«ۇلتتىق بيۋرو شىنشىلداردى سەكسوتتارمەن ارانداتا ما؟» (ەكسكليۋزيۆتى تىڭ دەرەكتەر)

ابىشەۆ ءىسىنىڭ پازل-كوللاجى. فوتو: QT

بۇگىن استانادا يسلام ابىشەۆ پەن سەرىك تۇكيەۆتىڭ ادۆوكاتتارى ابزال قۇسپان، ماكيش ەسقاراەۆ، ەرلان ماكەنوۆ، سايان جۇنىسباەۆ، الماس ءابدىراحمانوۆتىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «ۇلتتىق بيۋرونىڭ ارانداتۋشىلىق ارەكەتتەرى» تاقىرىبىندا وتكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىنان حابار جاريالاعان ەدىك. ەندى ادۆوكاتتار بەرگەن تىڭ ماتەريالدار بويىنشا قوسىمشا اقپارات ۇسىنامىز. «پارا الۋعا وقتالدى» دەگەن ايىپپەن 10 ايدان بەرى تۇرمەدە وتىرعان يسلام ابىشەۆ پەن سەرىك تۇكيەۆتىڭ ىسىنە قاتىستى ءوز ۇكىمىن شىعارار ساتتە سۋديا قاجىمۇقان مەكەمتاس نەگە «اۋىرىپ» قالدى؟ ابىشەۆتەر اۋلەتىنىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعالعانى راس پا؟ ابىشەۆتەر وتباسى تۇگەل «پارا الۋشىلار» مەن «پارا بەرۋشىلەر» مە؟ ۇلتتىق بيۋرو مەن پروكۋرور تاراپىنان قانداي «قىسىم» بولىپ جاتىر؟

ابدۋراحمانوۆ ا.، قۇسپان ا.، ەسقاراەۆ م.، ءجۇنىسباي س. ءىستىڭ جاي-جاپسارىن اشىپ ايتتى.

«پارا الۋعا وقتالدى دەگەن ايىبىن سوت تەرگەۋىندە كۇل-تالقانىن شىعاردىق. سوت پروتسەسى بارىسىندا ۇلتتىق بيۋرو قىزمەتكەرلەرى زاڭسىز ارالاسىپ، كۋاگەرگە قىسىم كورسەتتى. بۇعان ناقتى دالەل جەتكىلىكتى. ءۇش اي جاسىرىن تەرگەۋ جۇرگىزگەن انتيكوررۋپتسيا قىزمەتى ەشقانداي قىلمىستى انىقتاي الماسا دا، اقپارات قۇرالدارىندا قارالاۋ ماقساتىندا جالعان بەينەحابار تاراتتى. كتك-دان باستاپ، ازاتتىققا دەيىن وسىنى تاراتتى. ...كۇدىكتى رەتىندە تارتىلعان ابىشەۆ پەن تۇكيەۆكە قاتىستى «پارا الۋعا وقتالۋ» دەگەن ايىپ ءوز دالەلىن تاپپاعان سوڭ، ەندى ۇلتتىق بيۋرو قىزمەتكەرلەرى ولاردىڭ تۋعان-تۋىستارىنىڭ (قىزدارى مەن باۋىرلارىنىڭ) ۇستىنەن «پارا بەرۋگە وقتالۋ» دەگەن ايىپپىن ءىس قوزعاپ قويىپتى. وعان نەگىز رەتىندە تەرگەۋ يزولياتورىنداعى ءبىزدىڭ كەيبىر اڭگىمەمىزدى جازىپ العان ەكەن. بىراق وندا ايتىلعان ءسوزدىڭ ەشبىرىندە پارا بەرۋ ارقىلى ءىستى توقتاتۋ تۋرالى شەشىم-توقتام بولماعان»،– دەيدى ابزال قۇسپان. دەسە دە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى «قۇپيالىلىعىنا كەپىلدىك» بەرىلۋى ءتيىس كەزدەسۋدەگى ءسوزدىڭ ستەنوگرامماسىن ۇسىنباعان. وسىلايشا، «ۇلتتىق بيۋرو زاڭدى اتتاپ ءوتىپ، ارانداتۋ ادىسىمەن كوپە كورنەۋ، نەگىزسىز ءىس قوزعادى» دەيدى.

بۇعان دەيىن يسلام ابىشەۆ 2012 جىلى اشم سۋ رەسۋرستارى كوميتەتىنىڭ توراعاسى قىزمەتىنە تاعايىندالدى. 2013 جىلدىڭ شىلدەسىندە قىزمەتىنەن الاستاتىلدى. 2014 جىلدىڭ شىلدەسىندە قايتادان كوميتەت توراعاسى قىزمەتىنە كەلدى. ال 2019 جىلعى 14 ناۋرىزدا ابىشەۆتى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ قىزمەتكەرلەرى تۇتقىندادى.

«ءۇش ايدىڭ ۇستىندە جەدەل-ىزدەستىرۋ جۇمىستارى ۇزدىكسىز جۇرگىزىلسە دە، قولىنا ءبىر تيىن الماعان ابىشەۆكە قالايشا «ول پارا العىسى كەلدى» دەپ ايىپ تاعۋعا بولادى؟

بۇرىن قارجى پوليتسياسىنان جۇمىستان قۋىلعان، ۇستىنەن بىرنەشە مارتە

قىلمىستىق فاكتىلەر بويىنشا ارىزدار تۇسكەن، ءوزى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن تىعىز بايلانىستا جۇرگەنى تولىق انىقتالعان ءبىر ادام ەش دالەلسىز، دايەكسىز ەكى بىردەي مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرىن سوتتاتىپ جىبەرە بەرە مە؟

...قاڭتار ايىنىڭ 28-ءى كۇنى ۇب قىزمەتكەرلەرى ابىشەۆتىڭ قىزدارى گۇلميرا ابىشەۆا، ءمادينا ابىشەۆا، ىنىلەرى ەرالحان جانە قانىبەك ابىشەۆتەرگە قاتىستى ءىستى قايتا جانداندىرىپ، ولاردى كۇدىكتى دەپ تانىدى. ال سوتتالۋشى ابىشەۆ پەن تۋكيەۆتى كۇدىكتى دەپ تانۋعا قاۋلىسى دايىن تۇر (ادۆوكات ماسەلەسى شەشىلمەۋى سەبەپتى كەيىنگە قالدىرىلدى)»، – دەپ، شارق ۇرعان قۇقىق قورعاۋشىنىڭ قورعاۋ سوزىندە ءبىراز ماسەلەنىڭ ءتۇيىنىن تارقاتتى.

ابىشەۆ ىسىندەگى باستى فيگۋرانىڭ ءبىرى، ارىزدانۋشى-كۋاگەر ازامات شايمەردەنوۆ "قۇپيا قىزمەتتەرمەن" ىنتىماقتاستىقتا. فوتو: ابىشەۆ ادۆوكاتتارىنان

ادۆوكات ابزال قۇسپان ازاماتتىق قوعام بەلسەندىلەرى «سەكسوت» (سەكرەتنىي سوترۋدنيك) دەپ اتايتىن، كۋا-ارىزدانۋشى شايمەردەنوۆ پەن ناقاق كۇيە جاعىلىپ جاتقان يسلام ابىشەۆتىڭ اراقاتىناسى تۋرالى بىرقاتار ماڭىزدى دەرەكتەردى ءبولىستى:

– قىلمىستىق ءىستىڭ 1 تومى، 3-5 بەتتەرىندە شايمەردەنوۆتىڭ جازعان ارىزى بار، ول ارىزعا سايكەس ي.ابىشەۆ ونىڭ باسقارۋىنداعى «سمپ 610» مەكەمەسىنەن 2014 جىلى 1 ملن دوللارى كولەمىندە پارا الدى دەگەن دەرەك كورسەتىلگەن. سول كەزدەگى كۋرس بويىنشا ول اقشا 180 ملن تەڭگەگە كەلەدى، شايمەردەنوۆتىڭ «قازبايلىقتان» 250 ملن تەڭگە الىپ، ونىڭ 190 ملن تەڭگەنى وزىنە الىپ قالىپ، ابىشەۆكە بەرمەكشى بولعان 60 ملن تەڭگە سول اقشانىڭ ايىرماسى ەكەن-مىس! ەندى وسى اڭىز-لەگەندا نەگىزىندە تەرگەۋ ورگاندارى، شايمەردەنوۆتىڭ ارىزىن تىركەپ، ول بويىنشا بىرنەشە اي كولەمىندە تەرگەۋ ارەكەتتەرىن جۇرگىزىپ، كەيىننەن 15.03.2019 جىلى ابىشەۆتىڭ ءىس-ارەكەتىن سارالاۋ بارىسىندا، سول 2014 جىلى 1 000 000 دوللارى كولەمىندە پارا العانى ۇشىندە كۇدىكتەلەتىنى كورسەتىلگەن. ياعني ابىشەۆ پارا الۋعا وقتالۋدان بولەك، اسا ءىرى كولەمدە پارا العانى ۇشىندە كۇدىكتى دەپ تانىلدى.

ەندى، ەڭ قىزىعى كەيىننەن ءىس قازاق تىلىنە اۋدارىلعان سوڭ، جتت قۇرامى جاڭارتىلىپ، جتت باسشىسى بولىپ ا.اتاشەۆ تانىلعاننان كەيىن ابىشەۆتىڭ 2014 جىلى شايمەردەنوۆتەن 1 ملن دوللارى كولەمىندە پارا العانى تۋرالى فاكت بويىنشا اتاشەۆ تاراپىنان ابىشەۆكە قاتىستى قىلمىستىق ءىس «قىلمىس قۇرامىنىڭ بولماۋىنا» بايلانىستى توقتاتىلعان. ياعني شايمەردەنوۆتىڭ العاشقى قۇرعان اڭىز-لەگەنداسىنىڭ كۇل-تالقانى شىقتى. دەگەنمەن، پروكۋرور بۇل تاقىرىپتى مەيلىنشە اينالىپ وتۋگە تىرىسۋدا، – دەدى.

سونداي-اق يسلام ابىشەۆ ادۆوكاتقا بەرگەن جاۋابىندا «مەنىڭ ۇستىمنەن ارىز بەرۋشى شايمەردەنوۆتىڭ ماعان جەكە باسىنىڭ ۇلكەن باس ارىزدىعى بار. ونىڭ سەبەبى، ارىز بەرەردەن 5-اي بۇرىن مەن باسقارعان سۋ رەسۋرستارى كوميتەتى مەن شايمەردەنوۆتىڭ كومپانياسى سمپ-610 اراسىنداعى كەلىسىم شارتتى (قۇنى 7,6 ملرد تەڭگە) ءبىر جاقتى مەنىڭ تالابىم بويىنشا ۇزگەن بولاتىنبىز. مۇنىڭ زاڭدىلىعى سوت ارقىلى دالەلدەنگەن» دەگەنىن ەسكەرسەك، ارىزدانۋشى شايمەردەنوۆتىڭ كەك تۇتۋى مەن ۇلكەن سومادان قاعىلعان جوعارى شەندىلەردىڭ ورتاق مۇددەلەستىگىنىڭ زاڭدىلىعىن باعامداۋعا بولادى دەپ سانايدى ازاماتتىق بەلسەندىلەر.

قىلمىستىق ءىس بويىنشا جىبەرىلگەن (ارقايسىسى قىلمىستىق ءىستى قىسقارتۋعا نەمەسە اقتاۋ ۇكىمىنە نەگىز بولاتىن) كونتسەپتۋالدى پروتسەسستىك زاڭبۇزۋشىلىقتار:

سوت جۇرگىزۋ ءتىلى زاڭناماسىنىڭ بۇزىلۋى

قىلمىستىق ءىستى تەرگەۋ جتت جەتەكشىسى د.باحىتوۆتىڭ 21.12.2019 ج. شەشىمىمەن ەش دالەلدى سەبەپسىز ورىس تىلىنە اۋىستىرىلعان;

ءىستى قايتا قازاق تىلىنە اۋدارۋ تۋرالى وتىنىشتەر قر ۇلتتىق بيۋروسى جتت تەرگەۋشىسى ا.ن.قاراباەۆپەن 08.05.2019 ج.، قاناعاتتاندىرۋسىز قالدىرىلعان;

قورعاۋ تاراپىنان باس پروكۋراتۋراعا بەرىلگەن شاعىم 1 قىزمەت باسشىسى س.ر.شالاباەۆپەن 10.06.2019 ج. قاناعاتتاندىرۋسىز قالدىرىلعان;

10.06.2019 ج., تەرگەۋ سوتىنىڭ سۋدياسى يساەۆانىڭ قاۋلىسىمەن ايىپتاۋ تاراپىنىڭ ارەكەتى زاڭسىز دەپ تانىلدى، ۇب تەرگەۋشىلەرى اتىنا ءتىل زاڭدىلىعىن بۇزعانى ءۇشىن جەكە قاۋلى شىعارىلدى;

1 توم 13 بەت

3 توم، 149 بەت

28 توم، 4 بەت – قورعاۋ تاراپىنان وتىنىشتەر

3 توم، 155 بەت - تەرگەۋشى قاراباەۆتىڭ قاۋلىسى

ىسكە ءالى جالعانعان جوق

28 توم، 7 بەت

سول ارقىلى قر قپك نىڭ 9 ب.، 2 ب.، 30 ب.، 1 مەن 2 ب. تالاپتارى بۇزىلعان،

قر قپك-نىڭ 436 ب.، 1 ب. سايكەس بۇل جاعداي سوت ۇكىمىنىڭ بۇزىلۋىنا نەگىز بولۋى مۇمكىن

ساراپتاما قورىتىندىسىنىڭ زاڭسىزدىعى تۋرالى

قىلمىستىق ىستە شقو بويىنشا سوت ساراپتاماسى ينستيتۋتىنىڭ ساراپشىسى گ.ك.كۋدايبەرگەنوۆانىڭ №1348 ساندى، 28.06.2019 ج.، №1349 ساندى، 21.06.2019 ج.، №1350 ساندى، 25.06.2019 ج.، №1351 ساندى، 24.06.2019 ج.، سوت پسيحولوگيالىق- فيلولوگيالىق ساراپتامالارىنىڭ قورىتىندىلارى (سپفس) بار;

اتالعان ساراپتامالارعا سايكەس ي.ابىشەۆ تە س.تۇكيەۆتە ارىزدانۋشى شايمەردەنوۆتەن پارا تالاپ ەتكەن.

8-9 تومداردا تولىعىمەن وسى 4 ساراپتاما تىگىلگەن;

قورعاۋ تاراپى 24.10.2019 ج. سوت وتىرىسىندا قر ءام سوت ساراپتاما ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى د.گاۋريەۆتىڭ اتىنان شىعىس; 20-05-15 №3133 ساندى 04.10.2019 ج. رەتسەنزياسىن ىسكە جالعادى. وعان سايكەس، ساراپشى گ.قۇدايبەرگەنوۆا ساراپتاما جۇرگىزۋ تۋرالى مەتوديكاسىن، «ساراپتاما تۋرالى» زاڭى تالاپتارىن بۇزعانى ءۇشىن تارتىپتىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى.

قر قپك-ءنىڭ 35 بابى 1 بولىگى 2 تارماعىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس ءىس ءسوزسىز توقتاتىلۋعا (قىسقارتىلۋعا) جاتادى! سەبەبى، ساراپتاما قورىتىندىلارى ەڭ نەگىزگى دالەلدەمە بولىپ تابىلادى، ويتكەنى ي.ابىشەۆ پارا الۋ تۋرالى ەمەس، الۋعا وقتالدى دەپ ايىپ تاعىلعان. تيىسىنشە ەڭ نەگىزگى دالەلدەمە ولاردىڭ ءوزارا سويلەسكەن اڭگىمەسىنە جاسالعان ساراپتاما بولىپ تابىلادى!

ارانداتۋشىلىق-ايداپ سالۋشىلىق تۋرالى

ي.ابىشەۆتىڭ شايمەردەنوۆتەن اقشا سۇراۋى مۇمكىن ەمەس، سەبەبى 2018ج. كۇزىندە سرك-كۆر «سمپ-610» جشس-مەن شارتتى بىرجاقتى بۇزعان، ونىڭ ارتى داۋعا ۇلاسقان، شايمەردەنوۆ ابىشەۆتىڭ ۇستىنەن سول ءۇشىن ارىز جازعان، سوتقا بەرگەن

يسلام ابيشەۆكە قاتىستى اقشا تۋرالى مارىمەتتەر مەن اڭگىمەلەر تەك قانا ەكى جاعدايدا جازىلعان، ونىڭ; 1.20.01.2019ج. ريكسوس قوناق ۇيىندە

2.07.03.2019ج. استانا-شىمكەنت باعىتىنداعى ۇشاقتا

16 توم، 40-45 بەتتەر زاڭدى كۇشىنە ەنگەن سوت شەشىمدەرى، «سمپ-610» جشس قىزمەتكەرى ا. جامپوزوۆتىڭ جانە سرك-كۆر قىزمەتكەرلەرىنىڭ جاۋاپتارى

9 توم، 11-42, 69-86 بەتتەردە ساراپتاما ستەنوگراممالارى بار.

اڭگىمە مازمۇنىندا ەكى تاراپتان دا پارا تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز جوق!

9 توم، 165 بەتتە. وسىعان سايكەس:

- ا.شايمەردەنوۆتىڭ ارىزى بويىنشا 60 ملن.تەڭگە پارا تالاپ ەتتى دەپ ايىپتالعان ي.ابىشەۆ قوڭىراۋ شالىپ ا.شايمەردەنوۆتى كەزدەسۋگە شاقىرماعان;

- سول كۇنگى ۇشاقتاعى كەزدەسۋ ا.شايمەردەنوۆتىڭ باستاماسىمەن عانا ورىن العان، ويتكەنى قورقىتىپ اقشا تالاپ ەتتى دەگەن ي.ابىشەۆ ەش حابارسىز كەتكەسىن سوڭعىنىڭ ۇشىققا وتىرىپ شىمكەنت قالاسىنا ۇشىپ بارا جاتقانىن ءبىلىپ، ۇلتتىق بيۋرونىڭ جەدەل قىزمەتكەرلەرى 07.03.2019ج. دەرەۋ ا.شايمەردەنوۆتى نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اۋەجايىنا شاقىرىپ الىپ، سول جەردە ساعات 14.45-14.50 ۋاقىت ارالىعىندا ا.شايمەردەنوۆكە «موسكيت» ماركالى ديكتوفونىن بەرىپ (13-بۋما، 29-بەتتە ارنايى قۇرالدى تاپسىرۋ تۋرالى حاتتاما), ۇشاققا وتىرعىزىپ جىبەرەدى.

- ۇشاقتا وتىرىپ، وزىنە حابارلاسپاعان، شاقىرماعان ي.ابىشەۆكە بايلانىسقا شىعادى، سۇرانىپ قاسىنا وتىرىپ الادى;

- ي.ابىشەۆتىڭ قاسىنا وتىرىپ، اقشا تۋرالى اڭگىمەنى وزىنەن-ءوزى باستايدى، اراسىندا 50 ملن.تەڭگە تۋرالى دا ايتادى، الايدا ستەنوگرامماداعى اڭگىمە مازمۇنىندا ي.ابىشەۆ ا.شايمەردەنوۆتىڭ اقشا تۋرالى اڭگىمەلەرىنە دۇرىس جاۋاپ قاتپايدى جانە اقشا تالاپ ەتۋ نەمەسە سۇراۋ تۋرالى اڭگىمە قوزعامايدى. 50 ملن.تەڭگە اقشا تۋرالى اڭگىمەلەر مۇلدەم باسقا قوس مەردىگەرلىكپەن بايلانىستى تاقىرىپتا قوزعالادى;

- ستەنوگرامما مازمۇنىنا سايكەس، ي.ابىشەۆ س.تۋكيەۆتىڭ فەدەراتسياعا دەمەۋشىلىك رەتىندە ا.شايمەردەنوۆتەن 10 ملن.تەڭگە العانىنان دا بەيحابار بولىپ شىعادى.

ءدال وسى جاعداي ستەنوگرامما مازمۇنىمەن عانا دالەلدەنىپ قويماي، 31.10.2019ج. سوت تەرگەۋىندە بەرگەن ا.شايمەردەنوۆتىڭ ءوزىنىڭ جاۋاپتارىمەن راستالادى. اتاپ ايتساق، 20.02.2019ج. باستاپ 07.03.2019ج. ۇشاققا وتىرعانعا دەيىن بۇرىن سوڭدى 50 ملن.تەڭگە اقشا تالاپ ەتتى دەگەن ي.ابىشەۆ ءوزىنىڭ تاراپىنان ەشقاندايدا قورقىتىپ پارا تالاپ ەتۋشىلىك ارەكەتىن جاساماعان، ا.شايمەردەنوۆكە حابارلاسپاعان، ونى كەزدەسۋگە شاقىرماعان.

سول سەبەپتى قر سجقك ۇب-نىڭ جەدەل قىزمەتكەرلەرى بىرنەشە ايعا سوزىلعان جاسىرىن تەرگەۋ امالدارىنىڭ تۇپكىلىكتى ناتيجەلى جۇزەگە اسىرىلۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا 07.03.2019ج. ي.ابىشەۆ شىمكەنت قالاسىنا ۇشىپ بارا جاتقانىن ءبىلىپ، ا.شايمەردەنوۆتى اۋەجايعا شاقىرتىپ الىپ، وعان دىبىس جازبا قۇرالىن تاپسىرىپ، ۇشاقتا ي.ابىشەۆتىڭ قاسىنا وتىرىپ الىپ، اقشا تۋرالى اڭگىمە قوزعاۋعا ادەيى يتەرمەلەيدى.

جەدەل قىزمەتكەرلەر مەن ا.شايمەردەنوۆتىڭ وزدەرىنىڭ ارەكەتتەرىمەن ي.ابىشەۆتى پاراقورلىققا ارانداتقانى، جوعارىدا كورسەتىلگەن دالەلدەردەن بولەك، ا.شايمەردەنوۆتىڭ شىمكەنت قالاسىنىڭ اۋەجايىندا جەدەل قىزمەتكەرلەرىمەن كەزدەسىپ، ديكتوفونعا جازىلعان اڭگىمەلەرىن تالقىلاپ جاتقان سوزدەرىنەن انىق بايقالادى. الايدا ءدال وسى اڭگىمەلەر سپفس زەرتتەۋ وبەكتىسىنە جەدەل قىزمەتكەرلەرى ادەيى كىرگىزبەي قويادى!

قر سجقك ۇب-نىڭ جەدەل قىزمەتكەرلەرى مەن ا.شايمەردەنوۆتىڭ وسى قىلمىستىق ءىستىڭ اياسىندا جاساعان ارەكەتتەرى قىلمىستى يمميتاتسيالاۋ ەمەس، ي.ابىشەۆتى جانە س.تۇكيەۆتى قۇقىق بۇزۋشىلىققا يتەرمەلەۋگە جانە پاراقورلىققا اراڭداتۋشىلىققا انىق باعىتتالعان. ال قر «جەدەل-ىزدەستىرۋ قىزمەتۋ تۋرالى» زاڭىنىڭ 15-بابىندا، جەدەل-ىزدەستىرۋ قىزمەتىن جۇرگىزۋ كەزىندە ازاماتتاردى قۇقىق بۇزۋشىلىققا يتەرمەلەۋگە جانە اراڭداتۋعا شەكتەۋلەر قويىلعان!

ايىپتاۋ تاراپىنان كۋا دەپ تانىلعان تۇلعالاردىڭ سوت تەرگەۋىندە بەرگەن جاۋاپتارى

كۋا ا.جامپوزوۆتىڭ تەرگەۋدەگى جاۋاپتارى (ايىپتاۋ اكتىسىنەن):	كۋا ا.جامپوزوۆتىڭ سوتتاعى جاۋاپتارى
كۋا ا.و. جامپوزوۆتىڭ جاۋاپتارىمەن، وندا وزىنە ي.ا. ابيشەۆتىڭ ا.ك. شايمەردەنوۆتىڭ دوستارىنا «سوكولوۆ توپتىڭ سۋ قۇبىرى» مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ الىپ بەرۋ ءۇشىن 120 ملن. تەڭگە اقشالاي قاراجات الۋ جوسپارلاپ جاتقانى تۋرالى ءمالىم بولعانى. 2018ج. شامامەن 15-16 جەلتوقسانىندا «موناكا» مەيرامحاناسىندا بولعان كەزىندە، سىرتتا ا.ك. شايمەردەنوۆ پەن س.ا. تۋكيەۆتىڭ ارالارىندا «قازاق كۇرەسى» دەمەۋشىلىك كومەك تۋرالى اڭگىمە بولىپ جاتقانى تۋرالى ەستىگەنىن. ي.ا. ابيشەۆ نە سەبەپتەن س.ا. تۋكيەۆكە اقشا قاراجاتىن بەرۋدى سوزبالاڭدىققا سالىپ جۇرگەنىن. سودان ي.ا. ابيشەۆ اقشانى بەرۋدى ا.ج. 01 اقپانىنا دەيىن بەرۋدى بولماسا «سوكولوۆ توپتىق سۋ قۇبىرى» بويىنشا اقشالاي قاراجاتتى قىسقارتاتىنىن، ءوز كەزەگىندە س.ا. تۋكيەۆ اقشا تەز ارادا قاجەت ەكەنىن ايتقانىن. ا.شايمەردەنوۆ شىعىپ كەتكەننەن كەيىن ي.ابيشەۆ بارلىعىنا ودان ەشتەمە سۇرامادىم دەپ ارنايى ايتقانىن، سەبەبى ول جازىپ الۋ مۇمكىن ەكەنىن، ا.شايمەردەنوۆ ءوزى دەمەۋشىلىك كومەك بەرەمىن دەپ ايتقانىن. ا.ج. 13 ناۋرىزىندا استانا قالاسى، تۇران كوشەسىندە ورنالاسقان «تراديتسيونال» مەيرامحاناسىندا ك.ا. ابىشەۆپەن جانە ك.ش. شىنداۋلەتوۆپەن جولىعۋ بارىسىندا ك.ا. ابىشەۆ وزىنەن ا.ك.شايمەردەنوۆ تۋرالى سۇراستىرعانىن. وزىنە ك.ا.ابىشەۆكە جانە ك.ش.شىنداۋلەتوۆكە «سوكولوۆ توپتىق سۋ قۇبىرى» مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ بويىنشا ا.ك.شايمەردەنوۆتەن اقشالاي قاراجاتتى الۋدى ي.ا. ابيشەۆ تاپسىرعانىن تۇسىنگەنىن كورسەتكەن. ءىس بەتى: 16 بۋما، 40-45 ب. ءىس بەتى: 28 بۋما، 48-49 ب.	سوت تەرگەۋىندە كۋا ا.جامپوزوۆ تەرگەۋ كەزىندە بەرگەن 4 بىردەي جاۋابىنان تولىق باس تارتىپ، وزىنە تەرگەۋ توبىنىڭ كورسەتكەن قىسىمى تۋرالى اشىق مالىمدەدى. ەڭ شىنايى جاۋاپ بيىلعى جىلدىڭ اقپان ايىندا تەرگەۋشى يدريسوۆكە بەرگەن جاۋاپ الۋ حاتتاماسىن تەرگەۋتوبىنىڭ جەتەكشىسى ا.اگيباەۆ مامىر ايىندا جىرتىپ تاستاپ، يدريسوۆتىڭ اتىنان الىنعان جاۋاپتى قايتا جاساقتاپ، سوعان قول قويۋعا ماجبۇرلەگەن. (كۋا ءسوزىنىڭ جاۋابى، سول حاتتامادا جاۋاپ العان تۇلعا رەتىندە يدريسوۆتىڭ كورسەتىلىپ، حاتتاما سوڭىندا اگيباەۆتىڭ قول قويۋىمەن قۇجات تۇرىندە دە راستالادى!). ودان كەيىنگى جاۋاپتاردىڭ ءبارىن دە تەرگەۋشىلەر وزدەرى جاساقتاعان، بۇل تەك قولىن قويۋمەن عانا شەكتەلگەن. تەرگەۋ توبى ءىس سوتقا جەتكەننەن كەيىندە قىسىم كورسەتۋىن قويماعان، ولار كۋانى وزدەرىنە شاقىرتىپ، تەلەفون ارقىلى قورقىتقان، «ۆاتساپ» ارقىلى 4 جاۋاپ حاتتاماسىن جولداپ، سوتتا سول حاتتامالاردا جازىلعان سوزدەردى عانا قايتالاپ ايتىپ، ال ادۆوكاتتار سۇراعىنا «ەسىمدە جوق» دەپ ايتۋىن تاپسىرعان. كۋانىڭ ول سوزدەرى ءوزى سوتقا ۇسىنعان جانە ءىس ماتەريالدارىنا جالعانعان تەرگەۋ توبى مۇشەلەرىنىڭ جازعان سمس حابارلامالارىمەن تولىق دالەلدەندى. كۋانىڭ جازباشا ءوتىنىشى بويىنشا سوت وعان قورعاۋ تاعايىنداپ، قورعاۋدى ۇقك قىزمەتكەرلەرىنە تاپسىردى. ءوزىنىڭ ومىرىنە جانە دەنساۋلىعىنا قاۋىپ ءتوندىرىپ وتىرعان تۇلعالار رەتىندە كۋا سوتتا سجقك ۇلتتىق بيۋروسى قىزمەتكەرلەرى مەن وسى ءىس بويىنشا ارىزدانۋشى ا.شايمەردەنوۆتى اتاپ كورسەتتى جانە وعان ناقتى دالەلدەرىن ۇسىندى.
كۋا ماكيشەۆتىڭ تەرگەۋدەگى جاۋابى	كۋا ماكيشەۆتىڭ سوتتاعى جاۋابى
كۋا ا.س.ماكيشەۆتىڭ جاۋابىمەن. كەلىسىم شارت جاسالعاننان كەيىن، شامامەن 2018 جىلدىڭ قاراشا ايىنىڭ اياعىندا جەلتوقسان ايىنىڭ باسىندا، ا.شايمەردەنوۆ كەزدەسكەن كەزدە وزىنە، يسلام ابيشەۆ ودان «كازبايلىق استانا» جشس اقشانى، ياعني 250 000 000 تەڭگەنى قاشان بەرەدى دەپ سۇراپ جاتىر دەگەنىن. ءوز كەزەگىندە بۇل سوزدەردى ازامات تيۋلەگەنوۆكە جەتكىزگەنىن، بىراق ول وزىنە ءاردايىم قازىر ازىرگە اقشا جوق دەپ ايتقانىن. 2019 جىلى اقپان ايىنىڭ باسىندا ا. شايمەردەنوۆ وزىمەن كەزدەسكەن كەزدە، ي. ابيشەۆ ءبىز ۋادە ەتكەن اقشالاي قاراجاتتاردى بەرۋدى تالاپ ەتۋدى جالعاستىرۋدا، بەرمەگەن جاعدايدا كوميتەت سرك سوكولوۆ سۋ قۇبىرىن قايتا جوندەۋ بويىنشا جۇمىستاردى جۇرگىزۋگە بايلانىستى شىعىنداردى سەكۆەسترلەيدى، بۇل ءوز كەزەتىندە، «كازبايلىق» جشس مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ بويىنشا بەكىتىلگەن كەلىسىم شارت بويىنشا، ءوز مىندەتتەرىن ورىنداۋدى قامتاماسىز ەتۋ رەتىندە ۇسىنعان 500 ملن. تەڭگە مولشەرىندەگى بانك كەپىلدىگىن قايتارۋدى كەشىكتىرۋگە اكەلىپ سوعادى دەپ ايتقانىن. ونىڭ ۇستىنە، قاشان ەكەنى ەسىندە جوق، ا. شايمەردەنوۆ وزىمەن اڭگىمە بارىسىندا، يسلام ابيشەۆتىڭ «قازاق كۇرەسى» قوعامدىق بىرلەستىگىندە تۋكيەۆ سەريك دەگەن دوسى بار، ول ءبىز اقشالاي قاراجاتتاردى بەرۋ تۋرالى ءوز مىندەتتەرىمىزدى ورىنداماي جۇرگەنىمىزدى بىلەدى دەپ ايتقانىن، وزىنە، سونداي اق «كازبايلىق استانا» جشس باسشىلىعىنا، ءوزىنىڭ تۇسىنىگى بويىنشا وزدەرىنىڭ «تورپەد»-بالۋاندارىن، ولار كۇش قولدانىپ دەپ قورقىتقانىن ايتقانىن. ءىس بەتى: 22 بۋما، 1-5 ب.	سوتتا بەرگەن جاۋابىندا ا.س.ماكيشەۆ تەرگەۋدە بەرگەن جاۋاپتارىنان باس تارتىپ، ءوزىنىڭ تەك قانا ا.شايمەردەنوۆ پەن «قازبايلىق» جشس باسشىلارىن تانىستىرۋ ماقساتىندا عانا ارەكەتە ەتكەنىن، ەشقاشان ەشكىمنەن اقشا الىپ، ونى شايمەردەنوۆ نەمەسە باسقا بىرەۋگە بەرۋ ويى بولماعانىن، سونىمەن قاتار ءوزىنىڭ ەشقاشان «قازبايلىق» جشس ديرەكتورى بولماعانىن جانە ەشكىمگە ديرەكتورىمىن دەپ ايتپاعانىن كورسەتتى. ي.ابيشەۆ پەن س.تۇكيەۆكە قاتىستى اقپاراتتى تەك قانا ا.شايمەردەنوۆتەن ەستىگەنىن، ول اقپاراتتاردىڭ باسقا ەشقانداي دەرەككوزى بولماعانىن اتاپ ءوتتى. ودان باسقا، تەرگەۋ ورگاندارىنىڭ وعان قاتىستى «قازبايلىق» جشس ديرەكتورى رەتىندە ءجىش (جەدەل ىزدەستىرۋ شارالارى) جۇرگىزگەنىن بىلمەگەنىن، ول جالعان اقپارات ەكەنىن، ارىزدانۋشى ا.شايمەردەنوۆ ونىڭ ديرەكتور ەمەس ەكەنىن جاقسى بىلەتىنىن كورسەتتى.
كۋا تيۋلەگەنوۆتىڭ تەرگەۋدەگى جاۋابى	كۋانىڭ سوتتاعى جاۋابى
كۋا ا.ب. تيۋلەگەنوۆتىڭ جاۋابىمەن. شامامەن 2018 جىلدىڭ قاراشا ايىنىڭ سوڭىندا استانا قالاسى، جاڭاجول كوشەسى، 19 ءۇي مەكەن-جايىنداعى جشس وفيسىندە ا.ماكيشەۆ ەكەۋىنىڭ ورتالارىندا اڭگىمە وتكەنىن، ول وزىنە اڭگىمە بارىسىندا، «كازبايلىق استانا» جشس اتالعان سۋ قۇبىرلارىن قايتادان جاڭارتۋدىڭ مەردىگەر رەتىندە تاڭدالىپ الىنعانى ءۇشىن، سرك باسشىلىعى «زاڭسىز» پارا تالاپ ەتىپ جاتىر دەگەنىن. وزىنە اسحات ماكيشەۆ اتاعان «وتكاتتىڭ» سوماسى، كەلىسىم-شارتتىڭ سوماسىنان 4-5% قۇرايتىنىن، جالپى العاندا شامامەن 250 ملن. تەڭگەدەي بولاتىنىن. 2019 جىلدىڭ باسىندا، اسحات ماكيشەۆ مەنىمەن اڭگىمە بارىسىندا، سرك باسشىلىعى ونى «قيناپ جاتىر» دەپ، ياعني «زاڭسىز» تۇردە اقشا تالاپ ەتىپ جاتىر دەپ بىرنەشە رەت ايتقانىن. ءوزى اسحاتتى رەنجىتىپ الماس ءۇشىن، وزىدە قازىر ونداي اقشا سوماسى جوق دەپ، وعان جالتارىپ جاۋاپ بەرگەنىن. بىراق، ءوزى نەگىزىنەن ەشكىمگە پارا بەرگىسى كەلمەگەنىن جانە نيەت بىلدىرمەگەنىن. ايتىپ كورسەتكەن. ءىس بەتى: 22 بۋما، 26-29 ب.	سوتتا كۋا ءوزىنىڭ 2018 جىلدىڭ قاراشا ايىنىڭ سوڭىندا استانا قالاسى، جاڭاجول كوشەسى، 19 ءۇي مەكەن-جايىنداعى جشس وفيسىندە ا.ماكيشەۆكە جاسالعان كەلىسىم-شارتىڭ وتكاتى رەتىندە 250 000 000 تەڭگەنى ي.ابيشەۆكە بەرۋگە كەلىسىم بەرگەنى تۋرالى مالىمەتتى تولىق تەرىسكە شىعاردى! ول ەشقاشان ەشكىمگە پارا بەرۋگە كەلىسىم بەرمەگەنىن، ونداي نيەت ءتىپتى ويىندا بولماعانىن اتاپ كورسەتتى.

قولدانىستاعى قپك تالاپارىنا سايكەس، كۋانىڭ جاۋابى ءىس بويىنشا ماڭىزدى دالەلدەمەلەر قاتارىنا جاتقىزىلعان. وسىعان وراي ءىس بويىنشا ايىپتاۋ تاراپىنان كورسەتىلگەن كۋالەردىڭ سوتتا بەرگەن جاۋاپتارىنا توقتالىپ وتەتىن بولساق، ءىس بويىنشا ارىزدانۋشى ا.شايمەردەنوۆتەن باسقا بىردە-ءبىر كۋا (!) ي.ابيشەۆكە نەمەسە س.تۇكيەۆكە قارسى «ولار پارا تالاپ ەتتى نەمەسە بوپسالادى» دەگەن جاۋاپ بەرگەن جوق!

*فوتو-كەستەلەر ادۆوكاتتاردىڭ جەكە كەلىسىمىمەن الىندى.

"The Qazaq Times"