قىتاي باسشىسىنىڭ مالىمدەمەسى جانە تايۋانعا شابۋىل جاساۋدىڭ جوسپارى

جاقىندا عانا قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 100 جىلدىعىنا وراي بەيجىڭدە دابىرالى شارا ءوتتى. شارادا قكپ-نىڭ قازىرگى جەتەكشىسى شي جينپيڭ (Xi Jinping/سي تسزينپين) قىتاي ۇلتشىلدىعىن قوزعايتىن ۇراندارعا تولى سوزدەرگە كوبىرەك ورىن بەرىپ، «وتاندى بىرىكتىرۋ» ۇلى ءىسىنىڭ اياقتالۋعا جاقىن تۇرعانىن اتاپ ءوتتى. بۇل قازىر وزەكتى كۇيدە تۇرعان تايۋان (تايۆان) قاۋىپسىزدىگىنە دەگەن الاڭداۋشىلىقتى كۇشەيتتى.

قىتاي بيلىك پارتياسى مەرەي تويىن وتكىزىپ جاتقان تۇستا، كەيبىر قىتايلىق باسىلىمدار تايۋاندى قارۋلى باقىلاۋعا الۋ تاقىرىبىنداعى ماقالالار مەن ۇقساتپالى ۆيدەولاردى جاريا ەتتى. ايتالىق، قىتايدىڭ «Ship Knowledge» جۋرنالى تايۋانعا شابۋىل جاساۋدىڭ ءۇش كەزەڭنەن تۇراتىن جوسپارىنا ۇقساس ماتەريال جاريالادى. كەيىن ونى حوڭ كوڭداعى (گونكونگتاعى) South China Morning Post باسلىمىنان تارتىپ بىرقاتار امەريكالىق جانە تايۋاندىق باسىلىمدار دا تاراتتى.

وسى اتالعان «شابۋىل جوسپارىندا» كورسەتىلۋىنشە، حالىق-ازاتتىق ارمياسى شابۋىلدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىندە تايۋانعا قاراتا بالليستيكالىق زىمىران شابۋىلىن جاساماق. ونىڭ ماقساتى – تايۋانداعى اۋەجايلار، الدىن-الا ەسكەرتۋ رادارلارى، اۋە شابۋىلىنا قارسى زىمىران بازالارىن جانە تايۆان ارالىندا ورنالاسقان كوماندالىق ورتالىقتار سياقتى اقپارات جيناۋ مەن شەشىم قابىلداۋ مۇمكىندىگىنە يە نىساندارىن جويۋ. سونداي-اق، تايۋاننىڭ زىمىران شابۋىلدارىنا قارسى جۇيەسىن بۇزىپ ءوتۋ ءۇشىن قىتاي تارابى  Dongfeng-16 قىسقا قاشىقتىقتاعى بالليستيكالىق زىمىراندارىن قولدانۋى مۇمكىن ەكەنى كورسەتىلگەن.

ەكىنشى كەزەڭ – تايۋاننىڭ اسكەري بازالارىن، ارسەنالدارىن، رادارلارىن، بايلانىس ينفراقۇرىلىمى مەن اۆتو-دالىزدەرىن قارقىندى بومبالاۋ ءۇشىن قۇرلىقتان، اسكەري كەمەلەردەن جانە سۇڭگۋىر قايىقتاردان Eagle-91 جانە Changjian-10 قاناتتى راكەتالارىن ۇشىرۋ.

ءۇشىنشى كەزەڭ – كەمەلەر مەن قۇرلىقتاعى زىمىران كۇشتەرىنى بىرلەسكەن سنارياد سوققىلارى. ونىڭ ماقساتى – حالىق-ازاتتىق ارمياسى  تەڭىز جاياۋ اسكەرلەرى مەن امفيبيالىق دەسانت كۇشتەرىنىڭ قونۋىنا سوڭعى كەدەرگىلەردى جويۋ.

بۇل ماتەريالداردى جاريالاپ وتىرعان «Ship Knowledge» باسىلىمى 1970 جىلداردان باستاپ شىعارىلعان، قىتاي باسپاسوزىندە اسكەري سالاعا باعىتتالعنا ءۇش ءىرى باسىلىمنىڭ ءبىرى. قىتايلىق الەۋمەتتىك جەلىلەردە  «Ship Knowledge»  باسىلىمى جاريالاعان انيماتسيالىق ۆيدەو «تايۋانعا جاسالعان قاتاڭ ەسكەرتۋ» رەتىندە باعالانىپ جاتىر.

قىتاي بيلىك پارتياسىنىڭ ءجۇز جىلدىق مەرەيتويى كەزىندە قىتاي باسشىسى شي جينپيڭ «تايۋان ماسەلەسىن شەشۋ جانە وتاندى بىرلىككە كەلۋ ۇلى ءىسىن تولىق اياقتاۋ – قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ بۇلجىماس تاريحي مىندەتى» دەپ مالىمدەگەن بولاتىن. ول سونداي-اق اقش-قا جانە باسقا باتىس ەلدەرىنە قاراتا «ەشكىم قىتاي حالقىنىڭ ۇلتتىق ەگەمەندىگى، اۋماقتىق تۇتاستىعىن قورعاۋعا دەگەن ەرىك-جىگەرىن، تاباندىلىعىن جانە مىقتى قابىلەتىن تومەندەتپەۋى كەرەك» دەپ ەسكەرتكەن.

2021 جىلى تايۋان جاعدايى بۇرىن سوڭدى بولماعان دەڭگەيدەگى شيەلەنىستى كۇيگە اياق باستى. قكپ-نىڭ تايۋاندى كۇشپەن باعىندىرۋ تۋرالى داۋىسى بارعنا سايىن كۇشتى شىعا باستادى. بيىل تايۋان قىتاي تارابىنان كۇشتى اسكەري قىسىمعا دا تاپ بولىپ وتىر. قىتاي اسكەري ۇشاقتارى تايۋان اۋە كۇشتەرىنىڭ قارسىلاسۋعا دەگەن ەرىك-جىگەرىن «سىندىرىپ تاستاۋعا» ارەكەت ەتىپ كەلەدى.

دەگەنمەن، تايۋان قاۋىپسىزدىگىنەن اقش، جاپونيا، اۋستراليا، ءتىرپتى بريتانيا مەن فرانتسيا سەكىلدى ەۋروپالىق دەرجاۆالاردا الاڭدايدى. قىتايدىڭ ءۇندى-تىنىق مۇحيت ايماعىنداعى ىقپالىنا توسقاۋىل قويۋ ءۇشىن قۇراما شتاتتار مەن ونىڭ وداقتاستارى تايۋان قاۋىپسىزدىگىن قىزىل سىزىق رەتىندە بەلگىلەپ وتىر. ايماقتا كوپۇلتتى اسكەري جاتتىعۋلار دا ءوتىپ جاتىر. قىتاي اسكەري قاتەرىن توقتاتۋ ءۇشىن بۇل اتالعان ەلدەر تايۋان قورعانىس قابىلەتىن ارتتىرۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، بەيجىڭنىڭ شابۋىل تاۋەكەلىن ازايتۋعا تىرىسۋدا.

“The Qazaq Times”