جەمقورلىقپەن ايىپتالعان ەۆرەي باسشىسى قىزمەتىنەن قۋىلا ما؟

ءيزرايلدىڭ پرەمەر-ءمينيسترى وزىنە تاعىلعان جەمقورلىق ايىبىن تەرىسكە شىعارىپ، لاۋازىمدى قىزمەتىن اتقارا بەرەتىنىن مالىمدەگەن ەدى. الايدا ەلدىڭ پوليتسيا تاراۋلارى وعان جەمقورلىق بويىنشا ايىپتاۋىن جالعاستىرۋدا. ورتا شىعىستاعى گەوساياسي ويىنداردىڭ بەلدى ويىنشىسى يزرايل ۇكىمەتىندەگى بۇل شۋ جۇرتتى ەلەڭدەتپەي قويمايدى. الدىمەن، بينيامين نەتانياحۋعا قانداي ايىپتار تاعىلعانىن ءتىزىپ شىعالىق.

ەڭ اۋەلى بينيامين نەتانياحۋعا ەلدەگى «سوڭعى جاڭالىقتار» دەگەن ىقپالدى باسىلىممەن جاسىرىن كەلىسىم جاساعان دەگەن ايىپ ءىلىندى. ياعني، اتالعان باسىلىم نەتانياحۋ تۋرالى تەك قانا ماقتاۋ مەن قوشەمەت ايتادى. ونىڭ قارىمجىسى رەتىندە نەتانياحۋ باسىلىمدى قولداپ، قولپاشتاپ وتىرادى. پوليتسيا جاعى «سوڭعى جاڭالىقتار» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى ارنون موزەستى دە جاۋاپقا تارتۋ كەرەك دەپ وتىر.

نەتانياحۋعا تاعىلعان ەكىنشى ايىپ، 2009 جىلى بيلىك باسىنا كەلگەننەن بەرى ۇكىمەتتەگى جاقتاستارى مەن باسقا دا تۇلعالاردان قۇنى 283 مىڭ اقش دوللارىنا پارا-پار كەلەتىن سىيلىقتار العان. «Jerusalem Post» باسىلىمىنىڭ ايتۋىنشا نەتانياحۋ گولليۆۋد الىپتارىنىڭ ءبىرى ارنون ميلچەننەن قۇندى سىيلىقتار قابىلداپ، ونىڭ اقش-قا ۆيزا الۋىنا كومەكتەسكەن. يزرايل پوليتسيا جاعى الەمگە تانىمال كينولارعا پروديۋسەر بولعان ميلچەن مىرزانى دا جاۋاپقا تارتۋ كەرەكتىگىن ايتادى.

قۇندى تارتۋ-تارالعى قابىلداعان نەتانياحۋ «ميلچەن زاڭىنا» دا قولداۋ بىلدىرگەن» دەگەن ايىپ جانە بار. اتالعان زاڭ جوباسى بويىنشا شەتەلدەن تاريحي وتانىنا ورالعان ەۆرەي قالتالىلارى ون جىل بويى سالىقتان بوساتىلماق ەكەن. الايدا، بۇل زاڭ جوباسىنا قارجى مينيسترلىگى قارسىلىق تانىتىپ، قابىلدانباي قالعان ەدى.

يزرايل باسشىسىنا تاعىلعان ايىپتاردىڭ اراسىندا الدامشىلىق جاسادى دەگەن ءسوز دە كەزدەسەدى. بۇل ايىپتاۋعا سەنسەك نەتانياحۋ اۋستراليالىق ميللياردەر جەيمس پەكەردى الداپ كەتكەن. بىلتىر قاراشادا ءيزرايلدىڭ كەيبىر ارنالارى پەكەر مىرزانىڭ نەتانياحۋدىڭ وتباسىنا تارتۋ ۇسىنعانى تۋرالى حابارلاعان ەدى.

مۇنشاما ايىپتارعا شاتىلعان يزرايل باسشىسىنىڭ الداعى كۇنى قالاي بولماق؟ ەلدەگى ءتارتىپ بويىنشا پرەمەر-مينيسترگە رەسمي ايىپ تاعۋ جوعارى پروكۋراتۋرانىڭ قولىنان كەلەدى. پوليتسيا تارابى ءىستى جوعارى پروكۋراتۋراعا وتكىزىپ، ولار شەشىم قابىلداپ بولعانشا بىرنەشە اي ۋاقىت كەتەدى. ءيزرايلدىڭ لاۋازىمدى وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا، نەتانياحۋعا رەسمي ايىپ تاعىلعان كۇننىڭ وزىندە ول پرەمەر-مينيستر قىزمەتىن جالعاستىرا بەرۋى مۇمكىن ەكەن. ەلدەگى كەلەسى پرەزيدەنت سايلاۋى 2019 جىلدىڭ قاراشا ايىندا بولماق. وعان دەيىن نەتانياحۋ وزىنە تاعىلعان ايىپتاردى شەتكە قاعىپ، قىزمەتىن جالعاستىرا بەرمەك. ءتىپتى بۇل ايىپتار كەلەسى سايلاۋعا قاتىسۋ ءۇشىن دە كەدەرگى بولمايدى دەپ وتىر.

ول ءوزىنىڭ اتالعان ماسەلەگە قاتىستى جاۋابىندا: «مەنىڭ ساياسي ساحناداعى تاريحىمدا 15 رەت وسىنداي ايىپتار تاعىلدى جانە ونىڭ ءبارى نەگىزسىز بولىپ شىقتى. بۇل رەتكى ايىپتار دا سولاي، ەش نەگىزى جوق»، – دەدى.

68 جاستاعى نەتانياحۋ پرەمەر-مينيسترلىك قىزمەتتى ەكى كەزەك اتقارىپ، 12 جىل ەل بيلەگەن. 1996-1999 جىلدار ارالىعىندا پرەمەر-مينيستر بولىپ تۇرعاندا دا جوعارىداعىداي ايىپتار تاعىلعان. ول كەزدە نەتانياحۋ مەن ونىڭ جۇبايى رەسمي ساپارلاردا قابىلداعان سىيلىقتاردى مەملەكەتكە تاپسىرىپ بەرمەستەن، وزدەرىنە قابىلداعان دەگەن ايىپ تاعىلعان. بىراق، كەيىن بۇل ايىپتار نەگىزسىز دەپ تانىلدى. ال، 2015 جىلى ۇكىمەت بيۋدجەتىن ءبىر كومپانياعا اۋداردى دەگەن ايىپ تاعىلىپ، سوڭىندا ول دا تەرىسكە شىعارىلدى.

“The Qazaq Times”