الماتى قالاسىنىڭ ىرگەسىندەگى تالعاردان 3 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان الاتاۋ وكۋرگىنىڭ قىزىل-قايرات مولتەك اۋدانىنداعى تۇرعىنداردىڭ باق قۇرالدارىنا شىققاننان باسقا امالى قالماعان. ەلىمىزدەگى كوپتەگەن اۋىلدارعا ورتاق پروبلەما جارىق، جول جانە سۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى مەن دۇرىس جولعا قويىلماۋىنا بايلانىستى اۋىل، اۋدان، وبل اكىمدەرىنە دەيىن بارىپ ەش ناتيجە شىعارا الماعان. 

قىزىل-قايرات اۋىلى تالعار اۋدانىنا قاراستى. وسىندا اۋىلدىڭ اياق جاعىنا ورىن تەپكەن تۇرعىندار وزدەرى "كەلەشەك" دەپ اتاپ كەتكەن شاعىن اۋدان بار. بۇل ارادا ورنالاسقان تۇرعىن ۇيلەردىڭ ماسەلەسى شاش ەتەكتەن. اۋىل تۇرعىندارىنا ەڭ قاجەتتى جول، جارىق، سۋ ماسەلەلەرى جۇيەلى تۇردە شەشىلمەگەن. كىشكەنتاي اۋىلدىڭ ۇلكەن ماسەلەلەرى شەشىمىن تاپپاعاندىقتان اۋىل تۇرعىندارى وبلىسقا دەيىن شاعىمدانعان. وداندا ەش ناتيجە بولماعان سوڭ كەلەشەكتىكتەر باق قۇرالدارىن شاقىرىپ، اشىق اقپارات كوزىنە ارىز-شاعىمدارىن ايتتى. ءتورت جىلدان بەرى وسى اۋىلدا تۇرىپ كەلە جاتقان اقىن داۋلەتبەك بايتۇرسىنۇلى:

– قىزىل-قايرات اۋىلى، كەلەشەك تۇرعىندارىنىڭ جاعدايى مۇشكىل. جول باتپاق، تىعىلادى، سۆەتتەرى ولەۋسىرەگەن، سۋ ماسەلەسى دە ساپالى ەمەس. وسىنداي كوپتەگەن ماسەلە بار. وتكەندە بىلەسىزدەر قاڭتار وقيعاسى بولدى، قاڭتار وقىعاسىنىڭ تاعى ءبىر جاعىندا نە جاتىر دەگەندە، الەۋمەتتىك ماسەلەنىڭ دۇرىس شەشىلمەگەنى، اۋىلداعى، ەلدەگى جاستاردىڭ ماسەلەسىنىڭ دۇرىس شەشىلمەگەنى. حالىقتىڭ بيلىككە نارازىلىعى. ال ول نارازىلىقتى كىم تۋدىرىپ وتىر. ول نارازىلىقتى جەرگىلىكتى اكىمدەر تۋدىرىپ وتىر، –دەپ ەل ىشىنىڭ تىنىشتىعىنىڭ كەپىلى اۋىلداعى الەۋمەتتىك ماسەلەلەردىڭ شەشىلۋى ەكەنىن ايتادى.
اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءوز كۇشىمەن جالعاعان جارىقپەن سۋىنىڭ بۇگىنگى قاجەتتىلىكتى قامتاماسىز ەتە الماۋدىڭ سالدارىنان تۇرمىستىق تەحنيكالاردى ءجيى ىستەن شىعاتىنىن ايتقان ومار قاپتاعاەۆ وسى ماسەلەلەردى 2 جىلدىڭ ىشىندە شەشىپ بەرەم دەگەن اۋىل اكىمىنىڭ 2016-جىلدان بەرى ەش قايران جاساماعانىن ايتىپ:
– بۇل ەكى مىڭىنشى جىلدان باستاپ كەلەشەك ميكرورايونىنا كوشىپ كەلىپ ءوزىمىز ترانسفورماتور قويدىق. ول ترانسفورماتوردىڭ كۇشى 300 سەمياعا ارنالعان بولاتىن. ەندى قازىر جىلدان-جىلعا جانۇيالار كوبەيىپ جاتىر. بۇل ترانسفورماتوردىڭ كۇشى جەتپەي جاتىر. قانشاما اكىمگە باردىق اۋدان اكىمى وبلىسقا سىلتەيدى، وبىلس اكىمى اۋدان اكىمىنە سىلتەيدى، – دەپ ءوز شاعىمىن ايتتى.
اۋىلدىڭ تاعى ءبىر تۇرعىنى اسەت كيشۋ جول ماسەلەسى بويىنشا اكىمشىلىككە سان مارتە بارسا دا ەشقانداي ناتيجە بولماعانىن ايتادى
– جازدا شاڭ بولادى، قىستا باتپاق بولادى. مىنا جاقتا بالالار باتپاقتا اياق-كيىمدەرى قالاىپ قالىپ مەكتەپكە جالاڭ اياق بارعان كەزدەرى بولادى. سوندىقتان اياق-كيىمگە سالافان كيىپ شىعامىز مىنا جەردە. مىنا جەردە قارايتىن بولسىاڭىز كورشى-قولاڭنىڭ ءبارى ءجۇر گالوشتە. فورما نومەر 1 بۇل ءبىزدىڭ اۋىلدا، –دەدى.
جول ماسەلەسىن اۋىل تۇرعىندارى وزدەرى قارجىلارىمەن بىرلەسىپ شەشۋگە تىرىسقانىمەن بۇل ءالى دە جەكىلىكسىز بولىپ تۇر. اۋىلداعى توقتاپ قالعان شالشىق سۋلار ونىڭ ءبارى دە ادامداردىڭ ءجۇرىپ تۇرىۋىنا كەدەرگى. قارلى جانە جاڭبىرلى كۇندەرى بۇل جولدا جاياۋ ادام تۇگىلى كولىكتىڭ ءجۇرىپ تۇرۋى قيىن بولادى. اۋىلدىڭ جوعارعى بولىگىندە ورنالاسقان تۇرعىن ۇيلەردىڭ جارىعى، ول جاقتاعى ترانسفورماتورلار مەملەكەت بالانسىنا وتكىزىلگەنمەن تولىقتاي قامتاماسىز ەتە المايدى. بۇل جاقتا قونىستانعان تۇرعىنداردىڭ كوبەيۋىنە بايلانىستى، اسىرەسە بالالاردىڭ كەشكى ساباققا دايىندالاتىن مەزگىلىندە جارىقتىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بايقالادى. ال تومەن جاقتاعى ورنالاسقان ۇيلەردىڭ ترانسفورماتورلارى ءالى دە مەملەكەت بالانسىنا وتكىزىلمەگەن. سونداي-اق بۇل جاقتاعى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى قانشالىقتى تالاپقا ساي كەلەدى. بۇل دا كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماسەلە.

الماتى وبل. تالعار اۋدانى، قىزىل-قايرات اۋىلى.

ءنۇرباتيما بايتۇرسىن