فوتو: ParsToday

"فارس" اقپاراتتىق اگەنتتىگىنىڭ پايىمداۋىنشا ءسۇريا تۋرالىكەڭسەسى اقش-تا ورنالاسقان ۇلىبريتانيالىق Al Jazeera ارناسى جانە لاڭكەستىك توپتاردىڭ مۇشەسى بولىپ تابىلاتىن ۆاليد حەندي اراب جانە تۇركيالىق ارنالاردىڭ ءسۇريا داعدارىسىندا بۇل ەلدىڭ جۇيەسىنە قارسى جالعان بەينە جاساۋ ارقىلى ارەكەت ەتىپ جاتقانىن مويىندادى.
ۆاليد حەندي "اق قالپاقتارمەن" بىرىگىپ، الەپپودا حيميالىق بومبالاۋ ساحنالارىن ءتۇسىرىپ، بۇل ۆيدەو ءتۇسىرىلىمدى تۇركيالىق ارنانىڭ جۇزەگە اسىرعانىن مويىندادى. سونىمەن قاتار، ول لاڭكەستىك توپتاردىڭ بىرەۋىنە قوسىلىپ، ءۇش جىل بويى جەرگىلىكتى كەڭەس جانە پارسى شىعاناعى توڭىرەگىندەگى اراب ەلدەرىنىڭ دەمەۋشىلەرىنەن قوماقتى سوما الىپ وتىرعانىن راستادى.
بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ ىشىندە باسقا سالالارعا قاراعاندا تەلەارنا جانە سپۋتنيكتىك ارنالاردىڭ ماڭىزدىلىعى سونشالىقتى، كەيبىر الەۋمەتتانۋشىلار تەلەارنانى "ەڭ قۇدىرەتتى اقپارات قۇرالى" دەپ اتايدى. شامامەن 1950 جىلداردان باستاپ تەلەديدار قوعامدىق تۇتىنۋ ءونىمى رەتىندە قولدانىسقا ەندى. سەبەبى، قاراپايىم حالىقتان زيالى قاۋىمعا دەيىن بارشا تەلەديداردى پايدالانا باستادى. ال باسقا اقپارات قۇرالدارىنىڭ، ماسەلەن، ءباسپاسوز نەمەسە جاڭا اقپارات قۇرالدارىنىڭ وزىندىك ەرەكشە وقىرماندارى بار. مارتين شوۋ ءوزىنىڭ "ازاماتتىق قوعام جانە الەمدىك داعدارىستاعى باق" اتتى كىتابىندا: "باق باسقا كەز كەلگەن الەۋمەتتىك مەكەمەگە قاراعاندا زورلىق-زومبىلىق پەن سوعىستاردىڭ قۇرباندارىن كوبىرەك كورسەتەدى. باق قوعامدىق پىكىر ارقىلى ساياساتقا ءوز اسەرىن تيگىزىپ وتىرادى",- دەدى.
ءسۇريا جۇيەسىنە قارسى مەملەكەتتەر، اسىرەسە اراب ەلدەرى مەن تۇركيا ءسۇريا داعدارىسى جاعدايىندا ءسۇريا جۇيەسىنە قارسى ساياسات جۇرگىزۋ ءۇشىن وزىنە تاۋەلدى باق وكىلدەرىن پايدالانعان. سونداي باق وكىلدەرىنىڭ قاتارىنا كاتاردىڭ Al Jazeera ارناسى كەرى اسەرلى بەينە جاساۋ، جالعان بەينە قالىپتاستىرۋ جانە وتىرىك فيلمدەر ءتۇسىرۋ ارقىلى ءسۇريا جۇيەسىنە قارسى ارەكەت ەتۋدە.
مىسالى، Al Jazeera ارناسىنىڭ ءسۇريا داعدارىسىنا قاتىستى جاڭالىقتارى، حابارلامالارى مەن باعدارلامالارى ونىڭ كاتار ۇكىمەتىنىڭ ۋاقىت وتە كەلە كۇشەيىپ بارا جاتقان ساياساتتارىمەن باعىتتاس بولىپ، ءسۇريا جۇيەسىنە قارسى سوعىس جۇرگىزۋگە ىنتالاندىراتىن سەكىلدى. امەريكالىق Al Jazeera ارناسى 2013 جىلدىڭ تامىزدىڭ جيىرماسى كۇنى ءسۇريا جۇيەسىن ءوز قارسىلاستارىنا قارسى حيميالىق قارۋ قولداندى دەپ ايىپتاعان ايتقان العاشقى ارنا بولدى. بۇل ارنا ۋاجدەرىن دالەلدەۋ ءۇشىن كوپتەگەن جالعان سۋرەتتەردى جاريالاعان بولاتىن. كەڭسەسى اقش-تا ورنالاسقان ۇلىبريتانيالىق Al Jazeera ارناسى 2013 جىلى تامىزدىڭ 26-31 كۇندەرى بەس كۇننىڭ ىشىندە ءسۇريا داعدارىسى تۋرالى ۇزىن سانى 321 حابارلاما مەن 26 ساعاتتىق حابار مەن سۇحباتتار تاراتتى. بۇلاردىڭ بارلىعى قوعامدىق پىكىردى بۇرمالاۋ ماقساتىندا ءسۇريا جۇيەسىنە قارسى اسكەري شابۋىل جاساۋ قاجەتتىگىن تۋدىرۋ ءۇشىن جاسالعان بولاتىن.
وسى تۋرالى ايتقان سوزىندە ۆاليد حەندي: ""اق قالپاقتار" حيميالىق شابۋىل سىلتاۋىمەن بىزگە ارنايى قورعانىشتىق كيىم-كەشەك اكەلدى. وسى جالعان شابۋىلدى ۆيدەوعا ءتۇسىرۋ كەزىندە "اق قالپاقتار" قاۋىپ-قاتەر دابىلدارىن قاعىپ، جاراقاتتانعان ادامداردى تاسىمالداۋ ءۇشىن ارنايى زەمبىل دە دايىنداپ قويعان ەدى. سودان كەيىن ءسۇريا اسكەرىن شابۋىل جاسادى دەپ وتىرىك ايىپتاۋ ءۇشىن وسى بەينە ماتەريالداردى عالامتور جەلىسىنە سالدىق",- دەپ مويىندادى.
ۆاليد حەندي سەكىلدى لاڭكەستەر اراب ەلدەرىنەن الىپ وتىرعان اقشاسى ءۇشىن "اق قالپاقتار" اتتى ۇيىم شەڭبەرىندە ءسۇريا جۇيەسىنە قارسى وسىنداي جالعان بەينە جاساۋمەن اينالىسادى. ال "ال قالپاقتار" وزدەرىن ماقساتى ءسۇريا سوعىسى كەزىندە جاراقات الىپ، جاپا شەككەن ادامدارعا كومەكتەسۋ سانالاتىن ازاماتتىق ەرىكتى ۇيىم رەتىندە كورسەتكىسى كەلەدى.

“The Qazaq Times”