فوتو: eadaily.com

وشاعى قىتايدىڭ ۋحان قالاسىنان باستالعان كوروناۆيرۋستى جۇقتىرعاندار سانى الەم بويىنشا 99,1 ميلليونعا جەتتى. ال جەلتوقساندا انىقتالعان «بريتاندىق شتامم» – ۆيرۋستىڭ مۋتاتسيالانعان ءتۇرى تەز تارالىپ بارادى. سول سەبەپتى ەۋروپانىڭ بىرقاتار مەملەكەتتەرىندە ەكىنشى دەڭگەيلى لوكداۋن ەنگىزىلىپ، كارانتين شەكتەۋلەرى قاتاڭداتىلا باستادى. جاپپاي ۆاكتسيناتسيالاۋ باستالعان ەلدەر «COVID-تولقۇجات» ەنگىزۋ ماسەلەسىن تالقىعا العان.

ۆاكتسينا قابىلدادى دەگەن قۇجاتتى ەنگىزۋگە دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى قارسىلىق بىلدىرگەنمەن، ەۋرووداق ەلدەرى مەن رەسەي بۇل ماسەلەنى قاراستىرىپ جاتىر. ماسەلەن، يسپانيا بيلىگى باستامانى قولدايتىنىن جەتكىزدى. ويتكەنى ەل ەكونوميكاسى تۋريزمگە تاۋەلدى.

بىلتىر يسپانيانىڭ ساياحات سالاسى سوڭعى جارتى عاسىرداعى ەڭ اۋىر جىلعا تاپ بولدى. پيرەنەي تۇبەگىنە كەلگەن شەتەلدىك ساياحاتشىلار سانى 80 پروتسەنتكە ازايعان. گرەكيا بيلىگى دە وسىنداي سەرتيفيكات ەنگىزۋ باستاماسىن قولداپ وتىر. سەبەبى ەللادا ەلىندە دە ءتۋريزمنىڭ ەكونوميكاداعى ۇلەسى جوعارى. قولداۋشىلار قاتارىندا پولشا مەن دانيا دا بار. ەۋرووداقتاعى فرانتسيا مەن رۋمىنيا بيلىگى كەرىسىنشە، بۇل يدەيانى قۇپتامايتىندارىن ايتقان.

اتالعان قۇجات ۆاكتسيناتسيالاۋ تۋرالى انىقتامانى الماستىرادى. قولىندا ءتيىستى قۇجاتى بار ادامنىڭ شەتەلگە شىعۋى جەڭىلدەپ، وزگە ەلدەن ورالعاندا كارانتيندە وتىرمايدى.

الەم ەلدەرى مەن ءتۇرلى ۇيىم وكىلدەرى «كوۆيد-تولقۇجاتتى» تالقىلاپ جاتقاندا اقش-تا «مايكروسوفت»، «وراكل» بىرلەستىگى باستاعان بىرقاتار كومپانيا ادامداردىڭ ىندەتكە قارسى ەگىلگەنىن تىركەيتىن جاڭا تسيفرلىق جۇيە قۇرۋدى باستاپ كەتتى. بىرنەشە كومپانيا بىرلەسىپ قولعا العان جوبا «ۆاكتسينالاۋدى تەكسەرەتىن باستاما» دەپ اتالادى. ماقسات – ازاماتتاردىڭ ەگىلگەنى جايلى اقپاراتتى جەدەل الۋعا جاعداي جاساۋ. جاڭا جۇيەگە سايكەس مالىمەتتەر ەلەكتروندىق ءامياندا ساقتالادى. سمارتفوندارى جوق ادامدار مالىمەتتەردى ارنايى كودپەن الا الادى.

اقش-تا بۇگىنگە دەيىن 25,2 ميلليون ادام دەرتكە شالدىققان. وتكەن اپتادا عانا پرەزيدەنتتىك قىزمەتىنە كىرىسكەن دجو بايدەن بارلىق تۇرعىنداردى تەگىن ۆاكتسيناتسيالاۋ ماسەلەسىن قولعا العان. مالىمەتتەر بويىنشا، بايدەننىڭ ۇلىقتاۋ راسىمىندە كاپيتوليدى كۇزەتكەن ۇلتتىق گاۆارديانىڭ 200-دەن استام ساربازىنىڭ پتر تەستى وڭ ناتيجە كورسەتكەن.

ۆيرۋستىڭ جاڭا ءتۇرى تىركەلگەن گەرمانيادا كارانتين شەكتەۋلەرى قاتاڭداتىلدى. جاڭا شەكتەۋلەر «قاۋىپ-قاتەر اۋماعى» دەپ تانىلعان 20-دان استام مەملەكەتكە قاتىستى قولدانىلادى. تىزىمدە اقش، يسپانيا، پورتۋگاليا، ەگيپەت، يزرايل، سونداي-اق بالتىق جاعالاۋى ەلدەرى بار.

بۇگىننەن باستاپ گەرمانيادا تۇرعىندار قوعامدىق ورىندار مەن دۇكەندەردە تەك بەتپەردەمەن ءجۇرۋى ءتيىس. بۇرىنعىداي بەتتى ورامالمەن تۇمشالاۋعا بولمايدى.

فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون مەن امەريكا پرەزيدەنتى دجوزەف بايدەن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى (ددسۇ) اياسىندا پاندەميامەن كۇرەستە بىرلەسۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلدى. وتكەن اپتادان باستاپ مۇندا دا كارانتين شەكتەۋلەرى قاتاڭداتىلدى.

ۇلىبريتانيا قازىر COVID-19-دى كۇندەلىكتى جۇقتىرۋ كورسەتكىشى بويىنشا الەمدە ءبىرىنشى ورىندا تۇر. ۆيرۋستىڭ مۋتاتسيالىق ءتۇرىن جۇقتىرعان ناۋقاستاردىڭ اراسىنداعى ءولىم-ءجىتىم 30%-كە ۇلعايعان. ەل پرەمەر-ءمينيسترى بوريس دجونسون Pfizer جانە AstraZeneca ۆاكتسينالارى جاڭا شتامعا قارسى ەمدەۋ ىسىندە ءتيىمدى ەكەنىن ايتتى.

جاڭا زەلانديادا ەكى ايدا العاش رەت ءبىر كەيس تىركەلدى. قازىر ناۋقاس كارانتينگە جاتقىزىلعان. جالپى ەلدە 2 283 جاعداي تىركەلىپ، 25 ادام اجال قۇشقان.

بەلگيا بيلىگى 27 قاڭتاردان باستاپ مىندەتتى ەمەس شەتەلدىك ساپارلارعا 1 ناۋرىزعا دەيىن ۋاقىتشا تىيىم سالدى. كوروناۆيرۋستىڭ تەز جۇققىش جاڭا شتامدارى انىقتالعان ۇلىبريتانيا، وڭتۇستىك افريكا رەسپۋبليكاسى جانە وڭتۇستىك امەريكا ەلدەرىنەن كەلۋشىلەر 10 كۇندىك كارانتينگە جابىلادى. كەز كەلگەن جينالىس پەن توي-دومالاق وتكىزۋگە بولمايدى. عيباداتحانالاردىڭ جۇمىسىنا دا شەكتەۋ قويىلدى.

پورتۋگاليا ۇكىمەتى ەلدە كوروناۆيرۋستىڭ بريتانيالىق شتامىن جۇقتىرۋ سانى كۇرت وسكەندىكتەن، مەكتەپتەر مەن ۋنيۆەرسيتەتتەردى جابىلدى. سونىمەن قاتار، ۇلىبريتانيامەن اۋە قاتىناسىن توقتاتتى. مۇندا جاڭا شتامدى جۇقتىرۋ 20%-عا وسكەن. جالپى 10 ميلليون حالقى بار پورتۋگاليادا ىندەت باستالعالى 600 مىڭداي ادام كوروناۆيرۋستى جۇقتىرىپ، 9700 دەي ادام ودان قايتىس بولعان.

تۇركيادا ۆاكتسينالاۋ ناۋقانى 14 قاڭتاردا باستالدى. سودان بەرى 1 ميلليوننان استام ادام ەكپە سالدىرعان. پرەپاراتتى ءبىرىنشى كەزەكتە مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى مەن قارتتار قابىلداپ جاتىر. بۇگىنگە دەيىن تۇركياعا «كورونا-ۆاك» ۆاكتسيناسىنىڭ 10 ميلليونعا جۋىق دوزاسى جەتكىزىلگەن.

ەپيدەميولوگيالىق احۋالى ناشار ەلدەردىڭ ءبىرى – ءۇندىستان. مۇندا كۇنىنە 13 مىڭعا جۋىق كەيس تىركەلىپ جاتىر. قازىر ءۇندىستاندا ەكى ۆاكتسينانى قولدانۋعا رۇقسات ەتىلگەن. ونىڭ ءبىرى وكسفوردتىق ەكپە بولسا، ەكىنشىسى جەرگىلىكتى ۆاكتسينا. بيلىك تاعى 4 ەكپەنى قولدانۋدى كوزدەپ وتىر. ەل اۋماعىندا 3 مىڭعا جۋىق ەكپە ورتالىعى اشىلعان. نيۋ-دەليدە ولاردىڭ سانى 80-نەن اسادى. الداعى اپتادا تاعى 5 مىڭ، اقپان ايىندا 12 مىڭى اشىلادى.

26-31 قاڭتار ارالىعىندا يزرايلدە حالىقارالىق اۋە قاتىناسى توقتاتىلماق. جەرگىلىكتى تۇرعىندار وسى ارالىقتا تەك بىرنەشە سەبەپپەن عانا شەتەلگە شىعا الادى. سولاردىڭ قاتارىندا ەمدەلۋ، سوت ىسىنە نە جاقىن ادامىنىڭ جەرلەۋ راسىمىنە قاتىسۋ نە باسقا مەملەكەتكە قونىس اۋدارۋ. سونىمەن قاتار بيلىك شەتەلدىك جۇك ۇشاقتارى مەن جەدەل جاردەم ۇشاقتارىن قابىلداۋعا دا رۇقسات بەردى.

وسى اپتادا گونكونگتىڭ كەي ايماقتارىندا لوكداۋن ەنگىزىلدى. ۋاقىتشا كارانتين 48 ساعات ىشىندە تۇرعىنداردان كوروناۆيرۋستىڭ بار-جوعىن انىقتاۋ ءۇشىن ەنگىزىلگەن. وسىعان بايلانىستى 10 مىڭ تۇرعىننىڭ سىرتقا شىعۋعا تىيىم سالىندى. گونكونگتا تۇتاس اۋداندا لوكداۋن العاش رەت جاريالانىپ وتىر. ىندەت تاراعان ايماقتا وسى ايدا 162 ادام COVID-19 جۇقتىرعان.

"The Qazaq Times"