«ورتاق قادام» كەلىسىمىنە مۇشە ەلدەر اقش-قا ەرەگەسىپ قارجىلىق ينستيتۋت قۇرماق

يراننىڭ يادرولىق ماسەلەسىنە قاتىستى «ورتاق قادام» جان-جاقتى باعدارلاماسى»  كەلىسىمشارتىنا قول قويۋشى ەلدەر اقش-تىڭ ودان شىعۋىنا بايلانىستى يران ەكسپورتىنىڭ تولەمدەرىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن جاڭا مەحانيزم قۇرۋ نيەتىندە ەكەنىن جاريالادى. وعان مۇناي سالاسى دا كىرەدى، - دەپ حابارلاعان «Deutsche Welle» .

بۇل ۇلىبريتانيا، قىتاي، فرانتسيا، گەرمانيا، رەسەي جانە ەو-نىڭ بۇۇ-نىڭ نيۋ-يوركتەگى جابىق وتىرىسىنان كەيىن جاساعان مالىمدەمەلەرىندە ايتىلعان.

«ەلەۋلى ناتيجەلەردىڭ قاجەتتىلىگى مەن وزەكتىلىگىن نازارعا الا وتىرىپ، يراننىڭ يادرولىق باعدارلاماسىنا قاتىسۋشى ەلدەر تولەم كانالدارىن دامىتىپ، قولداۋ كورسەتۋدى، اسىرەسە يران مۇنايىمەن قوسا، ونىڭ بارلىق ەكسپورتىمەن بايلانىستى تولەمدەرىن جەڭىلدەتۋگە ارنالعان ارنايى مەحانيزم (Special Purpose Vehicle, SPV) قۇرۋ باستاماسىن قۇپتايدى»، - دەلىنگەن مالىمدەمەدە. اتالعان ەلدەر «يرانمەن زاڭدى بيزنەستى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن وزدەرىنىڭ ەكونوميكالىق وپەراتورلارىنىڭ ەركىندىگىن قورعاۋعا» دايىن ەكەنىن دە حابارلاعان. ەو ديپلوماتياسىنىڭ باسشىسى فەدەريكا موگەريني جاڭا مەحانيزم قۇرۋ تۋرالى شەشىمنىڭ قابىلدانىپ قويعانىن، ودان ارگى جۇمىستارى ءۇشىن تەحنيكالىق ساراپشىلاردىڭ تاعى دا كەزدەسەتىنىن حابارلادى.

ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ مامىر ايىنىڭ باسىندا دونالد ترامپ 2015 جىلى يران، اقش، رەسەي، قىتاي، ۇلىبريتانيا، فرانتسيا جانە گەرمانيا ەلدەرىنىڭ اراسىندا جاسالعان «ورتاق قادام» جان-جاقتى باعدارلاماسىنان» شىعاتىنىن حابارلاعان ەدى. اتالعان كەلىسىمشارت تەھراننىڭ ءوزىنىڭ يادرولىق باعدارلاماسىن شەكتەۋگە قاتىستى بىرقاتار قادامداردى ورىنداۋعا مىندەتتەلگەن بولاتىن. ەسەسىنە، وعان سالىنعان سانكتسيالار الىنىپ تاستالعان ەدى. كەيىن، ۋاششينگتون وداقتاس-ەلدەرىنەن يراندىق مۇنايدى ساتىپ الماۋدى تالاپ ەتىپ، ءارى يرانمەن ىنتىماقتاسۋشى كومپانيالارعا سانكتسيا سالاتىنىن ەسكەرتىپ، يرانعا قارسى سانكتسيا ەنگىزگەن ەدى. دەگەنمەن، ترامپتىڭ بۇل شەشىمىن سىناعان وزگە ەلدەر (كەلىسىمشارتقا قول قويۋشى ەلدەر) يرانمەن اراداعى كەلىسىمشارتتى ساقتاپ قالۋ نيەتىندە ەكەنىن مالىمدەگەن بولاتىن.  ەندى، ەو-عا مۇشە-ەلدەر يرانمەن زاڭدى قارجىلىق وپەراتسيالاردى جەڭىلدەتۋگە ارنالعان زاڭدى تۇلعا قۇرماق. "بۇل — ەۋروپالىق كومپانيالارعا ەۋروپا وداعىنىڭ زاڭىنا سايكەس يرانمەن ساۋدا-ساتتىق جاساسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى", - دەگەن ف.موگەريني.

“The Qazaq Times”