Iraktağı Kürd Avtonomiyası. Foto: pbs.org.

Irak Joğarı sotı Kürdistan avtonomiyasınıñ täuelsizdigi turalı referendumdı toqtatuğa bwyrıq bergen edi. Bir ğana Irak ükimeti emes, körşiles Iran, Türkiya, sonday-aq, AQŞ pen Wlıbritaniya jäne BWW-nıñ da qarsılığına wşırağan bwl referendum 25 qırküyekke, yağni kelesi aptanıñ basında ötkiziledi dep belgilengen. BBC saytınıñ jazuınşa, Iraktağı Kürd Avtonomiyasınıñ biligi belgilengen uaqıtta referendumdı ötkize beretindikterin aytqan.

Irak jäne özge qarsı közqarastağı elder atalğan referendum Iraktıñ ornıqtılığına keri äser etedi dep qaraydı. Alayda, kürdter älemde täuelsizdik üşin köp küresken wlttardıñ qatarında tanılğan. Bwl jolı belgilengen referendumğa qatısatın aymaqtar men qoldauşılar sanınıñ köptigi, Irak ükimetine ülken qarsılıq bolıp otır.

Bağdat pen Kürd avtonomiyasınıñ biligi arasındağı bastı qayşılıqtardıñ biri – Iraktağı mwnayğa bay aymaqtardıñ refeoendumğa qatısatın aymaqtar qatarında boluı. Referendum nätijesiniñ qanday bolatını turalı naqtı boljam jasau qiın. Onıñ üstine dauıs beru nätijesi qalay bolsa da bwl referendumnıñ zañdıq negizi joq bolıp sanaladı. Äri Iraktan bölinip şığudıñ naqtı mehanizmderi de bolğan emes.

Kürd Avtonomiyasınıñ basşıları referendumnan bas tartpaytının bildirdi. Qarsı twrğan elder men BWW da kürdterdiñ referendumdı toqtatuına jeterlik qısım jasap otırğan joq. Aytalıq, Türkiya jaq bwl qadamdı ayıptasa da, mwnay eksportı üşin şekarasın jaba salmaydı. Iran men Irak ükimetteri de kürdterge küşti tosqauıl jasaudan alañdaydı. Onıñ bir sebebi retinde kürd jasağı küşti äskeri jattığulardan ötken. Bwl aldağı uaqıtta Irak nemese Iran ükimetine kedergi bolmasına eşkim kepildik bere almaydı.

Irak ükimetiniñ Kürd avtonomiyasınıñ derbestik alu referendumına jetkilikti qısım jasamauına mına bir mäseleni de sebep dep körsetuge boladı. Aytalıq, soñğı kezderi Batıs elderiniñ wlttardıñ derbestigine qoldau körsetui arqasında, kürdter jıldan jılğa küşeyip, twraqtı äskeri küşi qalıptasqan wltqa aynaldı. Tipti, künderdiñ küninde Irak Kürdistan avtonomiyasına täuelsizdik berui de mümkin degen sözder köp ret aytıla bastadı. Soğan baylanıstı Irak ükimeti tübi bir el bolmaytın osı aymaqtağı mwnaylı ölkelerdi özine alıp qaludı ğana oylap otırğan boluı da mümkin. Bwl retki referendumğa küşti qarsılıq körsetpey, tek zañ jüzinde negizsiz ekenin ğana aytatınınıñ bir sebebi osı bolsa kerek.

“The Qazaq Times”