سارسەنبىدە، 5 مامىردا ءماجىلىس سايلاۋ تۋرالى كونستيتۋتسيالىق زاڭ جوباسىن وزگەرتىپ، جاڭا نۇسقاسىن ماقۇلدادى.
زاڭ جوباسىندا اۋداندىق ماڭىزى بار قالالار، كەنتتەر مەن اۋىلدىڭ اكىمدەرىن تىكەلەي سايلاۋ، ساياسي پارتيالاردىڭ ماجىلىسكە ءوتۋ شەگىن 7-دەن 5%-عا تومەندەتۋ جانە سايلاۋ بيۋللەتەندەرىنە «بارلىعىنا قارسىمىن» دەگەن تاڭداۋ نۇسقاسىن ەنگىزۋ سياقتى وزگەرىستەر قامتىلعان.
زاڭ جوباسى تۋرالى بايانداما ازىرلەگەن ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى اسەت ەرعاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، بيىل ەكىنشى جارتىجىلدىقتا 836 اۋىل اكىمى تىكەلەي داۋىس بەرۋ ارقىلى سايلانادى. وعان «مەملەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» زاڭعا ساي بىلىكتىلىگى بار 25 جاسقا تولعان كەز كەلگەن ازامات قاتىسا الادى. پارتيا مۇشەلەرى مەن سايلاۋشىلاردىڭ جالپى سانىنىڭ كەمىندە ءبىر پايىز قولىن جيناعان تاۋەلسىز كانديداتتار دا سايلاۋعا تۇسە الادى.
«ەگەر كانديدات بولماسا نەمەسە ءبىر ادام عانا ۇسىنىلعان جاعدايدا اۋدان اكىمىنىڭ ەكى نەمەسە ءبىر كانديداتتى ۇسىنۋعا قۇقىعى بار. سايلاۋ 40 كۇن بۇرىن جاريالانادى. ال سايلاۋدىڭ ءوزى قازىرگى اكىمنىڭ وكىلەتتىك مەرزىمى اياقتالعانعا دەيىن ون كۇن بۇرىن وتەدى. سايلاۋ وتكەننەن كەيىن ءۇش كۇن ىشىندە قورىتىندى شىعارىلادى. ءوز كەزەگىندە سايلانعان اكىم جۇرگىزىپ جاتقان جۇمىسى ءۇشىن حالىق الدىندا ەسەپ بەرەدى» دەدى اسەت ەرعاليەۆ بۇگىنگى ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا.
ونىڭ ايتۋىنشا، بيىل اۋىل اكىمىن سايلاۋعا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 4,8 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان. كەلەسى جىلى 351 اۋىل اكىمىن سايلاۋعا 3,1 ملرد تەڭگە بولىنەدى. ال 2023 جىلدان باستاپ مۇنداي سايلاۋعا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قارجى قاراستىرىلادى.
مينيستر بۇدان وزگە توقاەۆتىڭ جىل باسىنداعى تاپسىرماسى بويىنشا، «ءماجىلىس سايلاۋى كەزىندە ساياسي پارتيالاردىڭ پارلامەنتكە ءوتۋ شەگى جەتى پايىزدان بەس پايىزعا تومەندەيدى. بۇعان قوسا، بارلىق دەڭگەيدەگى سايلاۋ بيۋللەتەندەرىندە «بارلىعىنا قارسىمىن» دەگەن باعان قوسىلادى» دەپ مالىمدەدى.
مۇنى زور جەتىستىك كورگەن دەپۋتاتتاردىڭ كەيبىرى «قازاقستان ساياسي تۇرعىدا جاڭا بەلەسكە شىقتى» دەپ مالىمدەدى. الايدا ازاماتتىق بەلسەندىلەر مەن ساراپشىلار وسىعان دەيىن بۇل مەجەنى 3%-عا دەيىن كەمىتۋدى سۇراعان. ال قازىر قولدانىستاعى زاڭ اياسىندا ماجىلىسكە سايلاۋدا كەمىندە 7% داۋىس جيعان پارتيالار عانا وتە الادى.
وسىدان ەكى جىل بۇرىن نازارباەۆ تاعايىنداپ، ارتىنان رەسمي تۇردە سايلاعان توقاەۆ ەلدە «ساياسي دەموكراتيالىق رەفورما» جۇرگىزۋگە ۋادە ەتكەن. بىلتىر كوكتەمگى كارانتيندە اسىعىس قابىلدانعان بەيبىت جيىن وتكىزۋ، ساياسي پارتيالار مەن سايلاۋ تۋرالى زاڭداردى ازماتتىق قوعام قاتتى سىنادى. ءبىر عانا مىسال، پرەزيدەنت ميتينگ وتكىزۋگە ەندى رۇقسات الۋدىڭ قاجەتى جوق، تەك قۇلاقتاندىرۋ مەحانيزمى ارقىلى جۇرەدى دەسە، جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرى «رۇقسات الىنباعان ميتينگ زاڭسىز» دەگەن ءۋاج ايتادى.