınap birneşe swrau swrap, dwrıs jauabın maqtap, qatesin özi şeşip beripti.

– Adamgerşilik degenimiz ne? – depti qariya.

– Adamgerşilik aqıldı adamnıñ asıl qasieti, - depti jigit. Sonda qariya:

– Dwrıs balam, al adamgerşiliktiñ öziniñ jeti qasieti bar. Birinşisi, aqıldılıq – adamgerşiliktiñ alğaşqı satısı; ekinşi, sälemdesu – adamgerşiliktiñ bastaması; üşinşi, sıilasu – adamgerşiliñtiñ arı men nwrı; törtinşi, qwrmetteu – adamgerşiliktiñ qoldauşısı; besinşi, kişipeyildilik; altınşı – izettilik; jetinşisi – meyirimdilik. Soñğı üşeui adamgerşiliktiñ senimdi dostarı – degen eken.

– Aqıldı adamnıñ qanşa panası bar ? – depti qariya.

– Ata, adamda üyden basqa pana joq, - depti jigit.

– Joğa balam, elde üyiñ pana, üyde anañ pana. Esiñde bolsın, üy anağa pana, ana balağa pana, panasız adamnıñ bağı joq. Aqıldı adamnıñ ömirde jeti panası bar – baspana jaqsı bolsa basıña pana; süygeniñ jaqsı bolsa üyiñe pana; ağayın jaqsı bolsa köñilge pana; wlıñ jaqsı bolsa bolaşağıña pana; dana jaqsı bolsa elge pana; han jaqsı bolsa halıqqa pana, - degen eken.

– Bala aşıqsa kim kinäli ? – dep swraydı tağı qariya.

– Ata, bala aşıqsa anası kinäli,- depti jigit.

– Joq, balam. Bala aşıqsa anağa qaraydı, ana aşıqsa äkege qaraydı, äke aşıqsa kim-köringenge qaraydı. Esiñde bolsın, aqıldı äke ananıñ qamın oylaydı, qarını toq balanıñ qayğısı joq. Äkesi joq balanıñ qayğısı köp. Aqımaq äke öz balasınıñ keleşegin oylamaydı. Äke jaqsı bolsa ananıñ köñili ösedi, balanıñ oyı men boyı qatar ösedi. Ömirde bala aşıqsa äke kinäli, balanı asırau äkege parız. Aşıqqanğa aqıl aytpa, qorıqqanğa qattı aytpa, - degen eken.

– Aldau aqımaqtıñ isi me? – depti qariya tağı jigittiñ zerdesin sınap.

– Ata, aqımaq qorıqsa aldaydı, - depti jigit jauap berip.

– Dwrıs balam, aqımaqtıñ aldauı köp, jaqsılığı joq. Esiñde bolsın, balam, ömirde aqımaq wl ata-anasın aldaydı, jetesiz şäkirt wstazın aldaydı, meyirimsiz jan ağayının aldaydı, sıilaspağan ağayın birin-biri aldaydı, äkim aldasa el tarığadı, han aldasa halıq qayğıradı, aqılıñ bolsa ata-anañdı aldama, jauıñdı qoldama, dos aldasa ökinesiñ, jau aldasa egilesiñ, - dep sözin sabaqtağan eken qart.

"Jeti qazına"

"The Qazaq Times"