پاندەميا جاعادان العاندا، كەدەيشىلىك ەتەكتەن تارتپاق

سوڭعى ءبىر تاۋلىكتە الەم بويىنشا اتى جامان ىندەت جۇقتىرعاندار سانى كۇرت ارتىپ، 106 مىڭ جاڭا جاعداي تىركەلگەن. بۇل دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋىق ساقتاۋ ۇيىمىن الاڭداتىپ وتىر. دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ىندەت جۇقتىرعاندار سانى 5 ميلليوننان استى جانە قازا بولعاندار سانى 330 مىڭعا جۋىقتادى.

بۇعان دەيىن ىندەت وشاعى ەۋروپا مەن اقش بولىپ تۇرسا، ەندىگى كەزەك لاتىن امەريكاسىنا كەلگەندەي. برازيليادا وتكەن ءبىر تاۋلىكتە 1179 ادام ۆيرۋستان كوز جۇمدى جانە جالپى قازا بولعاندار سانى 18 مىڭ ادامعا جەتتى. ەلدەگى ينفەكتسيا جاعدايىنىڭ بارعان سايىن اۋىرلاپ بارا جاتقانىنا قاراماستان ەل ۇكىمەتى كارانتين شارالارىن ءالى دە قابىلداپ وتىرعان جوق. اسىرەسە، 12 ملن حالقى بار سان-پاۋلۋدا قالاسى ەڭ كوپ زارداپ شەگۋدە. ەل پرەزيدەنتى كارانتين شاراسىنا قارسى بولعانىمەن اتالعان قالادا بەس كۇن جۇمىسقا شىقپاۋ شاراسى ەنگىزىلدى.

مامانداردىڭ بولجامىندا، جاقىن ارادا الەمدە پاندەمياعا بايلانىستى جاڭالىقتاردىڭ جاقسارا قويۋى ەكىتالاي. سەبەبى، كوپتەگەن ەلدەردە ىندەتتى انىقتاۋ ءۇشىن تەستىلەۋ شارالارى تولىق وتەلگەن جوق جانە كەيبىر ۇكىمەتتەر ناقتى ساندى جاسىرىپ وتىر. ال، ىندەت الىپ كەلگەن ەكونوميكالىق شىعىنداردىڭ جايى ءوز الدىنا ءبىر توبە. جۇمىسسىزدىق پەن كوپ سالاداعى ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ شىعىنى بولجاۋسىز كوپ.

دۇنيەجۇزىلىك بانك پرەزيدەنتى دەۆيد مالپاسستى الەم ەكونوميكاسىنىڭ وتە قيىن جاعدايعا قالۋى مۇمكىن ەكەنىن تاعى ءبىر مارتە ەسكەرتتى. «ءبىزدىڭ ەسەبىمىزشە، الەمدە ەڭ كەمىندە 60 ملن ادام اۋىر كەدەيشىلىككە تاپ بولادى، سونىڭ سالدارىنان سوڭعى ءۇش جىلدا جاسالعان كەدەيشىلىككە قارسى بارلىق شارالاردىڭ ناتيجەسى نولگە تەڭ بولادى»، – دەدى دب پرەزيدەنتى. ادەتتە، دۇنيەجۇزىلىك بانك «اۋىر كەدەيشىلىك» دەپ كۇندىك تابىسى 1,9 دوللاردى قۇرايتىن ادامداردى كورسەتەتىنىن ايتا كەتەيىك.

پاندەمياعا بايلانىستى دۇنيەجۇزىلىك بانكتەن قارىز سۇراعان ەلدەردىڭ سانى 100-دەن اسىپ كەتكەن. بۇل ەلدەردە الەم حالقىنىڭ 70 پايىزى ءومىر سۇرەدى. وسىنىڭ ءوزى الداعى بىرنەشە جىلدا الەم حالقىنىڭ قانشالىقتى قيىنشىلىققا تاپ كەلەتىنىن كورسەتىپ تۇر. دب تارابى جاعدايى ەڭ اۋىر ەلدەرگە باعىتتاي وتىرىپ 160 ملرد دوللار كولەمىندە گرانت پەن تومەن پايىزدىق نەسيەلەر بەرىپ جاتىر. بىراق، دب جەتەكشىلەر بۇنىڭ تىم ماردىمسىز قاراجات ەكەنىن دە ايتتى جانە حالىقتىڭ قارىزىن كەشىرمەي تىرتىسىپ وتىرعان كوممەرتسيالىق بانكتەردى سىنعا الدى.

“ The Qazaq Times”