شىڭجاڭ ۇيعىرلارىنان تاعى شۋ شىقتى

29 جەلتوقسان، بەيسەنبى، «Guardian» جانە «Daily Telegraph» قاتارلى ونلايىن باسىلىمدار شىنجاڭدا تاعى دا ۇكىمەتكە قارسى «زورلىقتى كۇش» وقيعاسى تۋىلعانىن جارىسا حابارلادى. بۇل تۋرالى "The New York Times" ارنايى شولۋ جاريالادى.

«Guardian» باسىلىمى شىنجاڭنىڭ جەرلىك ۇكىمەتىنىڭ سوزىنە دايەكتەمە كەلتىرە وتىرىپ، ءبىر توپا ادامنىڭ ۇكىمەت ۇيىنە اۆتوكولىكپەن شابۋىل جاساعانىن مالىمدەدى.

حابارعا نەگىزدەلگەندە، رەسۋرستارعا باي ورتا ازياعا جاقىن ورنالاسقان شىنجاڭدا، مۇسىلمان ۇيعىرلار مەن حان ۇلتى اراسىنداعى قاقتىعىستاردان نەشە جۇزدەگەن ادام قازا بولعان.

«Guardian» باسىلىمىنىڭ ايتۋىنشا، شىنجاڭداعى ناقتى جاعداي جونىندە شەتەل جۋرناليستەرىنىڭ زەرتتەپ، اقپارات تاراتۋى جەرلىك ۇكىمەت جاعىنان شەكتەۋگە ۇشىراعان. سوندىقتان، وسى وڭىردە تاۋەلسىز تۇرعىدا جۋرناليستىك زەرتتەۋ جاساۋ مۇمكىن ەمەس. جەرگىلىكتى اقپارات قۇرالدارى «شىنجاڭنىڭ تىنىشتىعى 2016 جىلدا ءبىر قالىپتى بولدى، كۇشتى شابۋىلدار مەن زورلىق-زومبىلىق ىستەرى تۋىلمادى» دەپ حابارلاعان بولاتىن.

الايدا، «Daily Telegraph»-تىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، تيان-شان وڭىرىندە تۋىلعان بۇل وقيعا، سوڭعى بىرنەشە ايداعى ادام ءولىمى ءجۇز بەرگەن بىردەن-ءبىر شابۋىل وقيعاسى بولىپ وتىر.

اتالعان باسىلىم جانە دە، «شىنجاڭ ۇكىمەتى جەرگىلىكتى باق-تى قاتاڭ باقىلاۋدا ۇستاپ وتىر، ەسەسىنە، وزدەرىنە ءتيىمدى ۇگىت-ناسيحات تەبىنىن بارىنشا ارتتىرىپ وتىر. سوڭعى جىلدارى شىنجاڭنىڭ بەيبىت تۇرعىندارىنا قاراتقان شابۋىلدارى كوپتەپ تۋىلدى. ەل ىشىندەگى اقپارات وكىلدەرى، «بۇل وقيعالارعا، جەرلىك ۇيعىر ۇلتىنىڭ اراسىنداعى زورلىقشىل توپتار ايىپتى» دەپ حابارلاۋمەن كەلەدى. «بەيجىڭ قالاسىنداعى جارىلىس وقيعاسى دا سولاردىڭ موينىندا» دەپ جازدى.

ال، قىتايدىڭ رەسمي اقپارات ورتالىعىنىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، بۇل رەتكى شابۋىلشىلار «قاراقشىلار» مەن «تەرروريستەردەن» قۇرالعان.

«Guardian» باسىلىمى بىرنەشە سىنشىلاردىڭ پىكىرىن دە كولدەنەڭ تارتا وتىرىپ، شىنجاڭ ىسىندە قىتاي ۇكىمەتىنىڭ مارگينالداۋ جوسپارى مەن ۇيعىرلارعا قاراتقان ساياساتىنىڭ سالدارى دەگەندى ايتادى. ساراپشىلار تاعى بەيجىڭ جاق ۇيعىرلار اراسىنان كەيبىر ۇشقارى راديكال توپتاردى قولدان جاساي الادى دەگەندى ەسكەرتتى.

«The Qazaq Times»