جوسپارلانعان ۋاقىتىنان ءۇش كۇنگە كەشىگىپ وتكەن تامىز بريفينگىندە قازاقستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى باسى اشىق ءبىراز سۇراقتارعا مەملەكەتتىك مۇددەدەن گورى «وزىندىك تۇرعىدا» كوبىرەك جاۋاپ بەردى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى تامىز ايى باستالعالى بەرى پتر سىناماسى تەرىس، بىراق كوروناۆيرۋسقا ۇقساس پنەۆمونياعا شالدىققانداردىڭ ستاتيستيكاسىن جاريالادى. 1 تامىزدا 5181 ادام، 2 تامىزدا 789 ادام پنەۆمونيامەن اۋىرعان. ايدىڭ العاشقى جانە كەيىنگى كۇندەرىندەگى دەرەكتە 6 ەسەگە دەيىن ايىرماشىلىق بار. مۇنى ماماندار ماردىمدى ارگۋمەنتپەن تۇسىندىرە المادى. كوروناۆيرۋستىق پنەۆمونيادان وسى ايدا 51 ادام (1 تامىز – 30 ادام، 2 تامىز – 21 ادام – QT) قايتقان. 3 تامىز كۇنگى پنەۆمونيا دەرەگى تۋرالى اقپارات ءالى جاريالانعان جوق.
1 تامىزدا 1226 ادامنىڭ كوروناۆيرۋس جۇقتىرعانى زەرتحانادا راستالىپ، 36 ادام قايتىس بولعان. 2 تامىزدا – 1069 ادامنان، 3 تامىزدا – 1158 ادامنان ىندەت شتامى تابىلدى. سونداي-اق وتكەن اپتادا 265 ادام قايتقان. دۇيسەنبى كۇنگى ءباسپاسوز جيىنىندا مينيستر 1058 قازاقستاندىقتىڭ كوروناۆيرۋستان قايتىس بولعانىن ايتتى. بىراق 4 تامىز كۇنى تاڭدا وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا الەكسەي تسوي ارنايى گرافيكا تۇرىندە 1091 ادام ەكەنىن كورسەتتى. ءالى كۇنگە دەيىن باستى رەسۋرس www.coronavirus2020.kz سايتىندا ەسكى دەرەك جازىلىپ تۇر. مۇنداي تەحنيكالىق نە ستاتيستيكالىق قاتەلىك ءجيى بولىپ جاتادى.
قازاقستاندا زەرتحانادا راستالعان 92 مىڭ ادام (ونىڭ ىشىندە 8518 مەديتسينا قىزمەتكەرى – QT) ۆيرۋس جۇقتىرعان، ونىڭ 1091-ءى ينفەكتسيانىڭ تىكەلەي سەبەبىنەن، ال 319-ى جاناما اسەرىنەن قايتىس بولعان. كوروناۆيرۋستىق پنەۆمونيا مەن COVID-19 دەرتىن قوسا ەسەپتەگەندە، 100 مىڭداي ادام اۋىرعان، سونىمەن بىرگە 1461 (1091+319+51 – QT) ادام ومىردەن وتكەن.
قاڭتاردان بەرگى پنەۆمونيا دەرەگى قارالا ما؟
مينيسترلىك باسشىسى الەكسەي تسوي مەن ۆيتسە-مينيستر اجار عنياتقىزىنىڭ مالىمدەۋىنشە، 1 قاڭتار-2 تامىز ارالىعىندا ەلدە 256 541 ادام پنەۆمونياعا شالدىققان. 35 مىڭ كەيس ماۋسىمدا، 152 مىڭ كەيس شىلدە ايىندا تىركەلگەن. بۇل كورسەتكىش بىلتىرعى ءدال وسى ۋاقىتپەن سالىستىرعاندا 3,3 ەسەگە كوپ. 2019 جىلدىڭ قاڭتار-تامىز ارالىعىندا رەسپۋبليكا كولەمىندە 76 986 ادام پنەۆمونيامەن اۋىرعان. ول كەزدە 2333 ادام، ال بيىل 4042 ادام ومىردەن وزعان. وسى جىلى پنەۆمونيانىڭ سالدارىنان ءولىم جاعدايى 1,9 ەسەگە ارتقان.
– وسىنشاما اۋرۋ تاريحىن اقتارىپ، پنەۆمونيادان ۆيرۋستى اجىراتۋ تەحنيكالىق-ادىستەمە جاعىنان قيىن. بۇل جۇمىستى جۇكتەمەسى كوپ، جاۋاپكەرشىلىگى اۋىر مايداندا جۇرگەن دارىگەرلەرگە تاپسىرار بولساق، سالماق سالعاندىق. ايتپەسە ولارعا تاڭداۋ جاساۋعا تۋرا كەلەدى: نە ناۋقاستاردى ەمدەۋمەن، نە دەرەكتەردى قايتا سۇزۋمەن اينالىسۋى كەرەك. ...مەنىڭشە، بىزگە الداعى كورسەتكىشتەر الدەقايدا ماڭىزدىراق. كۇزدە قايتا سوعۋى ىقتيمال تولقىنعا، پاندەميانىڭ الداعى قارقىنىن بولجاۋعا اسا قاجەتتى، – دەدى مينيستر دۇيسەنبى كۇنگى بريفينگتە.
مينيستر تسوي «الدا قاجەتتى شەشىمدەردى قابىلداۋ ءۇشىن بىزگە بۇگىنگى ناقتى ساندار اۋاداي كەرەك. دۇرىس، ءمولدىر، شىنايى جاعدايدى كورسەتۋ ارقىلى بولاشاق بولجامدارعا قاجەت بولادى. بۇل وتە ماڭىزدى ماسەلە»، – دەي تۇرعانىمەن، قاڭتاردان بەرى پنەۆمونيامەن اۋىرعان 256 مىڭ قازاقستاندىقتىڭ قايسى كوروناۆيرۋستىق تۇردە وتكەنىن انىقتاۋدى «ارتىق ءىس» دەپ سانايدى.
ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە جوسپارلانعان ۋاقىتتان ەكى كۇنگە كەشەۋىلدەتىپ وتكەن جيىندا باق وكىلدەرى جاۋاپ الا-الماي جۇرگەن ساۋالعا مينيستر ورىنباسارى كەسىمدى پىكىر ءبىلدىردى:
– 256 مىڭنان استام پنەۆمونيا اۋرۋىن قازىر ءبىز قايتادان قاراي المايمىز. سەبەبى بارلىق ەلەكتروندى جۇيەگە پنەۆمونيا باسقا كودپەن ەنگىزىلگەن. ونى ەنگىزەتىن دارىگەرلەر كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسىپ جاتىر. قازىرگى ماقساتىمىز – دياگنوزدى دۇرىس قويىپ، ءولىم-ءجىتىمدى مەيىلىنشى ازايتۋ، – دەدى ۆيتسە-مينيستر اجار عينياتقىزى باستىعىنىڭ پىكىرىن قولداپ.
باس دارىگەر الەكسەي تسوي ايماقتار بويىنشا پنەۆمونيانىڭ دايىن ستاتيستيكاسىن وسى اپتا ۆەدومستۆو سايتىنا جاريالاۋعا كەزەكتى ۋادەسىن بەردى. حالقى جاعىنان بىزدەن ءۇش ەسەگە از قىرعىزستانداعى پاندەميا قۇرباندارىنىڭ سانى 1,5 مىڭعا جۋىقتادى. وسىنى العا تارتقان دارىگەر ماماندار، ساراپشىلار، قوعام بەلسەندىلەرى جانە تىلشىلەر ۆەدومستۆونىڭ ستاتيستيكانى بۇرمالاپ وتىرعانىن سىناپ، جاعدايدىڭ شىنايى ەسەبىن جاريالاۋدى تالاپ ەتىپ كەلەدى. دەگەنمەن ەپيدەميا كەزىندەگى ەكىنشى مينيستر-مودەراتور الەكسەي تسويدىڭ تۇسىندا دا قۇزىرلى ورگاندار ىندەتتىڭ كەڭىنەن تاراۋىن حالىقتىڭ ساقتىق شاراسىن ساقتاماۋىمەن، بەتپەردە تاقپاي ءارى الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاماۋىمەن بايلانىستى تۇسىندىرەدى. الداعى ۋاقىتتاعى جاۋاپكەرشىلىكتى دە ەلدىڭ موينىنا ارتىپ وتىرعان مينيسترلىكتىڭ ارەكەتىن «باس الىپ قاشۋ» دەپ سانايتىن قازاقستاندىقتار كوپ.