رەسەي تانكتەرى تاپ بولعان «جابىرەيىل» جانە ۋكراينادا جىبەرگەن تاكتيكالىق قاتەلىكتەر

رەسەي ۋكرايناعا اۋقىمدى شابۋىلىن باستاعاننان بەرى ۇلكەن سوعىس شىعىنىنا باتقانى تۋرالى كوپتەگەن اقپارات قۇرالدارى جازدى. اسىرەسە، رەسەي ارمياسىنىڭ نەگىزگى سوعىس قۇرالىنىڭ ءبىرى بولعان تاكنتەرى ۋكراينا دالاسى مەن قالالارىندا تەمىر-تەرسەكتەردىڭ ۇيىندىسىنە اينالىپ كەتتى. سوعىس باستالعاننان بەرى اسكەري ساراپشىلار رەسەيدىڭ مۇنشا كوپ شىعىنعا باتۋىنىڭ سەبەپتەرى ءتۇرلى پىكىرلەر ايتىپ كەلدى. دەگەنمەن، كوپشىلىك بىلەتىندەي ۋكرايناعا باتىس ەلدەرى جاعىنان بەرىلگەن تانككە قارسى زىمىرانداردىڭ فاكتورى جوعارى بولعانى انىق بايقالدى. بۇدان باسقا قانداي سەبەپتەر بولۋى مۇمكىن؟

ورىس ارمياسىنىڭ ناقتى قانشا تانك جوعالتقانى تۋرالى ءبىر-بىرىنە ۇقسامايتىن دەرەكتەر كوپ، ۋكراينا ارمياسى ءوز دەرەكتەرى بويىنشا رەسەيدىڭ 680 تانكىن جويدىق دەپ سانايدى، ال ۋكراينا باس شتابىنىڭ بىرەر كۇن بۇرىن تاراتقان دەرەگىندە 732 رەسەيلىك تانك وپات بولدى دەگەن. الايدا، سوعىس مايدانىنداعى ناقتى فوتوسۋرەتتەر ارقىلى دەرەكتەر توپتاستىرىپ كەلە جاتقان ORYX بارلاۋ قىزمەتى ءوز دەرەگىندە رەسەي 460 تانكىنەن ايىرىلدى دەپ كورسەتتى. ال، Rand Corporation پەن IISS دەرەكتەرىندە سوعىس باستالۋدان بۇرىن، ياعني رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەن كەزىندە 2700-گە جۋىق تانكى بولعان.

رەسەي تانكتەرىنە جابىرەيىلدەي Javelin مەن NLAW

رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرۋدىڭ الدىندا دا ناتو مۇشەلەرى تارابىنان ۋكرايناعا تانككە قارسى زىمىراندار بەرىلىپ كەلدى. سوعىس باستالعانان كەيىن اقش ۇزىن سانى 4 مىڭنان استام Javelin زىمىرانىن بەرسە، بريتانيا NLAW قارۋىنان 3600 داناسىن جونەلتتى. بۇل شاعىن زىمىرانداردىڭ ورىس تانكتەرىنە قارسى ەففەكتيۆتى بولۋىنىڭ ءبىر سەبەبى ولار تانكتىڭ تۋرال الدىنان نەمەسە ارتىنان ەمەس، بولات ساۋىتى جۇقالتاڭ بولاتىن تاق توبە تۇسىنان كەلىپ تيەدى نەمەسە جاقىن كەڭىستىكتە جارىلادى.

رەسەي ارمياسىنىڭ جەتىلدىرىلگەن تانكتەرىندە وزىنە اتىلعان زىمىراندارعا قارسى ديناميكالىق قورعانىس جۇيەلەرى ورناتىلعان. بىراق، امەريكالىق «نايزا» (جاۆەلين) مەن اعىلشىندىق NLAW زىمىراندارى تانكتىڭ مۇنداي قورعانىس جۇيەسىن بۇزىپ وتەرلىك قابىلەتى بار. زىمىران وقتارى تانككە دەيىن ەكى رەت جارىلىپ، ءبىرى قورعانىس جۇيەسىن بۇزسا ەكىنشىسى تانك توبەسىنەن جارىلادى دا اۋىر سوعىس تەحنيكاسىن تاس-تالقان ەتە الادى.

كوپتەگەن اسكەري ساراپشىلار رەسەي-ۋكراينا سوعىسىندا Javelin مەن NLAW قارۋلارى بولماعاندا ۋكراينا جاعدايىنىڭ قالاي بولاتىنىن ەلەستەتۋ قيىن دەپ سانايدى. ايتا كەتۋ كەرەك، قۇراما شتتار رەسەيدىڭ تانكتەرىنە قارسى پايدالانسىن دەپ ۋكرايناعا Switchblade ياعني «قوسالقى قانجار» دەپ اتالاتىن ۇشقىشسىز ۇشۋ قۇرىلعىسىنان 100 داناسىن بەرگەن. بۇل دا ۋكراينا تاراپقا ءوز سەپتىگىن تيگىزدى.

ۋكراينادا رەسەيدىڭ جىبەرگەن تاكتيكالىق قاتەلىكتەرى

بەتبۇرىستى شەشىمدەردەگى ستراتەگيالىق قاتەلىكتەر ءوز الدىنا، كەيبىر اسكەري ساراپشىلار رەسەيدىڭ ۋكراينا جەرىندە جىبەرگەن اسكەري تاكتيكالىق قاتەلىكتەرىن جىپكە تىزگەندەي ايتۋدا. سەنت-ەندريۋس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستراتەگيالىق زەرتتەۋشى پروفەسسورى فيلليپس و’برايەن BBC-گە بىلاي دەپتى: «رەسەي ۋكرايناداعى سوعىسقا تىكەلەي اسكەرلەرىن كوپ سالعان جوق. سوندىقتان باتالوندىق تاكتيكالىق توپتار سەكىلدى كوبىنەسە شابۋىلداۋشى اسكەري توپتار قۇرۋ ماڭىزدى دەپ سانادى. اۋەدەن قۋاتتى سوققى جاساپ، ارتىنشا ىقشام شابۋىلعا ءوتۋدى جوسپارلاعان. الايدا، تانك كولونالارى سوققىعا تاپ بولاتىن بولسا ونىڭ قورعاۋىنداعى جاياۋ اسكەرلەر وڭتايلى قورعانا الماي قالادى. بۇل رەسەيدىڭ اسكەري كۇشتەرىنىڭ ءبىر تارابىنا السىزدىك بەرىپ قويدى».

ۋكراينا كۇشتەرىنىڭ رەسەيلىك تانكتەرگە سوققى بەرەتىن پوزيتسيالاردى وڭاي يەلەپ الۋىن رەسەيدىڭ اۋە پاترۋلدارىنىڭ بولماۋى سەبەپ بولدى دەيدى اسكەري ساراپشىلار. سوعىس باستالماي تۇرىپ كوپتەگەن ساراپشىلار رەسەي اۋەدەگى باسىمدىقتى الىدمەن قولعا كەلتىرەدى، سول ارقىلى ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرىنىڭ قوزعالىسىن باقىلاۋعا الۋى مۇمكىن دەپ بولجاعان. الايدا، ۇرىس باستالا سالىسىمەن بۇنداي بولجامدار اقتالماي قالدى، رەسەي اۋەدەگى ۇستەمدىككە جەتە الماي ناتيجەسىندە تۇتقيىل شابۋىل جاسايتىن نۇكتەلەردى وڭاي يەلەپ العان ۋكراينا كۇشتەرىنىڭ سوققىسى بولجاۋسىز كۇيگە ءوتتى، وسىدان بارىپ رەسەيدىڭ جەردەگى اسكەري تەحنيكالارى دا كوبىرەك تالقاندالدى.

رەسەي سوعىس تەحنيكالارىنىڭ ءبارى قيىراپ قالعان جوق

جانار جاعار مايدىڭ، ازىق-تۇلىكتىڭ جەتكىزىلۋى جانە  تەحنيكالىق قولداۋدىڭ دۇرىس ۇيىمداستىرىلماۋى رەسەيدىڭ ۋكراينادا جىبەرگەن تاعى ءبىر تاكتيكالىق قاتەلىگى دەۋگە بولادى. جوعارىدا اتالعان بارلاۋ ورتالىقتارىنىڭ ەسەبىنشە، رەسەيدىڭ شىعىنىنا سانالعان تانكتەردىڭ بارلىعى دەرلىك تالقاندالعان جوق، ولاردىڭ كەيبىرىن رەسەيلىك اسكەرلەر تاستاپ قاشىپ كەتكەن. بۇعان سەبەپ لوگيستيكانىڭ جاقسى بولماۋى جانە اسكەرلەردىڭ سوعىسقا قاتىستى ناقتى دايىندىعىنىڭ جوقتىعى دەپ كورسەتەدى.

ۋكرايناعا باسىپ كىرۋ ارقىلى رەسەي ارمياسى تىكەلەي ناتو-مەن سوعىسپاسادا اتالعان قورعانىس اليانسىنا ءتان از بولماعان سوعىس تەحنيكالارىنا تاپ بولدى. بۇل جانە ۇزاق ۋاقىتتان بەرى رەسەيدىڭ اۋقىمدى اۋماقتا كۇردەلى سوعىس وپەراتسياسىن ۇيىمداستىرۋى، سۇيتە تۇرا رەسەيلىك اسكەريلەر بىرقاتار السىزدىكتەرىن الەمگە پاش ەتىپ الدى. ۋكراينادا رەسەيدىڭ بولاشاعى شەشىلەتىن سوعىس بولا وتىرىپ وندا ناقتى سوعىس تاجىريبەسى از جاس اسكەرلەردى تارتۋدىڭ ءوزى ماسكەۋلىك سوعىسكەر شەندى-شەكپەندىلەردىڭ زور قاتەلىگى رەتىندە قاراستىرىلارى انىق.