COVID: سىرقاتتار سانى 1,9 مىڭعا كوبەيىپ، تاعى 18 ادام كوز جۇمدى

دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ رەسمي مالىمەتىنشە، ەلدە 31 ناۋرىز كوروناۆيرۋس جۇققان 1873 ادام، ال 30-ى كۇنى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا شالدىققان 93 ادام تىركەلدى. قازىر ەلدە 25 مىڭنان اسا ادام (U07.1 نەمەسە كۆي+ بويىنشا 23 481, U07.2 نەمەسە كۆي- بويىنشا 1675) اۋىرىپ جاتىر.

#U07.1 پتر تەستى ارقىلى كوروناۆيرۋس جۇققانى راستالعان ناۋقاستاردىڭ جارتىسىنان استامى الماتى قالاسى (515) مەن استانادا (512) تىركەلدى. ودان كەيىنگى قاتاردا ەڭ كوبى – الماتى وبلىسى (220), بقو (98), قاراعاندى (95), اقتوبە (86), اتىراۋ (75) وڭىرلەرى جانە شىمكەنتتە (51). وتكەن تاۋلىكتە اۋرۋدان ايىققان 1219 ادام ۇيىنە جىبەرىلگەن. بۇدان وزگە سەيسەنبى كۇنى، انىعى ناۋرىزدىڭ 30-ى جيىنى 14 ادام قايتىس بولعان.

#U07.2 30 ناۋرىز اقپاراتى ءبىر تاۋلىككە كەشىگىپ بەرىلەتىن كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا شالدىققان 93 ناۋقاس ەسەپكە الىندى.  ۆەدومستۆو دەرەگىنشە، الماتى وبلىسى (15) مەن قالاسى (12), اقمولا (9), جامبىل (9), اقتوبە (8), اتىراۋ (8) وڭىرىندە جانە استانادا (7) تىركەلگەن. سونىمەن قوسا، 215 ادام ايىعىپ شىققان، وكىنىشتىسى 4 ادام كوز جۇمعان.

#جالپى  دەنمين-ءنىڭ رەسمي مالىمەتىنشە، ەمدەلىپ جاتقان 25 156 ناۋقاستىڭ 8590-ى اۋرۋحانادا، 16 566-سى امبۋلاتورلىق باقىلاۋدا. احۋالى ناشار 348 ناۋقاستىڭ جاعدايى قيىن، ونداعى 83 ادامنىڭ ءحالى وتە اۋىر. بۇدان وزگە 52 سىرقات وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ اپپاراتىمەن تىنىستاپ جاتىر.

وسىلايشا ازىرگە ۆيرۋستىڭ تارالۋ قاتەرى جاعىنان قاراعاندى جانە  شىمكەنت «سارى»، ال اتىراۋ، بقو، اقتوبە، الماتى وبلىستارى، الماتى قالاسى مەن استانا «قىزىل ايماقتا» تۇر.

اي باستالعالى ءبىر عانا الماتى قالاسىندا 9,5 مىڭنان اسا ناۋقاس تىركەلىپ ۇلگەردى. قالادا ناۋرىز ايىنىڭ العاشقى دەكاداسىندا تاۋلىگىنە جۇزدەن كەم ەمەس جاعداي تىركەلدى، 10-ىنان بەرى بۇل سان ەسەلەنىپ وسۋدە. وسىعان دەيىن باس سانيتار بەكشين ءبىر كۇندە اۋرۋحاناعا 500-دەن اسا ناۋقاس تۇسەر بولسا، تولىق لوكداۋن ەنگىزىلەتىنىن ەسكەرتكەن. 21 ناۋرىزدان باستاپ قاتاڭداتىلعان كارانتين رەجيمى 12 ساۋىرگە دەيىن ۇزارتىلدى.

سونداي-اق، سىرقاتتار كوبەيگەن ايماقتار قاتارىندا استانا (6067) جانە الماتى (2855), قاراعاندى (2306), بقو (1963), اقمولا (1728), پاۆلودار (1528), اتىراۋ (1522), قوستاناي (1471) وبلىستارى بار. وسى سەبەپتى استانا مەن الماتىدا كارانتين شاراسى كۇشەيتىلىپ، دەمالىس كۇندەرى بىرقاتار نىسانداردىڭ جۇمىسىنا تىيىم سالىنىپ، قوعامدىق كولىكتەردىڭ گرافيگى شەكتەلدى.

ەلدە قاڭتار ايىنىڭ ەكىنشى جانە اقپان ايىنىڭ العاشقى جارتىسىندا ناۋقاستار قاتارى كۇرت كوبەيگەن. اقپان ايىنىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ءبىرشاما كەمىگەن ەدى، دەسە دە ناۋرىزدا قايتا ارتتى.

بىلتىر قىس تۇسەر تۇستا باس مەملەكەتتىك سانيتار-دارىگەر ەرلان قياسوۆ قازاقستاندا كەزەكتى تولقىنىنىڭ شارىقتاۋ كەزەڭى قاڭتار-اقپان ايلارىنا، ال مينيستر الەكسەي تسوي ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىنا قاراي تۇسپا-تۇس كەلەتىنىن مالىمدەگەن. اقپان ايىنىڭ باسىندا تسويدىڭ ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى مارات شورانوۆ ءساۋىر ايىندا 20 مىڭعا تارتا ادام COVID-19 دەرتىن جۇقتىرۋى مۇمكىن دەگەن. دەگەنمەن وتكەن ايلاردا كەمىندە 20 مىڭ جاعداي تىركەلگەنى سەبەپتى بۇل تسيفر قازاقستانعا ايتارلىقتاي جاڭالىق ەمەس. ناۋرىز ايىنىڭ ورتاسىندا مينيستر تسوي ءساۋىر ايىندا تاۋلىگىنە 500 بەن 1700 ارالىعىندا ناۋقاس تىركەلۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتتى. قازار تاۋلىگىنە 1,5 مىڭنان جوعارى جاعداي تىركەلىپ جاتىر.

جالپى وتكەن قىستا 88 مىڭعا جۋىق ادامنان اۋرۋ انىقتالعان. توقسان كۇنگە سوزىلعان قىس مەزگىلىندە اۋىرعانداردىڭ 81 مىڭنان استامى كوروناۆيرۋس، قالعان 6,8 مىڭى پنەۆمونيا پاتسيەنتتەرى. جەلتوقسان جانە اقپان ايلارى ارالىعىنداعى بارلىق كورسەتكىشتەردى قورىتىندى ماتەريالدان بىلە الاسىز. سونىمەن قوسا، اپتا باسىندا سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى ايجان ەسماعامبەتوۆا بيىل قاڭتار جانە ناۋرىز ايلارىندا 729 مىڭ ادام جرۆي اۋرۋلارىمەن اۋىرعانىن حابارلادى. بۇل بىلتىرعا قاراعاندا 2,4 ەسەگە كەم.

وسىعان دەيىن اقپارات مينيسترلىگىنىڭ coronavirus2020.kz سايتى مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ مەديا رەسۋرستارىندا جاريالانعان دەرەكتەر بىرنەشە ايدان بەرى قاتە بەرىلىپ كەلگەنى جايلى ماتەريالدار جاريالاپ، اقپارات قۇرالدارىنا ەسكەرتكەنبىز.

(!) پاندەميا مودەراتورى – مينيسترلىك تەك سەنبى-جەكسەنبىدە عانا ەمەس، مەرەكە كۇندەرى دە ستاتيستيكانى تولىقتاي جۇرگىزۋگە قاۋقارسىز. ماسەلەن، جەلتوقسان ايىنىڭ 1, 16, 17, 18-ءى جانە 19-ىنا، 1-4, 7 قاڭتار، 8, 21-24 ناۋرىزعا تيەسىلى دەرەكتەر ەسەلەپ كەمىگەن. كۇزدىڭ ورتاسىندا سول كەزدەگى دەنمين-ءنىڭ رەسمي-ەرىكتى وكىلى باعدات قوجاحمەتوۆ ەكىنشى تولقىندا دەمالىس كۇنىنە قاراماستان ستاتيستيكانى تولىق كولەمدە جۇرگىزۋگە ۋادە بەرگەن ەدى. بىراق ءىس جۇزىندە ولاي بولماي شىقتى. 

بىلتىر 13 ناۋرىزدان بەرى COVID-19 ينفەكتسياسىن جۇقتىرعاندار قاتارى 247 مىڭعا جۋىقتاسا، 1 تامىزدان بىلايعى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى 50,5 مىڭنان اسقان. ددسۇ دەرەكقورى مەن ۇلتتىق ستاتيستيكادا قازاقستاندا اۋىرعاندار سانى 297,4 مىڭعا جەتكەن. دەگەنمەن ۇكىمەت كوروناۆيرۋس پەن ونىڭ پنەۆمونياسىن ەكى بولەك ەسەپتەيدى.

پاندەميا باستالعالى جالپى ۆيرۋس جۇققانداردىڭ 5371-ءى (كۆي+ / U07.1 – 3060, كۆي- / U07.2 – 692, ىلەسپە اۋرۋلاردان – 1619) قايتىس بولعان. الايدا قازاقستان بيلىگى بويىنان كوروناۆيرۋس تابىلسا دا، باسقا اۋرۋلاردىڭ سەبەبىنەن قايتىس بولدى دەلىنگەن 1619 ادامدى جالپى ستاتيستيكاعا ەنگىزبەيدى. بۇعان قارسى ساراپشىلاردىڭ سوزىنە قاراعاندا، كوروناۆيرۋستىڭ جاناما اسەرىنەن قايتقانداردىڭ جارتىسىنان استامىنىڭ سەبەبى قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى بولعاندىقتان، وعان ينفەكتسيا دەرت قوزدىرۋشى فاكتور رەتىندە ولىمگە اكەپ سوقتىرعان. ەسكەرەر جايت، مينيسترلىك كۆي- ستاتيستيكاسىن ەسەپكە الماس بۇرىن جىلداعىدان ءۇش ەسەگە وسكەن پنەۆمونيانىڭ 256 مىڭ جاعدايىنان (قاڭتار-شىلدە ارالىعىنداعى) كوروناۆيرۋستىق ءتۇرىن انىقتاپ-زەرتتەۋدەن باس تارتقان. ساراپشىلار وسى كەيستى زەردەلەگەن جاعدايدا شىنايى ەسەپ قازىرگىدەن الدەقايدا كوپ بولارىن العا تارتادى. دەمەك جوعارىداعى سان دا ناقتى بولماۋى مۇمكىن.

قازاقستان ۆيرۋس تارالۋى بويىنشا الەمدە Worldometers دەرەكقورى، دجونس حوپكينس ۋنيۆەرسيتەتى جانە ددسۇ تىزىمىندەگى 221 ەل مەن ايماقتىڭ اراسىندا 49-ورىندا تۇر.

وتكەن قىس مەزگىلىندە رەداكتسيا پرەزيدەنت توقاەۆ بىرنەشە رەت سىناسا دا وزگەرە قويماعان رەسمي ستاتيستيكاداعى كەمشىلىكتەردى تۇزەتۋگە مۇرىندىق بولدى. مينيسترلىك وكىلدەرى جانە ەسەپ جۇرگىزۋشى ماماندارىمەن اپتالاپ ايتىسۋعا تۋرا كەلدى.

وسى ۋاقىتقا دەيىن كۆي+ دياگنوزى بويىنشا جاڭا انىقتالعان ناۋقاستار ايماقتارداعى كورسەتكىشى كۇندەلىكتى، ال كۆي- دەرەگى تەك جيىنتىق ماندە بەرىلىپ كەلگەن.

مينيسترلىك رەداكتسيا تالابىنان كەيىن ستاتيستيكاداعى كەمشىلىكتى مويىنداپ، 26 جەلتوقساننان بەرى رەسمي حابارلامادا پنەۆمونيانىڭ ءبىر تاۋلىككە كەشىگىپ جاريالاناتىنىن راستاپ مەرزىمىن كورسەتەتىن بولدى. 2 اقپاننان كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى انىقتالعان ناۋقاستاردىڭ ايماقتارداعى كورسەتكىشى قوسا كۇندەلىكتى بەرىلە باستادى. ال اقپاننىڭ 18-ءى كوروناۆيرۋس پەن ونىڭ پنەۆمونياسىنان قايتىس بولعانداردىڭ ەسەبىن كۇن سايىن جاريالاۋعا كوشتى. بىراق سوڭعى ستاتيستيكادا مەرزىم جاعىنان قايشىلىق بايقالدى. رەداكتسيا مۇنى دا مينيسترلىككە بىرنەشە مارتە ەسكەرتۋگە ءماجبۇر بولدى. وسىلايشا كۆي+ پەن كۆي- ديگنوزىنان كوز جۇمعانداردىڭ تىركەلگەن كۇنى ەرتەڭىنە ەمەس، ءبىر كۇننەن كەيىن جاريالانىپ كەلگەنى بەلگىلى بولدى. قاتە دەگەنىمىز – اقپارات قۇرالدارى كۇندەلىكتى ستاتيستيكانىڭ ناقتى بولماۋىنان كوروناۆيرۋستان قايتقانداردى وتكەن كۇنگە تەلىپ حابارلاۋعا ءماجبۇر بولعان. 26 اقپان وسى ۋاقىتقا دەيىن كوروناۆيرۋستىڭ راستالعان تۇرىنەن «وتكەن كۇنى» قايتىس بولدى دەلىنگەن قاتە اقپارات تۇزەتىلىپ، «الدىڭعى تاۋلىك» رەتىندە كورسەتىلە باستادى. رەسمي مالىمەتكە سۇيەنسەك، قازاقستان ۇكىمەتى تەك پتر ارقىلى راستالعان دەرەكتەردى ۋاقىتىلى جاريالايدى، ال قالعان نەگىزگى كورسەتكىشتەر (ياعني، پنەۆمونياعا شالدىققاندار، كوروناۆيرۋس پەن پنەۆمونيادان قايتىس بولعان ادامدار سانى – QT) بىر تاۋلىككە كەشىگىپ بەرىلەدى. بۇعان دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى اقپاراتتىق جۇيەنىڭ جەتىلمەۋى سەبەپ.

ۇكىمەتتىڭ 31 ناۋرىزداعى رەسمي مالىمەتىنە قاراعاندا، قازاقستاندا 137 مىڭ ادام كوروناۆيرۋسقا قارسى  رەسەيلىك «Sputnik V» ۆاكتسيناسىنىڭ العاشقى دوزاسىن العان.

"The Qazaq Times"