قىتاي تالاستاعى ارالداردى باقىلاۋ ءۇشىن الەمدەگى ەڭ الىپ «قوسمەكەندى ۇشاقتى» جاساپ شىقتى

الەمدەگى ەڭ الىپ سۋ مەن قۇرلىققا بىردەي قونۋعا ارنالعان ۇشاق سىناقتان ءوتتى. بۇل قىتاي جاساپ شىعارعان AG600 اتتى ۇشاق. ۇلكەندىگى «بوينگ-747» ۇشاعىنا پارا-پار بۇل ۇشاقتى جاساپ شىعۋعا قىتاي 8 جىل ۋاقىت جۇمساعان. ۇشاق قىتايدىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىنداعى گۋاڭدوڭ (Guangdong/广东) پروۆينتسياسىنا قاراستى جوۋحاي قالاسىنان اۋەگە كوتەرىلىپ، كەڭىستىكتە ءبىر ساعاتتىق سىناق مەرزىمىن اياقتاتتى. بۇل تۋرالى BBC-ءدىڭ رەسمي سايتى حابارلادى.

AG600 ۇشاعىنىڭ اۋەگە كوتەرىلۋىن قىتاي مەملەكەتتىك تەلەارنالارى تىكەلەي ەفيردە تاراتتى. ونىڭ اۋەجايعا قايتىپ ورالۋىن جۇزدەگەن ادام اسكەري وركەستردىڭ سۇيەمەلىندە قارسى الدى. بۇل ۇشاق 50 الامدى الىپ، اۋەدە 12 ساعات ۇشۋعا قابىلەتتى. رەسمي تۇردە ءورت سوندىرۋگە، سۋداعى قۇتقارۋ جۇمىستارىنا ارنالىپ جاسالعانىن حابارلادى.

دەگەنمەن AG600 ۇشاعىن اسكەري ماقساتتاردا قولدانۋعا دا بولادى. ايتالىق، ول قىتاي تالاسىپ كەلە جاتقان وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىنىڭ بارلىق ارالدارىنان ۇشىپ وتە الادى. قىتايدىڭ رەسمي «شينحاۋ» اقپاراتتىق اگەنتتىگى اتالعان ۇشاق تۋرالى تاراتقان حابارىندا «AG600 – تەڭىز بەن ارالداردىڭ قورعاۋشىسى» دەپ اتادى.

قىتاي جارتى عاسىردان بەرى وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىنە تولىقتاي يەلىك ەتۋگە تىرىسىپ كەلەدى. الايدا، ونىڭ ىشىندە تەڭىزبەن شەكتەسىپ جاتقان باسقا ەلدەردىڭ دە وزىنىكى دەپ وسەپتەيتىن ۇساق ارالدارى بار. سوڭعى جىلدارى قىتاي جاساندى ارالداردى كوبەيتىپ، وعان اسكەري ينفراقۇرىلىمدارىن ورنالاستىرۋدا. وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا امەريكانىڭ ستراتەگيالىق جانە حالىقارالىق زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ەكسپەرتتەرى سپۋتنيكتەن تۇسىرگەن سۋرەتتەردەن جاساندى ارالداردا زىمىران قورعانىس جۇيەلەرىنىڭ بار ەكەنى ءمالىم بولعان.

اقش قىتايدى ستراتەگيالىق تەڭىزدەردەن ءجۇزىپ وتۋگە توسقاۋىل قويدى دەپ ايىپتاپ، وتكەن جىلى ماۋسىم ايىندا گااگاداعى حالىقارالىق سوتتا وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىن پايدالانۋ بويىنشا قىتاي ەشقانداي دا باسىمدىققا يە ەمەس دەگەن شەشىم شىعارعان ەدى. حالىقارالىق سوتقا 2013 جىلى فيليپپين جاعى «قىتاي حالىقارالىق قۇقىقتاردى بۇزىپ جاتىر» دەگەن شاعىمىن تۇسىرگەن.

قىتاي جاق بول ايىپتىڭ ءبارىن جوققا شىعارىپ، تالاستى ايماقتاردىڭ ءبارىن ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق ايماعى دەپ اتاۋدا. ولار جانە بۇل ايماقتى «2 مىڭ جىلدان بەرى قولدانىپ كەلەمىز» دەگەن. گااگاداعى سوت ءوز شەشىمى ءۇشىن بۇۇ-نىڭ كونۆەنتسياسىنداعى جوبالاردى پايدالانعان.

2016 جىلعا جەتكەندە قىتاي جاساندى ارالدارىنان اسكەري ۇشاقتارىن ۇشىرا باستادى. دەگەنمەن، بۇل جاساندى ارالداردا تۇرعىندار جوق.

“The Qazaq Times”