ميستيكا: سايعاق

كىرپىكتەرىم ءبىر-بىرىنە ماتاسىپ قالعانداي. كوزىمدى اشا الار ەمەسپىن. ورنىمنان قوزعالايىن دەپ ەدىم، ەش جەرىمدە جان جوق سەكىلدى. جانىم كىرپىگىمە ءىلىنىپ قانا تۇرعانداي. قول-اياعىمدى، ءتىپتى تۇتاس دەنەمدى سەزىنە المادىم. تىنىسىم بىتەلىپ قالعان. بىراق، ەش جەرىم اۋىرعانى نە جانىما باتقانى سەزىلمەيدى. بار ويلاعانىم، تەك كوزىمدى اشىپ السام بولعانى. ودان باسقا ەشنارسە ويلاي دا المادىم. جابىلعان قاباعىمنىڭ ار جاعىنان الدەبىر وشكىن قىزىل كۇرەڭ ساعىم ويناعانداي.

قانشا جاتقانىمدى بىلمەيمىن، ءبىر زاماندا بايلانىپ جاتقان كىرپىگىم اجىراپ كەتتى. كوز الدىم «جارق» ەتە قالدى. كوزى ۇيالتار اپپاق ساۋلە. جانارىمدى قانشا جەپ بارا جاتسا دا، قايتا جاپقىم كەلمەدى. اق ساۋلە قۇيىلىپ كەلىپ، كوزىمە كىرىپ كەتكەندەي بولدى. العاش رەت ىشقىنا دەم الدىم. تارسىلداي سوعا جونەلگەن جۇرەگىمدى سەزىندىم. جۇرەگىم تىپتەن ءوزىم ويلاپ جەتە المايتىن جىلدامدىقپەن سوعىپ جاتقانداي. جوق اتىلىپ شىعىپ كەتەتىندەي بۇلقىنىپ جاتىر. جۇرەگىمنىڭ سول بۇلقىنىسىنان كەۋدە تۇسىمدى سەزىندىم. القىمدى قاري كىرگەن سۋىق اۋا ودان ارمان قارىپ ىستىق جالىن بولىپ شىعىپ جاتقانداي. ءتىپتى، وسىنىڭ ءبارى لەزدە-اق بولىپ جاتتى. كەنەت قۇلاعىم «شىڭ» ەتىپ بارىپ اشىلىپ كەتتى. ەندى ءوزىمنىڭ ىشقىنا دەم العانىم مەن تارسىلداي سوققان جۇرەگىمدى انىق ەستىدىم.

– ەسىن جيدى، – الدەبىر ەر ادامنىڭ بارشىن تارتقان داۋىسى ەستىلدى. – كاۋسار جىلدام وتتەگىن اكەل.

تەك سول ەركەكتىڭ داۋىسى عانا. كىم ەكەن دەپ قاراعىم كەلدى. باسىم قيمىلدامايدى ەكەن. ماناعى جانارىمنان كىرىپ كەتكەن جارىق ەندى تۇلا بويىمدى كۇيدىرىپ بارا جاتقانداي. بار دەنەمدى ەندى سەزىنە باستادىم. تەك قيمىلداتۋعا ىرقىم جەتپەيدى. ورتەنىپ بالقىپ بارادى. ەندى ءبىر ءسات تارام-تارام قىزىلدى-جاسىلدى جولاقتار توبەدەن تومەن تۇسە باستادى. الدەنەنىڭ قالىپسىز شيقىلداعان ءۇنى انىق ەستىلىپ تۇر.

– كاۋسار،– دەدى ماناعى بارشىن داۋىس تاعى، – ماعان داكى بەرشى. قارسى جاقتا ءۇن جوق. ەدەندى درپ-درپ باسقان اياق دىبىسى جانىما كەلدى. سوسىن كوز الدىمنان تاعى ءبىر نارسە جارىق ەتە قالعانداي بولدى. دىمقىل داكىنىڭ كۇيىپ تۇرعان بەتىمە تيگەنىن سەزدىم. كوزىمدى ءسۇرتىپ وتە شىققاندا ەڭ اۋەلى اپپاق توبەگە اسۋلى تۇرعان شىراقتى كوردىم. بەتىنە كوگىلدىر ماسكى تارتقان شۇڭىرەك كوزدى موسقال ەر ادامنىڭ باس جاعى عانا كورىندى. جانارىم اقىرىن قوزعالا الادى ەكەن.

– كاۋسار، مەن كەرەك-جاراقتارىمدى الىپ كەلگەنشە جاستىعىن كوتەرىپ دايارلاي بەرشى.

تاعى سول داۋىس.

– ماقۇل بار بەرىڭىز...

قۇلاعىما اسا جاعىمدى. جوق اسا تانىس ءۇن كەلدى. ەدەندى تاعى سىقىرلاتا سىرپىلداتىپ ەركەك سىرتقا كەتىپ بارا جاتقانىن سەزدىم. ەسىك سىرت ەتىپ جابىلا باس جاعىمنان الدەنە ءبىر قالىپتى سىرتىلداپ اينالا باستاعانداي بولدى. توبەدەگى شىراقتىڭ باس جاعىما قاراي كەتىپ بارا جاتقانىنان توسەكتىڭ باسىن كوتەرىپ جاتقانىن اڭعاردىم. ەندى شىراق ارت جاعىما قاراي ءوتتى دە الدامدا اپپاق قابىرعا عانا قالدى.

باس جاعىمداعى ادامنىڭ سول جاعىممەن توسەكتىڭ اياق جاعىنا قاراي كەتىپ بارا جاتقانىن اڭدادىم. توبەسىنە ءتۇيىپ العان بۇرىمى اپپاق باس كيىمىن كوتەرىپ تۇر. ول باس كيىمدى باسىنا ەمەس تەك بۇرىمىنا كيىپ العانداي. قايدان كەلگەنىن بىلمەيمىن ماعان وسى وي ساپ ەتە قالدى. كۇلكىم كەلگەندەي بولدى. بىراق، ەرنىم قاتىپ قالعان سەكىلدى. ول قارسى الدىما كەلىپ مەنەن كوز ايىرماي قاراپ ءبىراز تۇردى. مەنىڭ كىرپىگىم تاعى قاتىپ قالعانداي جانارىنان كوزىمدى تايدىرىپ اكەتەيىن دەسەم دە، ىرقىما كونبەدى. ونىڭ كوزىنە لىقسىپ جاس كەلە قالعانداي بولدى دا، مەنىڭ وڭ جاعىما قاراي كوز ىلەسپەس جىلدامدىقپەن وتە شىقتى. مەنىڭ كوز الدىمدا تاعى سول اپپاق قابىرعا قالدى. ول تۋرا جانىما جەتىپ كەلدى دە.

– قالان! – دەپ شىر ەتە قالىپ مەنى باس سالدى. ەندى مەن تاعى ەشنارسە كورمەي قالدىم. ەندى ەسىمە كەلە باستاعاندايمىن.

– كاۋسار، – دەدىم.

بىراق داۋسىمدى وزىمدە ەستي المادىم. ەندى ىشىمنەن «كاۋسار... كاۋسار» دەپ دامىلسىز قايتالاپ جاتتىم. ەڭ ءبىر جاقىن ادامىم ىسپەتتى. ءتىپتى، جاقىننان دا جاقىن سياقتى. بىراق، قانشا ويلانسام دا ەشنارسەنى ەسىمە الا الماي جاتىرمىن.

– قالان... جانىم... سەن ءالى ءتىرى مە ەدىڭ... سەنى ىزدەمەگەن جەرىم جوق... ءۇش جىلدان بەرى قايدا بولدىڭ... مەنى نەگە تاستاپ كەتتىڭ... مەنى كەشىرشى ونى مەن ىستەگەن جوقپىن... ءتۇسىنشى... كەشىرشى مەنى...

بەتىمە ونىڭ جىپ-جىلى جاسى تامىپ جاتتى. جاس اعىپ ەرنىمە كەلىپ ەزۋىمدى بويلاپ بارىپ، اۋزىما كىرگەندە ءتىلىم الدەبىر كەرمەك ءدامدى سەزگەندەي بولدى. ەندى ەرنىم جىبىرلاپ جان كىرە باستاعانداي. كاۋسار توقتاماي وكسىك اتىپ سويلەپ جاتىر. «سەن وسىندا جاتقالى اپتا بولدى. مەن سودان بەرى ءبىر رەت نەگە كەلىپ كورمەدىم ەكەن... ءاي، بىراق كورگەنىممەن تانىماي قالار ەدىم. ءوڭ-سۇرەپەتىڭ بىراق وزگەرىپ كەتىپتى. جاڭا كوزىڭنەن تانىدىم. وزىمە سەنبەي وڭ جاق موينىڭداعى تىرتىقتى كورگەندە بىراق ءبىلدىم... جانىم... سەنى قايتىپ كورە الامىن دەگەن ءۇمىتىم ابدەن وشكەن ەدى عوي... ەلدىڭ ءبارى سەنى پەرى الىپ كەتتى دەپ ءجۇر. سوڭعى رەت مەنىمەن بىرگە بولعانىڭدى مەن دە ەشكىمگە ايتا المادىم. باقتىڭ ىشىندە قۇيىن سوعىپ كەتكەن سوڭ، مەن شاشىمدى جوندەپ الايىن دەپ تۇرعاندا سەنىڭ قاتتى ىشقىنعان داۋسىڭدى ەستىپ، جالت قاراپ ەدىم، سەنىڭ موينىڭنىڭ ەكى جەرىنەن بىرەۋ ورىپ جىبەرگەن ەكەن. مەن شوشىپ كەتىپ ساعان قاراي تۇرا جۇگىرىپ ەدىم، الدەنەگە شالىنىپ ۇزىنىمنان ءتۇستىم. تالىقسىپ كەتىپپىن. ەسىمدى جيعاندا ماڭايىمدا ەشنارسە جوق. تىپتەن، ەشنارسە بولماعانداي. جاڭاعى سەنىڭ موينىڭنان اققان قاننىڭ دا ءىزى جوق. جەر قۇپ-قۇرعاق. بوران دا باسىلىپ قالعان ەكەن... جان ۇشىرىپ سەنىڭ جاتاعىڭا باردىم. جاتاقتاستارىڭ كەلمەدى دەدى. باسقا ءبىر جاققا كەتكەن شىعار دەپ تاڭ اتقانشا كۇتىپ وتىردىم. ەرتەسىندە دە كەلمەدىڭ... مەنىڭ باسىمنان وتكەنننىڭ ءبارى ءتۇس شىعار دەپ ويلادىم... بىراق ءبارى كوز الدىمدا تۇردى. بىراق، ەشكىمگە ايتا المادىم. ۋنيۆەرسيتەت بولىپ ىزدەۋ سالدى، سول قالپى تابا المادىق. وقۋ بىتكەن سوڭ وسىندا كەلىپ جۇمىسقا تۇردىم. ءبىر اپتانىڭ الدىندا سول باقتى كوشىرىپ جاتقاندا، ءبىر ادامنىڭ دەنەسىن تاۋىپ الىپتى دەپ ەستىدىم دە، الىپ ۇشىپ سوندا بارىپ ەدىم، پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ەندى شۇعىل قۇتقارۋ ماشيناسىنا باسىپ جاتىر ەكەن. اپپاق ماتامەن ورالعان ادامنىڭ كىم ەكەنىن تاني المادىم. بەت-الپەتىڭ تىپتەن باسقا ادام بولىپ وزگەرىپ كەتىپتى...

كاۋسار توقتاۋسىز سويلەپ جاتىر. مەن ەشنارسەنىڭ بايىبىنا بارا الار ەمەسپىن. كەنەت الدەنە جارق ەتە قالعانداي بولدى. سول جارق ەتە قالعان جارىقتان مەن سەلك ەتە ءتۇستىم. دەنەمە اقىرىنداپ جان كىرە باستاعانداي تۇلا بويىم قاقساپ الا جونەلدى. باسىمدى اقىرىن قوزعاپ كورىپ ەدىم، ازەر دەگەندە يكەمگە كەلگەندەي بولدى. سول جاعىما قاراي بەتىمدى بۇردىم. ەندى شاتىرلاعان نايزاعايدىڭ اششى داۋىسىن ەستىدىم. تەرەز سىقىرلاپ، سىرتتان بوران سوعا باستاپتى. تەرەزەنىڭ ىلگەگى ىلىنبەي قالعان بولار، ءبىر زاماندا سارت ەتىپ اشىلدى دا، ىشكە قاراي سالقىن اۋا لاپ قويدى. ورنىنان اتىپ تۇرعان كاۋسار تەرەزەگە قاراي اتىلدى. ول تەرەزەنىڭ تۇتقاسىن ۇستاي بەرگەندە، باسىنداعى باس كيىمىن جەل جۇلىپ الىپ، ماعان قاراي ۇشىرىپ كەلە جاتتى. مەن بار قايراتىممەن قوزعالىپ قالدىم دا، وڭ جاعىما قاراي اۋناپ، جەرگە گۇرس ەتىپ قۇلاپ تۇسكەندە بارىپ، تولىق ەسىمدى جيدىم.

***

مەن كاۋساردى ەكىنشى كۋرستا جۇرگەندە كەزىكتىردىم. جاتاقحاناعا باراتىن جول بويىنداعى ورىندىقتا وتىرعانمىن. انادايدان ءىلبىپ، اپپاق كويلەك كيىپ العان قىز كەلە جاتتى. ەش ماقساتسىز قاراپ وتىردىم. ول تىپتەن ءبىر ورىندا تۇرعانداي. قانشا ۋاقىت وتكەننەن كەيىن بارىپ جاقىن كەلدى. بۋلىعا جىلاپ ازەر كەلەدى. وسىنشا نەگە جىلايدى ەكەن دەگەن ءبىر وي ساپ ەتە قالدى. جانىما كەلگەن كەزدە:

– قارىنداس، تىنىشتىق پا، نە بولدى، نەگە سونشا جىلاپ كەلەسىڭ؟ – دەپ ورنىمنان ۇمسىنىپ تۇرا بەرىپ ەدىم، قىز تالىقسىپ بارىپ جۇرەلەپ وتىرا كەتتى. مەن جالما-جان قولتىعىنان سۇيەدىم دە، ورىندىققا اكەلىپ وتىرعىزدىم.

– اعاتايىم-اي، ەندى قايتتىم... ەندى نە ىستەيمىن.

قىز ىشقىنا جىلاپ وتىر.

– نە بولدى؟ – دەپ مەن تاقىمداپ سۇراپ جاتىرمىن.

– لاعىلسىز قالاي ءومىر سۇرەم... نەگە مەنى بىرگە الا كەتپەدى... ەندى قالاي جالعىز ءومىر سۇرەم مەن، – دەپ ءوزىن-ءوزى سابالاي باستادى. مەن ونىڭ ەكى قولىن تاس قىلىپ ۇستاپ الىپ جىبەرمەي قويدىم. قىز تىپتەن دولدانا باستادى. كادىمگى، جىندانىپ كەتەتىندەي كورىنىپ كەتتى. ەسىنەن اۋىسىپ تۇسىنكىسىز ءبىر نارسەلەردى ايتا باستاعاندا، بويىما قايدان كەلگەنى بەلگىسىز، ءبىر كۇش كەلە قالدى دا، قىزدىڭ بەتىنەن اياماي وسىپ-وسىپ جىبەردىم. اششى شاپالاق جانىنا باتىپ كەتكەن بولسا كەرەك، قىز ەسىن تەز جيناپ الدى.

– نە بولدى ءتۇسىندىرىپ ايتساڭشى...

مەن داۋسىمدى قاتايتا سويلەدىم.

– مەنىمەن ءبىر كىندىكتەس سىڭارىمدى ماشينا قاعىپ كەتىپتى...

– امان با ەكەن؟

– سول جەردە قايتىپ كەتىپتى...

قىز تاعى ەڭىرەپ جىلاي باستادى. ەندى مەنى بار سۇيەۋى كورگەندەي، باس سالىپ قۇشاقتاپ، كەۋدەمە تۇمسىعىن تىعىپ الىپ ءوزىن ۇستاي الماي وكسىك اتىپ جىلادى. مەن اۋەلدە نە ىستەرىمدى بىلمەي ابدىراعانىممەن، سوڭىنا قاراي ەس جيناپ، نە بولسا دا شەرىنەن شىعىپ جىلاپ السىن دەپ قۇشاقتاعان قالپى وتىرا بەردىم. جولدان ارلى-بەرلى وتكەندەر ءبىر ءتۇرلى قاراپ قويىپ كەتىپ جاتتى. نەداۋىردەن سوڭ بارىپ:

– مەن نە ىستەيمىن، – دەدى قىز باسىن مەنىڭ كەۋدەمنەن جۇلىپ الىپ. نە ايتارىمدى بىلمەي قالدىم.

– قايدا وقيسىڭ، – دەپپىن ساسقالاقتاپ.

– مەد ۋنيۆەرسيتەتتە.

– مەن دە، –دەدىم دە،– قايدا تۇراسىڭ، – دەپ سۇرادىم.

– جاتاقحانادا، – دەدى قىز. مەد ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جاتاقحاناسى بىزگە جاقىن تۇعىن.

– سىڭارىڭ قايدا تۇراتىن ەدى، – دەدىم مەن ءوزىمدى بارىنشا سابىرلى ۇستاپ.

– اۋىلدا.

– قاي اۋىل.

– باسقاراعاي.

– الىس ەكەن عوي نە ىستەيسىڭ، – دەپپىن قايتادان ابدىراپ.

– نە ىستەيمىن ەندى، – دەپ قىز قايتا جىلاي باستادى.

– اۋىلىڭا باراسىڭ با، – دەدىم مەن اۋزىما باسقا ءسوز تۇسپەي.

– ەستي سالا كەتەيىن دەپ ەدىم، جانىمدا جول قاراجات جوق. جاتاقتاعى قىزداردان سۇرايىن دەپ كەلە جاتىر ەدىم.

– ءجۇر، وندا مەن اپارىپ سالىپ جىبەرەيىن، – دەدىم. قىز ماعان تاڭدانا قاراپ ءبىراز وتىردى دا:

– كەلگەن سوڭ اقشاڭىزدى قايىرىپ بەرەمىن، – دەدى.

مەن ەشنارسە ايتپاستان قولىنان تارتىپ تۇرعىزدىم. ۋنيۆەرسيتەت اۋلاسىنان شىعىپ، تاكسي توقتاتتىم دا ۆاكزالعا كەلىپ بەلەت الىپ بەردىم. جانىمداعى بار اقشامدى «المايمىن» دەگەنىنە قويماي قالتاسىنا تىقپالاپ سالىپ بەردىم دە، كەرى قايتتىم.

كەلە جاتىپ، تىم قۇرسا قىزدىڭ اتى-ءجونىن سۇراماعانىم ەسىمە ءتۇستى.

كەشتە جاتاقتا جاتىپ سول قىز تۋرالى ويلاي باستادىم. ويىما الدەقانداي ءبىر سايتان سەزىم ۇيالاي قالعانداي بولدى. ءسوز بايلاسىپ قويعان ءجانيا ماناعى قىزدىڭ قاسىندا ءتىپتى ىلىككە العىسىز قۇساپ كەتتى. قاراداي ءجانيانى جەك كورە باستادىم. كۇندەگى ادەتىمەن ءجانيا نەشە رەت تەلەفون سوقتى. بىراق، كوتەرگىم كەلمەدى.

اپتا بويى وي سوقتى بولىپ ءجۇردىم دە قويدىم. ىزدەيىن دەسەم نە اتى-ءجونىن بىلمەيمىن. سوسىن ىلعي دا اناۋ كۇنگى قىزدى جولىقتىرعان جەردەگى ورىندىققا بارىپ، ۇزاقتان-ۇزاق وتىراتىن بولدىم. جانيامەن سويلەسپەي كەتكەنىمە ءبىراز ۋاقىت بولعان. ورتادا شەشەم تەلەفون سوقتى.

– سەن شەشەك نەگە ءجانياشىما حابارلاسپاي ءجۇرسىڭ... قالادا وقىدىم دەپ قىلىق شىعارايىن دەدىڭ بە، ءجانيامنىڭ مارقۇم شەشەسىنە ولەر الدىندا بەرگەن ءسوزىم بار. ءجانيانى ءوزىم بالا قىلىپ الامىن دەگەنمىن. وسىنى ەسىڭنەن شىعارما. ايتپەسە، مەنىڭ اق ءسۇتىم اتادى سەنى، – دەپ كەسەتتى. قالاي بولسا دا، جانياعا بايلاۋلى ەكەنىمدى ءتۇسىندىم. ونى بۇرىن تىپتەن سۇيەتىنمىن. ەندى نە بولىپ بارا جاتقانىن ءوزىم دە تۇسىنبەي ءجۇرمىن.

اقىرى ءبىر كۇنى ول دا كەلدى. مەنى كورە سالا ەت جاقىنىن كورگەندەي باس سالىپ ەڭىرەپ تۇرىپ جىلاپ الدى. سوسىن ءاميانىنان اقشا شىعارا باستاعاندا مەن ول قارىز ەمەس دەپ ازاردە-بەزەر بولىپ الماي قويدىم.

سودان ەكەۋمىز ۋنيۆەرسيتەت اۋلاسىنداعى بۋفەتكە بارىپ شاي ىشتىك. اتى كاۋسار ەكەن. اكە-شەشەسى ەرتەدە قايتىس بولىپ كەتىپ، سىڭارى ەكەۋى ناعاشى اجەسىنىڭ قولىندا ءوسىپتى. ەكەۋىن بىرگە وقىتۋعا شاماسى كەلمەگەن سوڭ، قالاداعى وقۋعا كاۋسار كەلىپتى دە، لاعىل اۋىلداعى ماگازيندە ساتۋشى بولىپ ىستەپ، تاپقان اقشاسىن سىڭارىنا جىبەرىپ تۇرادى ەكەن. جۇمىستان كەش ءتۇسىپ جولدان وتە بەرگەندە، جۇك كولىگى قاعىپ كەتىپتى. لاعىل ەكەۋىنىڭ ءبىر-بىرىنەن اۋمايتىنى سونشا، ءتىپتى ناعاشى اپاسى دا ەكەۋىن اجىراتا المايدى ەكەن... وسىنى ەستىگەندە ءوزىمدى تاستاي بەرىك ساناعانىممەن، كاۋسارمەن بىرگە مەندە جىلاپ الدىم. سودان باستاپ ءبىز كۇندە كەزىگىپ تۇردىق. تىپتەن ءبىر-بىرىمىزگە باۋىر باسقانىمىز سونشا، ساباق ارالىعىنداعى ۇزىلىستە كەزىكپەسەك تۇرا المايتىن بولىپ قالدىق. جازعى دەمالىستا اۋىلىنا ەكى رەت ىزدەپ بارىپ قايتتىم. ارادا جىل وتكەن سوڭ ءبىر كۇنى ەكەۋمىز تاعى وڭاشا وتىرىپ، جۇرەك ءسوزىمىزدى ايتىسىپ، ايىرىلماسقا ءسوز بەرىپ سۇيىستىك. سول كۇننىڭ ەرتەسى تاڭەرتەڭ كاۋسار بۇلاۋداي بولىپ جىلاپ كەلدى. تۇندە تۇسىمە لاعىل كىرىپ، قالاننان ءوزىڭدى الىس ۇستا، ول سەنىكى ەمەس، ايتقانىما كونبەسەڭ وندا مەن قالاندى الىپ كەتەم دەپتى. مەن كاۋساردىڭ سوزىنە ونشا ءمان بەرگەن جوقپىن. وزىمشە ءبارىن شەشىپ قويعام. اكە-شەشەممەن دە حابارلاسپاعانىما ءبىراز ۋاقىت بولعان. ءجانيانى جىلاتاتىن بولسا، ءبىزدى كورمە دەپ شىعارىپ سالعان ەدى.

– قويشى جانىم، ءوزىڭنىڭ جاي ويلاعانىڭ تۇسىڭە كىرىپ ءجۇر عوي، – دەدىم دە قويدىم. وقۋ ماۋسىمى اياقتالىپ، جازعى دەمالىسقا كەتۋگە دايىندالىپ جۇرگەمىز. شەشەم كولدەي قىلىپ حات جازىپ جىبەرىپتى. قالايدا بارىپ قايتۋىم كەرەك بولدى. كاۋساردىڭ اۋىلىنا كەتىپ قالماقشى بولىپ جۇرگەم. ەرتەڭ كەتەمىز دەگەن كۇنى كەشتە كاۋساردى شاقىرىپ الىپ، سىرتتان ءبىر قوناق ۇيگە بارايىق دەدىم. ماعان ۇدىرەيە قاراعان كاۋسار:

– جاي ما، بولمايدى، – دەدى كەسىپ.

– مەن ەرتەڭ اۋىلعا كەتىپ بارام. بۇگىن مەنىمەن بىرگە بارماساڭ، وندا اۋىلدا قالامىن ساعان جوقپىن، – دەدىم مەن قانىم باسىما شاۋىپ.

كاۋسار جىلاي-جىلاي اقىرى كوندى. ءبىز جولاي باقتىڭ ءىشىن كەسىپ ءوتىپ كەلە جاتقانبىز. باقتا ءتىرى جان جوق، تىمىرسىق ءتۇننىڭ قاپىرىق ءيىسى عانا. ءبىر زاماندا اعاش باسى سارتىلداپ، جەل سوعا جونەلدى. مەن شىلىم تۇتاتپاق بولىپ، ءسال ارتتا قالعام. جەل جۇلمالاعان شاشىن رەتتەمەك بولعان كاۋسار  توبەسىنە تۇيگەن شاشىن اعىتىپ قالعاندا، ۇشى جەرگە جەتەتىن ۇزىن شاشى كوز الدىمدا جەرگە قاراي قۇلاپ بارا جاتتى دا، جەرگە تيە شىڭ ەتە قالعانداي بولدى. جەرگە تيگەن قوس بۇرىمنىڭ ۇشىنان جارقىلداعان ەكى پىشاق شىعىپ ماعان قاراي ساق ەتە قالعانداي بولدى. وڭ جاق موينىمنان اتقاقتاعان قان دۇنيەنى جاۋىپ كەتتى. مەن قۇلاپ بارا جاتىپ، وزىمە قاراي ۇشىپ كەلە جاتقان كاۋساردى كوردىم. كاۋسار مەنىڭ قانعا مالىنعان دەنەمدى الىپ، باقتىڭ ءتۇپ جاعىنداعى يەن تامعا قاراي سۇيرەپ بارا جاتتى. ودان كەيىنگىنىڭ ءبارى قاننىڭ ىشىندەگى ەلەستەر... كاۋسار قىپ-قىزىل قاندى اۋزىما تامىزىپ جاتاتىنى ەمىس-ەمىس ەسىمە تۇسەدى. ەسىمدە ەڭ سوڭعى قالعانى، نايزاعاي جارىق ەتە ءتۇسىپ، كۇن كۇركىرەگەندە كاۋسار باج ەتىپ، اسپانداعى شاراسىنان اسىپ تولىپ تۇرعان ايعا قاراي كوتەرىلىپ بارا جاتقانى. دەنەمدى مالشىندىرعان قاننىڭ ءاپ-ساتتە جوعالىپ، تاستاي بولىپ قاتىپ بارا جاتقانىم عانا.

قۇلاعىما الدەنەنىڭ سۋىلداپ بارىپ دىڭ ەتە تۇسكەنى ەستىلدى. مەن قۇلاپ جاتقان جەرىمنەن تەرەزەگە جالت قارادىم. كاۋساردىڭ قوس بۇرىمىنىڭ ۇشىندا پىشاق جارق-جارق ەتىپ، ماعان قاراي اتىلىپ كەلەدى.

وسى كەزدە شيىق ەتىپ ەسىك اشىلدى دا:

– كاۋسار، جاپ تەرەزەنى، – دەگەن ماناعى دارىگەردىڭ قاتقىل داۋسى ەستىلدى.

قويشىبەك مۇباراك

“The Qazaq Times”