ەرلان تۇرعىمباەۆتىڭ «دەرەگى» نەگە شىندىققا جاناسپايدى؟

ءىىم باسشىسى ەرلان تۇرعىمباەۆ وتكەن اپتانىڭ سەنبىسى، 22 اقپاندا بىرنەشە قالادا بولعان سانكتسيالانباعان ميتينگتە بار بولعانى 53 ادام ۇستالعانىن ايتىپتى. ال قۇقىق قورعاۋشىلار بۇعان دەيىن 300-دەي ازاماتتىڭ كۇشتەپ ۇستاعانىن حابارلاعان.

22 اقپانداعى ميتينگىدە «53 ادام ۇستالىپ، 10 ادام اكىمشىلىك جازاعا تارتىلعان، پروفيلاكتيكالىق اڭگىمەدەن كەيىن 43 ادام بوساتىلعان» دەپ جاۋاپ بەرىپتى ىشكى ىستەر ءمينيسترى تۇرعىمبەۆ ازاتتىق تىلشىسىنە.

– باس پروكۋراتۋرانىڭ بىرنەشە رەت ەسكەرتكەنىنە قاراماستان كەيبىر ازاماتتار اقپاننىڭ 22-سىنە رۇقسات ەتىلمەگەن جيىنعا شىقتى. قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋ جانە رۇقسات ەتىلمەگەن ميتينگىگە جول بەرمەۋ ءۇشىن شارا قولدانىلدى، – دەدى باس پوليتسەي ۇكىمەت وتىرىسىنان كەيىن.

ادام قۇقىعىن قورعاۋشىلار جاريالاعان مونيتورينگ دەرەكتەر قورىندا 22 اقپان كۇنى قازاقستاننىڭ ءتۇرلى قالالارىندا بولعان ميتينگىلەر كەزىندە «300-دەن استام ادام ۇستالدى، ەكى ادام جاراقاتتاندى» دەپ حابارلاعان ەدى. ءبىر الماتى قالاسىنىڭ وزىندە وقيعا ورنىنان كۇنى بويى حابار تاراتقان رەداكتسيامىزدىڭ تىلشىلەرى كوزبەن ساناعاندا 130-150 شاقتى ازاماتتىڭ كۇشتەپ ۇستالعانىن جەتكىزگەن بولاتىن.

ەرلان تۇرعىمباەۆ ءتىپتى جاراقاتتانعاندار جوقتىعىن جەتكىزىپتى.

22-ءسى تۇسكە دەيىن ءدال وسى ماڭدا دەمپارتيانىڭ باستاماشىل توبىنىڭ ءجۇز شاقتى جاقتاستارى ۇستالعانى حابارلانعان بولاتىن. ال تۇستەن سوڭ ەكس-بانكير، قۋعىنداعى وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر مۇحتار ءابليازوۆ جەتەكشىلىك ەتەتىن، ەلدە ەكسترەميستىك ۇيىم رەتىندە تانىلىپ،  قىزمەتىنە تىيىم سالىنعان «قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋى» قوزعالىسى جاقتاستارىنىڭ الماتى قالاسىنداعى رۇقسات ەتىلمەگەن ميتينگىندە كەم دەگەندە جۇزگە جۋىق ادام اۆتوزاكقا تيەلىپ، اكەتىلگەن ەدى.

بۇل كۇنى شىمكەنت، تاراز، اقتوبە، استانادا ميتينگ وتەدى دەپ بەلگىلەنگەن جەرگە كەلگەن بەلسەندىلەردى پوليتسيا ۇستاپ جاتىر. جەر-جەردە ۇستالعاندار «نازارباەۆ كەتسىن!»، «شال، كەت!» دەپ ۇرانداتتى. شىمكەنتتەگى تاۋەلسىزدىك ساياباعىندا كۇزەت كۇشەيتىلىپ، 20-دان استام ادامدى پوليتسيا اكەتكەن. تارازدا دا ورتالىق كوشەلەردە ارنايى جاساق جۇمىلدىرىلدى. اقتوبە مەن استانادا پوليتسيا كەم دەگەندە ون ادامدى اكەتتى. ميتينگ جوسپارلانعان ايماقتاردا عالامتور جۇمىسى ناشارلاعان.

سول كۇنى-اق الەمدىك ادام حاقى قوزعالىسى Amnesty International  حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى 22 اقپان قازاقستان بيلىگىنىڭ كوپە-كورنەۋ ۇستاۋ ارەكەتى جايلى مالىمدەمە جاساپ, قازاقستانداعى ۇستاۋدى «ماسقارا»، «ۇيات» دەپ باعالادى. ءارى اكىمشىلىك جۇيەنى سەنبىدەگى بەيبىت ميتينگ كەزىندە قامالعان ازاماتتاردى دەرەۋ بوساتۋعا شاقىردى.

ايتپاقتاي، ءدال ميتينگ وتەتىن كۇنى ءىىم سايتىندا ەلدىڭ پوليتسياعا سەنىمى ارتىپ كەلە جاتقانى تۋرالى زەرتتەۋ ناتيجەسى جاريالاندى. ەرلان تۇرعىمباەۆتىڭ سوزىنشە، «رەسپوندەنتتەردىڭ 38,3%-ى تولىقتاي كەلىسەتىنىن، 51,2%-ى ءىشىنارا پوليتسياعا سەنەدى ءارى كەلىسەدى»-مىس.

"The Qazaq Times"