ماو ساياسي ادىستەرىن پايدالانۋ: قىتاي بيلىگىندە ىشكى تازالاۋ ءجۇرىپ جاتىر ما؟

قىتايدىڭ بيلىك جۇيەسىندە ۇلكەن ساياسي ءۇردىستىڭ باستالىپ جاتقانى بايقالادى. بۇل ساياسي ءۇردىس پارتيا ىشىندەگى ءتارتىپتى نىعايتۋ، پارتيا بيلىگىن ورنىقتىرۋعا باعىتتالعان.

قكپ جەتەكشىلەرى جوعارى بيلىك وكىلدەرىنەن تارتىپ، جەرگىلىكتى پوليتسيا، سۋديا، پروكۋرورلارى مەن قاۋىپسىزدىك قىزمەتى شەنەۋنىكتەرىنە دەيىن ماۋ زىدوڭنىڭ (ماو تسزەدۋننىڭ) ساياسي تازارتۋ تۋراسىنداعى تەوريالارىن ۇيرەنۋگە تاپسىرما بەرگەن. قكپ-نىڭ بۇرىنعى جەتەكشىسىنىڭ ادىستەرى پارتياعا ادال ەمەستەردى، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس جانە بيلىكتى اسىرا پايدالانۋ ارەكەتتەرىنە قارسى كۇرەستىڭ نەگىزگى ۇستانىمى ەتپەك.

ءتىپتى بۇل ءۇشىن ماۋ زىدوڭنىڭ 1940 جىلدارى جۇرگىزگەن «يان-ان ساياسي تۇزەتۋ قوزعالىسىن» ۇلگى ەتۋ كەرەكتىگى ايتىلعان. ماۋ بۇل رەتيفيكاتسيا قوزعالىسى ارقىلى پارتيا ىشىندەگى باسقارۋدى نىعايتقان بولاتىن. كەزەكتى ساياسي ناۋقانعا قاتىستى پارمەندى تاپسىرمالاردا «سۇيەكتەگى ۋدى قىرىپ تاستاۋ»، «جەكە ادالدىقتى تاستاپ، كۇدىكتى ارىپتەستەردى دە اشكەرلەۋ» سىندى وتكىر سوزدەر دە قولدانىلعان.

تاۋەلسىز ساراپشىلار قىتاي بيلىگى ىشىندەگى بۇل وزگەرىس ەكى جىلدان كەيىنگى بيلىك الماسۋدىڭ الدىندا جاسالىپ جاتقان «ىشكى تازالاۋ» ارەكەتى دەپ قارايدى. 2013 جىلى بيلىككە كەلگەن شي جينپيڭ (سي تسزينپين) ءوز وكىلەتتى مەرزىمىنىڭ ەكىنشى كەزەڭىندە. بىراق، ءبىر جىل بۇرىن قىتاي باسشىسى پارتيا جارعىسى مەن كونستيتۋتسيالىق وزگەرىستەر ەنگىزىپ، مەملەكەت توراعاسى، پارتيا جەتەكشىسىنىڭ تەك ەكى كەزەك بيلىك جۇرگىزۋ سىندى شەكتەۋدى الىپ تاستاعان بولاتىن. ال، كەزەكتى ساياسي قوزعالىستا ماۋ زىدوڭمەن قاتار شي جينپيڭنىڭ دە ساياسي كوزقاراستارى مەن تەوريالىق ەڭبەكتەرى قوسا ناسيحاتتالىپ جاتۋى قازىرگى قىتاي باسشىسىنىڭ ۇزاق مەرزىمدىك بيلىكتە قالۋىنا دايىندىق دەۋگە بولادى.

شي جينپيڭ بيلىككە كەلگەننەن بەرى سىبايلاس جەمقورلىققا جانە پارتيا ءتارتىبى مەن مەملەكەت زاڭىن بۇزۋشى شەنەۋنىكتەرگە قارسى كۇرەستى كۇشەيتتى. ناتيجەسىندە مىڭداعان شەنەۋنىكتەر سوتتالدى، قامالدى، قۋدالاندى، ءتىپتى ءولىم جازاسىنا كەسىلدى. وعان قوسا ساياسي قارسىلاستارىن دا تازالادى دەگەن دە پىكىرلەر بار.

“The Qazaq Times”