كورنەكى سۋرەت. فوتوكوللاج: اشىق دەرەككوز

پاندەمياعا بايلانىستى ءبىر جىلعا كەشىگىپ وتكەلى جاتقان حالىق ساناعىنىڭ ۇيىمداستىرۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان بريفينگتە ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە رەفورمالار اگەنتتىگىنىڭ ۇلتتىق ستاتيس­تيكا بيۋروسى باسشىسى نۇربولات ايداپكەلوۆ ناۋقان شىعىنىنىڭ ۇلعايۋ سەبەبىن ءتۇسىندىردى.

تامىز ايىندا اۋماقتىق ستاتيستيكا بولىمشەلەرىنىڭ  قىزمەتكەرلەرىن وقىتۋ باستالادى، ولار كەيىن قىركۇيەك ايىندا  ۋاقىتشا ساناق پەرسونالىن (ينتەرۆيۋەرلەردى) ىرىكتەپ-وقىتۋدى ۇيىمداستىرادى.

«2018-2021 جىلدار ارالىعىندا دايىندىق كەزەڭى بولدى. سانىقتىڭ نەگىزگى كەزەڭى بيىل 1 قىركۇيەك پەن 30 قازان كۇندەرى ارالىعىندا وتەدى. 2021-2023 جىلدارى بارلىق دەرەك وڭدەلەتىن قورىتىندى ساتىدان سوڭ 2023 جىلعى قاڭتار ايىندا تۇپكىلىكتى قورىتىندى مالىمەت جاريالاناتىن بولادى. قىركۇيەك ايىندا ۋاقىتشا جۇمىسقا تارتىلاتىن ازاماتتار وقىتىلادى»، – دەدى باس ستاتيست.

ستاتبيۋرو: بيىلعى ساۋالناما بۇرىنعىدان وزگەرەك

ءار ازاماتقا 4 پاراقشادان تۇراتىن 91 سۇراق قويىلادى.  ايداپكەلوۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇل جولعى ساۋالناماعا ءداستۇرلى كورسەتكىشتەرمەن قاتار جاڭا سۇراقتار ەنگىزىلگەن:

  •  حالىقتى ەسەپكە الۋ ساتىندە رەسپوندەنتتىڭ ورنالاسقان مەكەن-جايى;
  •  تىرشىلىك ارەكەتىن شەكتەۋ (كورۋ، ەستۋ، ءجۇرۋ، ەستە ساقتاۋ نەمەسە نازاردى شوعىرلاندىرۋ قابىلەتىنە قاتىستى);
  •  قر اۋماعىندا ۋاقىتشا تۇراتىن ادامنىڭ كەلگەن ەلى;
  •  شەتەلدىكتەردىڭ كەلۋ ماقساتى;
  •  پاندەميانىڭ تابىس دەڭگەيىنە اسەرى;
  •  سovid-19-بەن اۋرۋ جانە ۆاكتسيناتسيا.

ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە رەفورمالار اگەنتتىگىنىڭ ۇلتتىق ستاتيس¬تيكا بيۋروسى باسشىسى نۇربولات ايداپكەلوۆ. فوتو: قر وكق

ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە رەفورمالار اگەنتتىگىنىڭ ۇلتتىق ستاتيس¬تيكا بيۋروسى باسشىسى نۇربولات ايداپكەلوۆ. فوتو: قر وكق

قوسىمشا سۇراقتاردى قوسۋ ارقىلى كەيبىرى تولىقتىرىلعان:

  •  كوشى-قون – قازاقستاننان تىس جەرلەرگە شىعۋدى جوسپارلاۋ تۋرالى، نەگىزگى سەبەپتەرى مەن مەرزىمدەرى;
  •  نەكە جاعدايى – قازىرگى (نەمەسە قايتا) نەكەگە تۇرۋ تۋرالى;
  •  جۇمىسپەن قامتىلۋ – ۋاقىتشا جۇمىسپەن قامتىلماۋ سەبەپتەرى، جۇمىستان تۇراقتى تۇرعىلىقتى جەرىنە ورالۋ كەزەڭدىلىگى تۋرالى;
  •  بالا تۋ – تۋعان بالالار جانە ءبىرىنشى مەن سوڭعى بالانىڭ تۋعان كۇندەرى تۋرالى;
  •  تىلدەردى مەڭگەرۋ دەڭگەيى;
  •  دىندەر;
  •  بىر ايلىق تابىستىڭ نوباي مولشەرى.

رەداكتسيا ءتىلشىسىنىڭ قويعان سۇراعىنا بيۋرو باسشىسى پرەزيدەنت تاپسىرماسىمەن قۇرىلعان ۇلت­تىق ساناقتى وتكىزۋگە جاۋاپتى ۆيتسە-پرەمەر ءاليحان سمايىلوۆ جەتەكشىلىك ەتەتىن ارنا­يى كوميسسيانىڭ مۇشەلەرىنە مەملەكەت تاراپىنان ەشقانداي قارجى تولەنبەيدى دەپ جاۋاپ بەردى.

ءۇشىنشى ۇلتتىق حالىق ساناعى قالاي وتەدى؟ ءار رەسپوندەنت شىعىنى

ساناق بىرنەشە ادىسپەن جۇرگىزىلمەك. ساۋالناماعا قاتىسۋشى ورنالاسقان جەرىنە قاراماستان، 1-15 قازان ارالىعىندا sanaq.gov.kz مامانداندىرىلعان سايتىن جەكە ءپروفيلىن ءوز بەتىنشە تولتىرا الادى. ازامات تەحنيكا ءتىلىن قيىنسىنسا، حقكو، اكىمدىك، پوشتا بولىمشەلەرى نە مەكتەپتەردە  ت. ب. ساناقتان وتە الادى. سونىمەن قاتار، ساناقتىڭ ونلاين تۇرىنە قاتىسا الماعانداردى تولىق قامتۋ ءۇشىن قازان ايى بويى 32 مىڭنان استام ينتەرۆيۋەر ۇيمە-ءۇي ارالاپ، اقپارات جينايدى. ءار ينتەرۆيۋەر 833 ادامنان ساۋالناما الۋعا مىندەتتەلگەن.

 – حالىق ساناعىن وتكىزۋ كەزىندە 32 313 ادام ۋاقىتشا جۇمىسقا  ورنالاسادى. ولاردىڭ قاتارىنا بيۋدجەتتىك مەكەمەلەردىڭ قىزمەتكەرلەرى مەن پەداگوگتەر ماجبۇرلەپ تارتىلمايدى، ماماندار ءوز ەركىمەن قاتىسادى. 2021 جىلعى حالىق ساناعىن وتكىزۋ كەزىندە ءار  ادامعا 1,1 اقش دوللار كولەمىندە شىعىن جۇمسالماق. مىسالى، 2009 جىلعى ساناق كەزىندە بۇل سوما 2,9 دوللار، ال ساناق بيۋدجەتى 6,5 ملرد تەڭە بولعان ەدى. حالىق  ساناعىنا جۇمسالاتىن شىعىننىڭ ەلەۋلى دەڭگەيدە كەمۋىنە تسيفرلىق  تەحنولوگيالاردىڭ كوپتەپ قولدانىلۋى، كەڭسە قۇرالدارىنىڭ قاجەت بولماۋى سەبەپ، – دەيدى ايداپكەلوۆ.

باس ساناقشىنىڭ سوزىنشە، كورشىلەس ەلدەرمەن سالىستىرعاندا، ءبىر  ادامعا شاققانداعى ۇلتتىق حالىق ساناعىنىڭ قۇنى قىرعىزستاندا (2021 ج.) – 1,2$,  ءازىربايجاندا (2019 ج.) – 1,44$, رەسەيدە – 3,6$ (2021 ج.).  باس-اياعى بەس جىلعا جوسپارلانعان ۇلتتىق حالىق ساناعىنىڭ بيۋدجەتى 9,1 ملرد تەڭگە شاماسىندا، قازىرگى  ۋاقىتتا يگەرىلگەنى 3,5 ملرد.

9,1 ملرد ەسەبى: باستاپقى جوسپاردان تىس 900 ملن تەڭگە نەگە كەرەك؟

بيىل ناۋرىز ايىندا ستاتبيۋروسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى نياز كوشكىمباەۆ ۇلتتىق ساناققا 8,2 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعانىن مالىمدەگەن. بىراق سوڭعى رەسمي مالىمەت بويىنشا، ساياسي ناۋقان بيۋدجەتى 9 ملرد 100 ملن تەڭگەگە ۇلعايعان. ايداپكەلوۆ مۇنىڭ سەبەبىن حالىق سانىنىڭ وسۋىمەن بايلانىستىردى.

– بيۋدجەتتى ناقتىلاۋ كەزىندە جۇمىسكەرلەرگە تولەنەتىن جالاقى مەن اەك-ءتىڭ وسۋىنە بايلانىستى قوسىمشا قارجى سۇرادىق. تاعى ءبىر سەبەبى – بىلتىر جوسپاردا 18,6 ملن ادام بولسا، بيىل بۇل ەسەپ شامامەن 19 ملن 51 مىڭ ادامعا جەتۋى. ادام سانىنا بايلانىستى جۇكتەمە دە ارتتى، – دەپ ءتۇسىندىردى ستاتبيۋرو جەتەكشىسى رەداكتسيا تىلشىسىنە بەرگەن جاۋابىندا.

19 ملن قازاقستاندىقتى تۇگەندەۋگە بولىنگەن 9,1 ملرد تەڭگەنىڭ ەسەبى:

  • 27 412 پلانشەت ساتىپ الۋعا – 1 ملرد 85 ملن 600 مىڭ;
  • شتاتتان تىس قىزمەتكەرلەر مەن ساناق پەرسونالىنىڭ  ەڭبەكاقىسىنا – 4 ملرد 702 ملن;
  • 30 255 ساۋالناما الۋشى مامانعا پورتفەل ساتىپ الۋعا – 56 ملن 800 مىڭ;
  • باعدارلامالىق قامتاماسىز  ەتۋدى ازىرلەۋ، سەرۆەرلىك جانە كوممۋنيكاتسيالىق جابدىقپەن قامتۋعا – 932 ملن 600 مىڭ;
  • 139 كولىك الۋ ءۇشىن – 475 ملن 400 مىڭ;
  • كومپتەرلەر مەن ۇيىمدىق تەحنيكا ساتىپ الۋعا – 213 ملن 300 مىڭ;
  • ساناق  قۇرالدارىن تيراجداۋعا – 35 ملن;
  • جيھاز جانە كەڭسە تاۋارلارىن الۋعا – 100 ملن 600 مىڭ;
  • ءىسساپار شىعىستارىنا – 20 ملن;
  • ججم-16,9 ملن. تەڭگە،
  • كارتوگرافيالىق  ماتەريالداردى كوبەيتۋگە – 44 ملن 100 مىڭ;
  • بايلانىس قىزمەتتەرىنە – 1 ملن 911 مىڭ;
  • تەلەفون اپپاراتىرىن قولدانۋعا – 946 مىڭ;
  • ءۇي-جايلاردى جالداۋعا  - 122 مىڭ;
  • كولىك جالداۋعا – 3 ملن 383 مىڭ;
  • جارناما روليكتەرىنە – 7 ملن 27 مىڭ تەڭگە قاراستىرىلعان.

2009 جىلى 25 اقپان مەن 6 ناۋرىز ارالىعىندا قازاقستان وتكىزىلگەن ەكىنشى ۇلتتىق حالىق ساناعىندا ەل سانى 16 ميليوننان اسقانى حابارلانعان ەدى. بيىل تامىز ايىنىڭ باسىندا پرەزيدەنت توقاەۆ قازاقستاندىقتاردىڭ قاتارى 19 ميلليونعا جەتكەنىن سۇيىنشىلەگەن.

The Qazaq Times