ەكى قويمانىڭ الەگى: جامبىلداعى جارىلىس توقاەۆتىڭ سەرتى مەن مينيستر ەسەبىن كۇل-تالقان ەتتى

قىزمەتى بارىسىندا قازاقستاننىڭ زاماناۋي تاريحىنداعى ەڭ ءىرى ەكى بىردەي توتەنشە جاعداي بولعان قورعانىس ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكباەۆ وق-دارىلەردى ساقتاۋعا ارنالعان ەكى بازانىڭ قۇرىلىسىن تەزدەتۋدى تاپسىردى. ەكى قويمانى 2024 جىلعا دەيىن سالامىز دەگەن قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ سىلبىر جوسپارى جامبىل وبلىسىنداعى جويقىن جارىلىسقا توتەپ بەرە المادى. 

 «بۇل نىسانداردىڭ قۇرىلىسى 2019 جىلعى قر قارۋلى كۇشتەرىندە قارۋ-جاراق پەن وق-دارىلەردى ساقتاۋ نىساندارىن جەتىلدىرۋ بويىنشا كەشەندى جوسپاردا قاراستىرىلعان»، – دەلىنگەن مينيسترلىك حابارلاماسىندا.

ۆەدومستۆو دەرەگىنشە، نىسانداردىڭ قۇرىلىسى وق-دارىلەردى قاۋىپسىز ساقتاۋدىڭ بارلىق جاعدايلارىن ەسكەرە وتىرىپ ۇيىمداستىرىلعان. بۇدان وزگە، كۇزەتتىڭ تەحنيكالىق مۇمكىندىگى، بەينەباقىلاۋ جانە اۆتوماتتى ءورت ءسوندىرۋ جۇيەلەرى كوزدەلگەن. سالىنعالى جاتقان قويمالار 2020 جىلى جەتىلدىرىلگەن زاڭناماعا سايكەس ەلدى مەكەندەردەن قاشىق ورنالاسپاق.

قورعانىس مينيسترلىگى ارىس قالاسىندا بولعان توتەنشە جاعدايدان ءبىر جىل وتكەننەن كەيىن، بىلتىر تامىز ايىندا پرەزيدەنت توقاەۆقا «وق-دارىلەر قاۋىپسىز قويمالاردا ساقتالادى جانە حالىققا قاۋىپ توندىرمەيدى» دەپ مالىمدەگەن ەدى.

سول كەزدە توقاەۆ اعىنان جارىلىپ، مويىنا جاۋاپكەرشىلىك ارقالعان. ول وق-دارىلەردىڭ قاۋىپسىز ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا ۇكىمەتكە قازىرگى زامانعا ساي قويمالار سالۋدى تاپسىرعان. ستراتەگيالىق ماڭىزدى ەكى نىساننىڭ ەلدى مەكەندەردەن الىس جەرلەردە سالىنۋىن، جارامسىز وق-دارىلەردى ۋاقتىلى جويۋ قاجەتتىگىن دە ەسكەرتكەن.

«قورعانىس ءمينيسترى جاڭا ماعان وق-دارىلەردىڭ قاۋىپسىز قويمالاردا ساقتالىپ جاتقانىن جانە ادامدارعا قاۋىپ تۋدىرمايتىنىن باياندادى. دەگەنمەن ءبىز ەندىگى جەردە مۇنداي جارىلىستىڭ بولۋىنا ەشقاشان جول بەرمەۋىمىز كەرەك. بۇل ماسەلە وتە ماڭىزدى جانە مەنىڭ تىكەلەي باقىلاۋىمدا بولادى»، – دەگەن پرەزيدەنت.

ەرمەكباەۆتىڭ بۇل ەسەبىنەن ءسال بۇرىن، 2020 جىلعى ماۋسىم ايىندا قوعانىس ۆيتسە-ءمينيسترى باقىت قۇرمانباەۆ سول جىلى-اق ەكى بىردەي زاماناۋي وق-دارىلەر قويماسىنىڭ قۇرىلىسى باستالاتىنىن حابارلاعان. اقتوبە جانە قاراعاندى وبلىستارىندا كىسى اياعى باسپاس ەن دالادا، ەلدى مەكەندەردەن الىس جەرلەردە قاۋىپسىزدىگى وتە جوعارى نىسان رەتىندە سالىنۋ جوسپارلانىپ ەدى.

2020 جىلدىڭ مامىر ايىندا توقاەۆ «قر كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە قارۋلى كۇشتەردىڭ، باسقا دا اسكەرلەر مەن اسكەري قۇرالىمداردىڭ ارسەنالدارى، بازالارى مەن قويمالارى جانىنداعى تىيىم سالىنعان ايماقتار مەن تىيىم سالىنعان اۋداندار ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭعا قول قويعان. تۇرلەنگەن قۇجات اسكەري نىسانداردىڭ ورنالاسۋ اۋماعىنا قويىلاتىن تالاپ-شارتتاردى كۇشەيتكەن.

وسىعان قاراماستان 26 تامىزدا كەشكىسىن ساعات 19.10 شاماسىندا جامبىل وبلىسى بايزاق اۋدانىنداعى اسكەري ءبولىمنىڭ قويماسىنان ءورت شىعىپ، ارتى بىرنەشە دۇركىن الاپات جارىلىسقا ۇلاسقان. ءبىرىنشى جارىلىستان كەيىن قويماداعى جالىندى سوندىرۋگە بارعان قاۋىپسىزدىك قىزمەتكەرلەرى ەكىنشى دۇمپۋدە قازا تاپتى. ازىرگە مارقۇمداردىڭ سانى توعىزعا جەتتى، ونداعان ادام جارالانىپ اۋرۋحاناعا ءتۇستى. جۇزدەگەن تۇرعىن ءۇي-جايىن تاستاپ، ەۆاكۋاتسيا پۋنكتتەرىنە جايعاستىرىلدى.

وسىدان ەكى جىل بۇرىن، 2019 جىلعى 24 ماۋسىمدا ارىس قالاسىنداعى اسكەري قويمالاردىڭ بىرىندە وسىعان ۇقساس جويقىن جارىلىس بولعان. مىڭداعان وق-ءدارى، زاريادتالماعان سناريادتار قارشا بوراعان. ناقتىراق ايتقاندا، 3 مىڭ ۆاگونعا تەڭ 117 مىڭ توننا وق-ءدارى مەن قارۋ-جاراق جارىلعان.

سالدارىنان بەس ادام قازا تاۋىپ، 165 ادام مەديتسينالىق كومەككە جۇگىندى. ونداعان الەۋمەتتىك ماڭىزدى نىسان ءبۇلىنىپ، مىڭداعان تۇرعىن ءۇي زاقىمدانعان ەدى. ول كەزدە دە 45 مىڭنان استام ارىستىق باس ساۋعالاپ قىر اسقان. قالانى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن 56 ملرد تەڭگە ءبولىندى.

قورعانىس مينيسترلىگى رەداكتسياعا بەرگەن جاۋاپ حاتىندا جارىلىستان ءبۇتىن قالعان 32 مىڭ توننا قارۋدىڭ 20 مىڭ تونناسى كوشىرىلگەنىن، 12 مىڭ تونناسى 2024 جىلعا دەيىن تولىق كوشىرىلەتىنىن حابارلاعان.

The Qazaq Times