قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ قاۋلىسىنا سايكەس 1993-1999 جىلدار ارالىعىندا بۇرىنعى ىشكى اسكەردىڭ، بۇگىنگى ۇلتتىق ۇلاندىق جەدەل ماقساتتاعى اسكەري بولىمدەرىنىڭ 2 مىڭنان اسا وفيتسەرى مەن ساربازى تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىنىڭ بىرلەسكەن باتالونىندا تمد سىرتقى شەكارالارىن قورعاۋ ءۇشىن تاجىك-اۋعان شەبىندە بىتىمگەرشىلىك مىندەتتەرىن اتقارعان بولاتىن.
سول ءبىر قايعىلى وقيعانى ەسكە الار بولساق، وسىدان 22 جىل بۇرىن، 7 ءساۋىر كۇنى تاجىك-اۋعان شەكاراسىندا بىتىمگەرلىك ميسسياسىن اتقارىپ جۇرگەن ساربازدارىمىز قارۋلى لاڭكەستىك توپتاردىڭ تۇتقيىلدان جاساعان شابۋىلىنا تاپ بولعان ەدى. ەسىل ەرلەر پامير تاۋلارىنداعى پشيحاۆر شاتقالىندا كۇشى وزدەرىنەن الدەنەشە ەسە باسىم سودىرلارمەن اقتىق دەمدەرى قالعانشا شايقاسقا ءتۇستى. ءتورت ساعاتقا سوزىلعان كەسكىلەسكەن ۇرىس 17 ساربازىمىزدىڭ جاسىن عۇمىرىن مەزگىلسىز قيدى. دەگەنمەن، قايسار ۇلدارىمىز ەل سەنىمىن ادال اقتادى، جاۋعا جانكەشتىلىكپەن تويتارىس بەرىپ، ۇرپاققا ۇران بولار ەرلىكتىڭ ەرەن ۇلگىسىن كورسەتتى.
ەرلىك وشپەيدى، ول ۋاقىت وتكەن سايىن ايبىندانا تۇسەدى. ەسىل ەرلەر ارقاشان ەل ەسىندە، قاستەرلى وتاننىڭ قاۋىپسىزدىگى جولىندا جاۋجۇرەك ۇلانداردىڭ اتقارعان ىستەرى ماڭگىلىك قۇرمەت بيىگىندە.
ءبىز ازامات اتىنا، جاۋىنگەر مىندەتىنە داق تۇسىرمەگەن باتىر ۇلدارىمىز - ستارشينا قالقامان باقباەۆ, سەرجانت راديك قايمولديەۆ, كىشى سەرجانت ءاليحان وگىزباەۆ, قاتارداعى جاۋىنگەرلەر ەرجان بايباعىسوۆ, ەربول بەكەباەۆ, باۋىرجان دالاباەۆ, جاقسىلىق جانسۇگىروۆ, يموماددين جۇماتوۆ, قانات ەدىرىشەۆ, ەربول يساباەۆ, ەرجان ابديەۆ, ەركەبۇلان ماقاجانوۆ, ميحايل مارتىنەنكو, اناتولي مەشكوۆ, داستان نۇرمەتوۆ, ەركىن بايعابىلوۆ, تاحير رايىمجانوۆتاردىڭ ەسىمدەرىن ماڭگىلىك جادىمىزدا ساقتايمىز. وكىنىشكە قاراي، سول ءبىر قاتىگەز سىن ساعاتتا جاراقات العانداردىڭ ءبىرازى ارامىزدان ماڭگىلىككە ەرتە ساپار شەكتى. ارادا بىرنەشە جىل وتكەن سوڭ-اق، بىلىكتى وفيتسەرلەر ۆالەري لىسەنكو مەن مايور مارات احمەتوۆتار ومىردەن وزدى...
ىشكى اسكەر جاۋىنگەرلەرىنىڭ ەرلىكتەرىن ەلباسى – قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى ن.ءا.نازارباەۆ تا جوعارى باعالاپ: «سىزدەردىڭ جاقىندارىمىز بەن قايسار ۇلدارىڭىزدىڭ قازاسى رەسپۋبليكامىزداعى ءاربىر تۇرعىننىڭ جۇرەگىنە وشپەستەي جارا سالدى. قازاقستاندىق باتالوننىڭ ساربازدارى تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعى سىرتقى شەكاراسىنىڭ تاجىك-اۋعان بولىگىن ەرلىكپەن كۇزەتتى. بوزداقتارىمىز مەملەكەتىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ جولىندا جانىن پيدا ەتتى. ولار ءبىزدىڭ بەيبىتشىلىگىمىز بەن تىنىشتىعىمىزدى قورعادى» دەپ قايعىلارىنا ورتاقتاسىپ، اتاپ وتكەن بولاتىن.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ 1996 جىلى 20 قاراشاداعى جارلىعىمەن ەرلىكپەن قازا تاپقان 5 جاۋىنگەر ءىى دارەجەلى «ايبىن» وردەنىمەن، 12 سارباز «جاۋىنگەرلىك ەرلىگى ءۇشىن» مەدالدارىمەن ناگرادتالدى.
قازاقستان حالقى ءوزىنىڭ ەرجۇرەك ۇلدارىن ەشقاشان ۇمىتپايدى. ولاردىڭ ەسىمدەرى ەلىمىزدىڭ كوپتەگەن قالالارىندا كوشەلەرى مەن مەكتەپتەرىنە بەرىلدى. اسكەري بولىمدەردە ەسكەرتكىش تاقتالار ورناتىلدى.
قازاقستاندىق جاۋىنگەرلەردىڭ تاجىك حالقىنا كورسەتكەن باعا جەتپەس كومەگى ءۇشىن 2007 جىلى دۋشانبە قالاسىندا مونۋمەنت اشىلدى.
ءدال وسى كۇنى جىلداعى داستۇرگە ساي ۇلتتىق ۇلاننىڭ ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇپكىرىندەگى بارلىق قۇرىلىمدىق اسكەري بولىمدەرىندە ەرلىككە تاعزىم جاساۋ شارالارى وتەدى.
بيىل دا سول داستۇرگە ساي، 7 ءساۋىر كۇنى الماتى قالاسىندا تاجىك-اۋعان شەكاراسىندا قازا تاپقان جاۋجۇرەك 17 ساربازدىڭ ەرلىك وقيعاسىنىڭ 22-جىلدىعىنا وراي بوزداقتارعا تاعزىم جاساۋعا ارنالعان بىرقاتار شارالارى وتەدى. «ەسكە الۋ مەن ەرلىك كۇنىندە» ۇلتتىق ۇلان «وڭتۇستىك» وڭىرلىك قولباسشىلىعىنىڭ 5571 اسكەري بولىمىندە ەسكە الۋ شاراسى ءوتتى. سونداي-اق، پانفيلوۆ اتىنداعى ساياباقتا ەسكەرتكىشكە گۇل شوقتارىن قويۋ ءراسىمى بولدى. جانە قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ اسكەري ينستيتۋتىندا «ەر ەسىمى – ەل ەسىندە» اتتى تاعىلىمدىق جيىن شاراسى وتكىزىلدى.
“The Qazaq Times”
«قازاقستان اسكەرى رەسەي شەكاراسىن قورعاۋعا بارا ما؟»: قورعانىس ءمينيسترى جاۋاپ بەردى
استانادا قالعان جاڭاوزەندىك جۇمىسسىزدار "قازمۇنايگاز" كەلىسسوزدى توقتاتىپ تاستادى دەيدى
فبر پەنتاگوننىڭ قۇپيا قۇجاتتارىنىڭ جاريالانۋىنا قاتىسى بار كۇدىكتىنى قامادى
ۋكراينا داعدارىسىنىڭ كۇشەيۋىنە بايلانىستى رەسەي – موڭگوليا - قىتاي مۇددەلىك قاتىناستارى
نازارباەۆ "قۇرمەتتى سەناتور" اتاعىنان ايىرىلدى
موڭعوليا استاناسىندا جاپپاي نارازىلىق شەرۋلەرى ءوتتى