ماقسات تولىقباي: داۋىستى داۋلايىن دەسەك، وعان قوعام دايىن ەمەس

بيىلعى سايلاۋعا «كورىك» بەرگەن Adal ساياسي پارتياسىنىڭ اتىنان سايىسقا تۇسكەن تەلەجۇرگىزۋشى ماقسات تولىقباي داۋسىن داۋلاپ، پيكەت-شەرۋگە  شىقپايتىنىن مالىمدەدى. مەملەكەتتىك اقپارات ساياساتىن جۇزەگە اسىراتىن Qazaqstan تەلەارناسىنىڭ باس پروديۋسەرى بۇعان دەيىن «سايلاۋ ادىلەتسىز وتكەن جاعدايدا، ميتينگىگە شىعاتىنىن» ايتقان.

ساياسي ناۋقانعا ارالاسىپ كورگەن جۋرناليست facebook الەۋمەتتىك جەلىسىندە سايلاۋ الدىنداعى ويىنان اينىعانىن مالىمدەدى. بەينەۇندەۋدەگى سوزىنە قاراعاندا، ساياساتتا تاجىربيەسى بار بەلگىسىز ءبىر «ۇلكەن ساياساتكەر» توقتاۋ ايتىپ، رايىنان قايتارارداي «سۋىق اقىل» بەرگەن ەكەن.

«ماقسات، داۋىس داۋلاپ ميتينگىگە شىعاسىڭ با دەپ سۇراپ جاتقاندار بار. ونداي وي بولمادى ەمەس بولدى. ساياساتتا جۇرگەن ءبىر ۇلكەن اعامىز تەلەفون شالىپ ەكى ساعات سويلەستىك. ماعان ءسوزى اسەر ەتتى. سىزدەردە قوسىلاسىزدار دەپ ويلايمىن. “ماقسات،- دەدى – سەنىڭ ساياساتتىڭ شەتىن كورىپ جاتقانىڭا بار-جوعى ءبىر اي بولدى عوي. بۇل باسى عانا. ءالى تالاي نارسەنى كورەسىڭ. سەندەر وزدەرىڭە سەنىمدى بولساڭدار، بىردەڭەنى دالەلدەگىلەرىڭ كەلسە، ناعىز پارتيانىڭ جۇمىسىن كورسەتىڭدەر. الداعى جىلدارى انا ءۇش پارتيادان جاقسى جۇمىس ىستەڭدەر. ەرتەڭ رەزونانستىق جاعداي بولاتىن بولسا، ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزىپ، مالىمدەمە جاساڭدار. قانداي دا ءبىر وقيعالار بولعاندا حالىقتىڭ ورتاسىنان تابىلىڭدار. ءوزىڭ ايتىپ جۇرەتىن تەگىن گرانتتى جۇمىس باستاعىسى كەلەتىن ازاماتتارعا تاراتىڭدار. جوو رەكتورلارىمەن مەماراندۋمعا وتىر. اۋىلدا تۇنشىعىپ جاتقان قانشاما تالانتتى جاستار بار وقۋعا تۇسە الماي جاتقان. تىم بولماسا سولاردى وقۋعا تۇسىرىڭدەر تەگىن گرانت بەرىپ. مىنە، ەڭ ۇلكەن ساۋاپتى ءىس سولاي بولادى. قولىنان ەش نارسە كەلمەيتىن شاراسىز كۇيگە تۇسكەندە عانا ادام ميتينگىگە شىعادى” – دەپ ايتتى ماعان. وسىنىڭ ءوزى قاتتى اسەر ەتتى. ويتكەنى، اعايىن اششى بولسا دا ايتايىن ءبىزدىڭ قوعامنىڭ ءوزى دايىن ەمەس. مەن اتويلاپ الاڭعا شىققانمەن ارتىمنان ءبىر ەكى مىڭ ادام شىعار. ودان نە وزگەرەر. ءسويتىپ تارقايمىز»، – دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتتىعىنان دامەلى  بولعان جۋرناليست تولىقباي.

ول سايلاۋ بارىسىندا ءبىرشاما تاجىربيە جيناعانىن، جۇمىستى جالعاستىرا بەرەتىنىن ايتادى. كەلتىرگەن دەرەگىنشە، ايعا جەتەر-جەتپەس ۋاقىتتا پارتياعا 360 مىڭ ادام مۇشەلىككە وتكەن.

«ءبىر ايدىڭ ىشىندە قولىمىزدان نە كەلەتنىن كورسەتە الدىق. بۇدان كەيىن بىزبەن دە ساناسادى. جيىرما جەتى كۇننىڭ ىشىندە ەشبىر پارتيانىڭ تاريحىندا بولماعان 360 مىڭ ادامدى مۇشەلىككە وتكىزدىك. بەس جىلدان كەيىن دە سايلاۋ بولادى. وعان دەيىن سانىمىزدى ميلليون ەكى ميلليونعا جەتكىزەيىك. تالاي جوبا، جوسپاردى بىرىگىپ اتقارايىق. ءبىز پارتيانىڭ اتىنان سىزدەر جاساعان ۇسىنىستان مالىمدەمە جاسايىق. اربىردەن سوڭ ادالدى قولدايسىز با، قولدامايسىز با ماسەلە ودا ەمەس، اعايىن. ءبىز كۇشكە اينالۋ ءۇشىن ءاربىر بەلسەندى رامكادان شىققىسى كەلەتىن، وزگەرگىستى قالايتىن ءاربىر ازاماتتى قولداپ ۇيرەنەيىكشى. سەن جامان، مەن جامان وتىرا بەرگەنەنەن ەشكىم ەشتەڭەسى كەتپەيدى، كەرىسىنشە جاقسى. قاۋىپتى عوي، ەرتەڭ ءبىزدىڭ باسىمىز بىرىگىپ كەتسە. سوندىقتان وسىنى ويلاڭىز»، – دەپ ءسوزىن قورىتتى ماقسات تولىقباي.

الايدا پارتيانىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى نازىم جانعازينوۆانىڭ رەداكتسيا تىلشىسىنە بەرگەن مالىمەتىنە سەنسەك، ايدا استام ۋاقىتتا 250 مىڭ ادامعا ارتقان. پارتيانىڭ رەسمي وكىلى جانعازينوۆا «رەبرەندينگكە دەيىن پارتيادا 53 مىڭ ادام بولعان، 12 قاڭتارداعى ءتىزىم بويىنشا 311 مىڭنان اسادى» دەيدى.

سايلاۋ قورتىندىسى شىققاندا جۋرناليست تولىقباي «Nur Otan» پارتياسىنان كەيىن «ادال» ەكىنشى ورىن العانىن مالىمدەگەن. الايدا «ادال» پارتياسىنىڭ توراعاسى سەرىك سۇلتانعالي جەڭىلگەنىن مويىنداپ، ەكس-پرەزيدەنت نازارباەۆ باسقاراتىن بيلىك پارتياسىن ءبىرىنشى بولىپ قۇتتىقتادى.

ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ دەرەگىنشە  «Nur Otan» پارتياسى 71,09 % داۋىس يەلەنسە، «اقجول» 10,95 % داۋىس، قحپ 9,10%، «اۋىل» پارتياسى 5,29 % ، «ادال» بار-جوعى 3,57% داۋىس قانا جيناي العان.

دەگەنمەن تاۋەلسىز ساراپشىلار شىنايى وپپوزيتسياسىز وتكەن سايلاۋ «ءادىل وتپەدى» دەگەن پىكىر ايتادى. ماسەلەن «جاس سايلاۋشىلار ليگاسىنىڭ» باقىلاۋشىلارى ءماجىلىس سايلاۋىنا بارلىق پارتيالار ءوتتى دەيدى. ولاردىڭ ەسەبى بويىنشا «ادال» ءۇشىن سايلاۋشىلاردىڭ 12,8% داۋىس بەرسە، «اق جولعا»  20,1%، ال «اۋىل» پارتياسى  8,33% داۋىسقا يەلەنسە، «Nur Otan»  48,30%، قازاقستان حالىق پارتياسى 8,90% داۋىس العان كورىنەدى.

قازاقستان حالقىنا رەپرەزەنتاتيۆتى بولا الاتىن كولەمدى ساۋالناما جۇرگىزگەن ساندج زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مالىمەتىنشە, «نۇر وتاندى» قولداۋ 71% ەمەس 56% بولعان. «اق جول»، «ادال»، «اۋىل» پارتيالارى مىندەتتى مەجەدەن جوعارى داۋىس العان. كەرىسىنشە، قحپ (بۇرىنعى كوممۋنيستەر) جەتى پايىزدىق مەجەگە جەتپەي قالعان. سايلاۋ قورىتىندىسى بويىنشا ادەتتەگىدەي «ۇشەم پارتيا» ماجىلىسكە وتكەن.

"The Qazaq Times"