دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ دەرەگىنشە، 2020 جىلعى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنىڭ ستاتيستيكاسىندا 19 مىڭ جاعداي ارتىق تىركەلىپ كەتكەن.

پرەزيدەنت توقاەۆ ستاتيستيكا قولدان كەمىتىلدى ءارى جاسىرىلدى دەگەنىمەن، مينيسترلىك كەرىسىنشە كەيستەردىڭ ارتىق ەنىپ كەتكەنىن ايتادى. سارسەنبى كۇنى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە دەنساۋلىق ساقتاۋ ۆيتسە-ءمينيسترى اجار عينياتقىزى 19 مىڭ جاعداي اقپاراتتىق جۇيەگە تەحنيكالىق اقاۋدان ەنگىزىلگەنىن مالىمدەدى.

«تەكسەرىس، تالداۋ ءجۇرىپ جاتىر. قازىرگى تاڭدا كۆي- (كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى – QT) بويىنشا الدىن الا قورىتىندى مالىمەت بار. اقپارات جۇيەلەرى مەن ناۋقاستاردىڭ اۋرۋ تاريحىن اقتارىپ، تالداعاننان كەيىن ازىرگە بىلتىرعى 19 مىڭ جاعدايدىڭ ارتىق ەسەپتەلىپ كەتكەنى انىقتالىپ وتىر. كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى العاش تامىز ايىنان تىركەي باستاعان كەزدە ءبىر پاتسيەنت بىرنەشە رەت جاڭا جاعداي رەتىندە ەسەپكە الىنىپ وتىرعان. 3-4 مارتە مەديتسينا مەكەمەسىنە جۇگىنگەن ناۋقاستىڭ ءار جولعى كەلىسى جاڭا اۋرۋ جاعدايى بولىپ جازىلعان. ءبىز ناۋقستاردىڭ جسن جانە دياگنوز دەرەگىن قايتا زەردەلەي كەلە كۆي- اۋرۋشاڭدىعى كەمىدى. بيىل 1 قاڭتاردان باستاپ اقپاراتتىق جۇيە جەتىلدىرىلدى. قازىر سايكەستەندىرۋ نومىرلەرىمەن قاتاڭ تۇردە تەكسەرىپ ءارى اۋرۋ دامۋىنىڭ مەرزىمىمەن سالىستىرا وتىرىپ، دەرت تۋرالى دەرەك دەر كەزىندە بەرىلۋدە»، – دەدى ول.

ونىڭ ايتۋىنشا، ءولىم-ءجىتىم بويىنشا دەرەكتەردى ءار مەديتسينالىق ۇيىم ءوزى جۇرگىزەدى.

«بۇل جۇمىس ناۋرىز ايىنىڭ اياعىنا دەيىن جالعاسادى. بىلتىرعى جىلدىق ەسەپپەن قوسا اۋرۋشاڭدىق پەن ءولىم-ءجىتىم بويىنشا تۇپكىلىكتى قورىتىندى جاريالانادى»، –  دەپ تۇيىندەدى اجار عينيات.

سوڭعى دەرەك بويىنشا، بىلتىرعى 1 تامىزدان بەرى قازاقستاندا 49 418 ادام كوروناۆيرۋس دەرتىنە شالدىعىپ، ونىڭ 635-ءى قايتىس بولعان. بۇگىنگە دەيىن 43 مىڭعا جۋىق ادام اۋرۋىنان ايىعىپ شىققان.

بىلتىر 17 شىلدەدە توقاەۆ كوروناۆيرۋس ستاتيستيكاسىن بىرىزدەندىرۋگە مىندەتتەگەن. «اقپارات قانشا جەردەن اششى بولسا دا، ونى قوعام بىلۋگە ءتيىس» دەپ, مينيسترلىككە ستاتيستيكانى «بىرىزدەندىرۋدى» تاپسىرعان. الايدا مينيسترلىك ايماقتارداعى ماماندار مەن جۇيەنى دايىندايمىز دەگەن ۋاجبەن تىركەۋ جۇمىسىن 1 تامىزعا قالدىردى. تاۋەلسىز ساراپشىلار مۇنى ۇكىمەتتىڭ «ماۋسىم-شىلدە قىرعىنىنىڭ» قارقىنى باسىلعانىن كۇتكەنىمەن بايلانىستىرادى.

توقاەۆ تۇيرەپ تاپسىرسا دا رەسمي ەسەپ ۋاقىتىلى جۇيەلەنبەدى، رەداكتسيانىڭ ۇزاق ايلار بويعى تالابىنان كەيىن ستاتيستيكاداعى بىرقاتار ورەسكەل قاتەلىكتەر تۇزەتىلدى.

كەيىننەن پرەزيدەنت 16 قاراشا «بىرقاتار وبلىستاردا كوروناۆيرۋس ىندەتىنە قاتىستى جاڭا جاعدايلاردى جاسىرۋ دەرەكتەرى انىقتالعانىن» مالىمدەگەن. ءتىپتى ول مۇنى «وتىرىكتى شىنداي سويلەتۋ اسا قاۋىپتى قۇبىلىس» دەپ سيپاتتادى. سونداي-اق، «اتالعان پروبلەمانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىندە دە سوزىلمالى سيپات العانىن مويىنداۋ كەرەك» دەپ، جاعداي «وتىرىكپەن جاسىرىلعانىن» اشىق ايىپتادى. دەسە دە مينيسترلىك پەن ءوڭىر اكىمدەرى ستاتيستيكاعا دەر كەزىندە ەنبەگەن جۇزدەگەن ناۋقاستىڭ دەرەگىن «جۇيەنىڭ جەتىلمەۋى، تەحنيكالىق قاتەلىك، جۇكتەمە اۋىرتپالىعى مەن مامان تاپشىلىعىنان» كورىپ، «سولاي بولىپ قالدىعا» كەلتىردى.

پرەزيدەنت سىنىنان كەيىن ەشبىر شەنەۋنىك جاۋاپقا تارتىلعان جوق. ارادا ەكى اي ۋاقىت وتكەن سوڭ، توقاەۆ 26 قاڭتارداعى سوزىندە ستاتيستيكاداعى ولقىلىقتى ءۇشىنشى رەت سىنادى. ول باسشىلاردىڭ «رەيتينگ جولىندا ايانباعاندىقتان ءارى جازادان قورقاقتاۋى سەبەپتى ناقتى جاعدايدى جاسىرادى» دەدى.

وسى جولى ۇكىمەتكە «بارلىق وڭىرلەر مەن ەلدىڭ جاس ەرەكشەلىگى بويىنشا سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ ناقتى كورىنىسىن بەرەتىن سەنىمدى ستاتيستيكالىق زەرتتەۋدى» قولعا الۋدى تاپسىرعان. تۇراقتى تۇردە جاڭارىپ وتىراتىن جوبانى ىسكە اسىرۋعا ءبىر اي مۇرسات بەرگەن. دەگەنمەن ۆيتسە-مينيستر اجار عينياتقىزى بۇعان ەكى اي كەتەتىنىن حابارلادى.

بىلتىر تامىز ايىنا دەيىنگى پنەۆمونيا اۋرۋى كۇرت كوبەيىپ، الدىڭعى جىلدارعا قاراعاندا 3 ەسەگە ارتقان ەدى. دارىگەرلەر مەن ساراپشىلار 256 مىڭنان اسقان جاعدايدى قايتا قاراپ، اراسىنان كوروناۆيرۋستىق ءتۇرىن اجىراتىپ، شىنايى ستاتيستيكا جۇرگىزۋدى تالاپ ەتكەن، ءتىپتى «سۇزگىلەۋدىڭ» ءتيىمدى جولىن دا ۇسىنعان. الايدا الەكسەي تسوي باستاعان ۆەدومستۆو باسشىلىعى جۇمىستىڭ تەحنيكالىق جاعىنان قيىندىعىن العا تارتىپ بۇدان باس تارتقان. ءبىر قىزىعى – جارتى جىل ىشىندە پاندەميانىڭ اقيقاتىن كورسەتەتىن ستاتيستيكاعا ۋاقىت پەن ەنەرگيا تاپپاعان مينيسترلىك اۋرۋ سانىن كەمىتۋگە كەلگەندە ەكى ايدا كوپ شارۋاعا ۇلگەرىپتى. مينيسترلىك ءۇشىن ادەتتە 90 مىڭنان اسا قويمايتىن پنەۆمونيانىڭ بىردەن 256 مىڭ كەيسكە ءوسۋى مەن وعان كوروناۆيرۋستىڭ اسەرى ماسەلەسىنەن گورى وزدەرى جۇرگىزەر بۇرىن اپتالاپ دايىندىق ارناعان كۆي- ەسەبىندەگى كەمشىلىك ماڭىزدى.

"The Qazaq Times"