ۋاقىت وتكەن سايىن جاساندى ينتەللەكت (AI) دامۋى ارتتى. يادرولىق ەنەرگيانى بەيبىت جانە دەسترۋكتيۆتى ماقساتتار ءۇشىن پايدالانۋ; مۇناي وندىرۋدەگى ەنەرگەتيكالىق ماسەلەلەردى شەشۋ جانە جاڭا ماتەريالداردى سينتەزدەۋ ءۇشىن شيكىزات الۋ – ادامزاتتىڭ ءومىرىن وزگەرتكەن ونەرتابىستار.
جاساندى ينتەللەكت دەگەنىمىز – ادامنىڭ ويىن، ءىس-ارەكەتىن كومپيۋتەردە بەينەلەيتىن كومپيۋتەرلىك جۇيە. بۇل ءسوزدى العاش رەت 1956 جىلى دارتمۋت ۋنيۆەرسيتەتىندە، جون ماككارتي ەسىمدى ازامات قولدانعان كورىنەدى. سودان بەرى بۇل سالانى زەرتتەۋشىلەر مەن وعان قىزىعۋشىلىق تانىتۋشىلار كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى. جون مىرزانىڭ پايىمداۋىنشا، جاساندى ينتەللەكت ەكى باعىتتا جۇزەگە اسادى. ءبىرىنشىسى، ادامنىڭ ينتەللەكتۋالدى ارەكەتىن قاراستىرسا (ەسەپتەر مەن تەورەمالاردى شەشۋ، ت.ب.); ەكىنشىسى ادامنىڭ سانالى ءىس-ارەكەتىن قاراستىرادى.
قازىردىڭ وزىندە جاساندى ينتەللەكت وزەكتى قولدانبالى ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن قولدانىلادى: ساراپتامالىق جۇيەلەر جوعارى بىلىكتى ماماندار جەتىسپەيتىن ورىندا ءتيىمدى شەشىمدەردى جاساۋعا كومەكتەسەدى (قاشىقتىقتان وقىتۋ، مەديتسينالىق دياگنوزداردى الدىن-الا قويۋ جانە ت. ب.);
- اۆتونومدى قۇرىلعىلار ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا زيان كەلتىرمەستەن نەمەسە ومىرگە قاۋىپ توندىرمەيتىن ورتانى زەرتتەيدى (عارىش، مۇحيت تەرەڭدىگى، ءورت نەمەسە راديواكتيۆتى لاستانۋ ايماقتارى جانە ت. ب.);
- IBM-ءنىڭ Watson نەمەسە Google كومپانياسىنىڭ DeepMind Health سىندى تەحنولوگيالارى دارىگەرلەردىڭ جۇمىسىن جەڭىلدەتۋدە، ءتىپتى، ادام كوزى اڭداي بەرمەيتىن ىشكى اعزالارداعى ىسىكتەردى انىقتاۋدا ۇلكەن ءرول اتقارادى. سونداي-اق جاپونيادا جىل سايىن دارىگەرلەردىڭ سانى 2,7%-عا عانا ارتاتىن بولعاندىقتان، دارىگەرلەرگە دەگەن قاجەتتىلىك كۇن تارتىبىنەن تۇسپەي تۇر. كۇنشىعىس ەلى بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن مەديتسينا سالاسىنا جاساندى ينتەللەكت ەنگىزبەكشى. ول ءۇشىن بيۋدجەتتەن 100 ملن دوللار قارجى ءبولىپ وتىر.
قازىر الەمدىك ءىرى دەرجاۆالار اراسىندا تەحنولوگيا وندىرۋدەن باسەكە بولىپ جاتىر. قىتاي زەرتتەۋ مەن وندىرىستە اقش-قا تاۋەلسىز بولۋ ءۇشىن جاساندى ينتەللەكت جاساۋعا ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ وتىر. قىتايلىق Huawei كومپانياسى جاساندى ينتەللەكتى وڭدەۋگە ارنالعان ءوز چيپتەرىن ازىرلەيتىنىن مالىمدەدى. بۇل ەلدەگى جاساندى ينتەللەكت يندۋسترياسىن Intel جانە Nvidia سياقتى امەريكالىق وندىرۋشىلەرگە دەگەن قاجەتتىلىگىن ازايتتى. ال ەۋروپالىق وداق اقش پەن قىتايدان قالىسپاي جاساندى ينتەللەكت جاساۋعا 22 ملرد دوللار قارجى بولگەن.