«حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» قۇرۋدى كوزدەيتىن توقاەۆ انالاردىڭ ۋاجىنە قۇلاق تۇرە مە؟

بۇگىن  جاڭا فورماتتاعى جاردەماقىعا نارازىلىعىن ءبىلدىرىپ،  اقورداعا قاراي بەتتەگەن انالار توبىن ارنايى جاساق بوگەدى. 

ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ عيماراتىنا بارعان نارازى ايەلدەر ۇكىمەت جاڭادان بەكىتكەن كوپ بالالى وتباسىلارعا ارنالعان جاردەماقى شارتىندا «بيلىك 4 بالاعا دەيىنگى وتباسىلاردى الالاعان» دەپ شاعىندى.

«پاتەراقىنى ااك-دەن تولەپ وتىر ەدىم»

وقيعا ورنىنان ازاتتىق تىكەلەي ەفيردە حابار تاراتتى. جينالعاندار اراسىندا جالعىزباستى، تۇرمىس ءحالى تومەن جانە مۇگەدەك بالا باعىپ وتىرعان، كوميسسيا قۇرامىنا كىرگەن ايەلدەر دە بار. نارازىلار «بيلىك جاردەماقىنى بالا سانىنا قاراي ەمەس، ءار بالاعا بەرۋى كەرەك» دەپ سانايدى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، بيلىك وتباسىلاردى بالا سانىنا ءبولۋ ارقىلى «الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك تۋعىزىپ وتىر».

15 جىل بويى پاتەر جالداپ تۇراتىن استانالىق ءنازيرا مۇقاشەۆانىڭ ويى:

– مەن سەكىلدى پاتەر جالدايتىن، تۇرمىسى ناشار وتباسىلار كوپ. ولاردىڭ جازىعى ءتورت، يا بەس بالالى بولماعانى ما؟ 1-3 بالاسىن جالعىز ءوزى اسىراپ وتىرعان ايەلدەر بار. ولار نەگە ەسكەرىلمەيدى؟ – دەگەنگە سايادى.

– ءار بالاعا ءبولىپ-جارماي 21 مىڭ تەڭگە تولەسىن. باي ادامدارعا بەرىلمەي-اق قويسىن. جۇمىس ىستە دەيدى، بالا-شاعام كىشكەنتاي، بەس بالام ءار ءتۇرلى اۋىسىمدا وقيدى. مەكتەپ، باقشاعا الىپ بارام، الىپ قايتام. بالاعا دا ءبىر ادام كەرەك قوي. جاڭا جاردەماقىنى بەرۋ ارقىلى ااك شارتىنداعى شەكتى مولشەردەن اسىرىپ، توقتاتپاق ويدان تۋعان، – دەيدى انالاردىڭ ءبىرى. تاعى ءبىر انا:

– ءبىز تاپقانىمىزدان ايىرىپ قازىناعا سالىق وتكىزەمىز، ال بايلار قاپتاپ شەتەلگە الىپ قاشادى. ءبىزدىڭ دە ۇلەسىمىز بار شىعار. 21 مىڭدى قالدىرسىن، باسپانا ماسەلەسىن شەشسىن جانە ءۇي كەزەگىنە تۇرۋعا 3 جىل تىركەۋ بولۋ كەرەك دەگەن تالاپتى الىپ تاستاسىن، – دەيدى.

«كوشەگە شىعاتىن – ءبىز، جاردەماقىنى الاتىن – دەپۋتات پەن ءانشى»

كوميسسيا قۇرامىندا بولعان بوتا شىنىقۇلوۆا:

– ساپارباەۆ يمانى بار، اۋقاتتى ادامدار ۇياتى بولسا، المايدى دەگەنى قايدا؟ بەكبولات تىلەۋحانۇلى مەن قاراقات تا الادى. بيۋدجەتتە قاراجات از بولسا، وندا بۇدان مۇقتاج ەمەس باي-باعلاندار باس تارتسىن. اكىمدىك پەن مينيسترلىك قىزمەتكەرلەرى جەكەمىزگە راقمەت دەپ جازدى. ولار مەملەكەتتىك سالادا جۇمىس ىستەگەندىكتەن، ءتىس جارىپ، تالابىن اشىق ايتا المايدى، – دەيدى. مۇگەدەك بالا باعىپ وتىرعان انا «استانا مەن الماتىدا ءجيى باس كوتەرەتىن انالاردىڭ كوبى جۇمىسسىزدىقتىڭ سالدارىنان ايماقتان كوشىپ كەلگەنىن» ايتادى.

سونداي-اق ۇزاق جىلدار بويى باسپاناسىز جۇرگەن ءتورت بالالى اياگوز ورازبەكقىزى «بيۋروكراتيا دوپ سياقتى جۇگىرتىپ، ابدەن قاجىتتى» دەيدى. ول:

 – ءۇي كەزەگىنە تۇرۋ ءۇشىن قوشقارباەۆ پەن حقكو-نىڭ اراسىندا مەنى دوپ سياقتى ارى-بەرى جۇگىرتەدى. بىردە بازا ىستەمەي قالدى دەسە، بىردە قۇجاتىمدى 2019 جىل اياقتالدى، قايتا جينا دەيدى. ەكى ايدان بەرگى ءجۇرىسىم وسى. بۇگىننىڭ وزىندە 7 جاسار قىزىما ءبىر جاسار بالامدى تاستاپ كەلىپ وتىرمىن، – دەپ اشىنادى.

التى بالالى اسىل وشاقباەۆا دا ايىنا «146 مىڭ تەڭگە اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الىپ كەلدىم، ەندى جاڭاشا فورماتتاعى 64 مىڭ تەڭگەنى كىرىس رەتىندە ەسەپتەپ، ااك-ءنى قىسقارتپاق. وسىمەن پاتەر اقىسىن، كوممۋنالدىق قىزمەتتى تولەپ وتىر ەدىم» دەپ الاڭدايدى. ءدال وسى جاعدايداعى گۇلزيا قۇربانوۆا ااك-ءنى تاعايىنداۋعا «ازاماتتىققا تاپسىرعان جولداسىمنان اجىراپ كەل دەيدى» اكىمشىلىك قىزمەتكەرى دەپ شاعىندى. پاتەر جالداپ تۇراتىن كۇمىس القا يەگەرىنىڭ سوزىنشە،  ااك-ىمەن كۇندەلىكتى مۇقتاجىن وتەپ وتىرعان.

جاڭا جاردەماقىمەن ااك-ءنى قىسقارتۋ – «مينيسترلىكتىڭ ماتەماتيكالىق امالى»

جاڭا باستاماعا نارازى جاق پەن تاۋەلسىز ساراپشىلار  «جاڭا مەملەكەتتىك جاردەماقى ۇلگىسى» بيلىكتىڭ 21 مىڭ تەڭگەنى قۇرايتىن قازىرگى ااك-ءنىڭ شىعىنىن قىسقارتۋ ءۇشىن ويلاپ تاپقان «تەتىگى» ەكەنىن ايتادى. ءار بالاعا 21 مىڭ تەڭگە الىپ وتىرعان وتباسىعا قوسىمشا تابىسىنا قاراماي بەرىلەتىن اتالمىش جاردەماقى جالپى كىرىس رەتىندە ەسەپتەلىپ، تيىسىنشە توقساندىق مونيتورينگتە جيىنتىق تابىستى شەكتى كورسەتكىشتەن ارتتىرۋ ءۇشىن «ادەيى ازىرلەنگەن امال» دەپ سانايدى كوبى. وسىلايشا جان باسىنا شاققاندا تابىسى 21 مىڭنان اسقاندا ااك تولەمى توقتاتىلادى دەپ قاۋىپتەنەدى. ماسەلەن، ءتورت بالامەن ۇيدە وتىرعان جالعىزباستى انا اليمەنت پەن جاڭا جاردەماقىنى كىرىس ەسەبى رەتىندە قوسا ەسەپتەگەندە، بەس كىسىگە شاققانداعى شەكتى ماننەن ازداعان تيىن اسىپ تۇرعانى ءۇشىن سول ۋاقىتقا دەيىن تولەنىپ كەلگەن ااك توقتاۋى مۇمكىن. دەمەك مۇندا 4 بالاعا ايىنا 84 مىڭ تەڭگە تولەگەننەن گورى ءارتۇرلى شارتتاردىڭ كۇشىمەن جاڭا فورماتتاعى 42 496 تەڭگەنى تولەگەن بيلىككە ۇنەم جاعىنان ءتيىمدى بولماق. قىسقا ايتقاندا، الەۋمەتتىك ءالجۋاز توپتاعى وتباسىنىڭ ارقانداي ايرىقشا نازار اۋدارۋدى قاجەت ەتەتىن جاعدايىن ءجىتى زەرتتەۋ كەرەك، ايتپەگەندە مۇنىڭ ارتى ءالى تالاي داۋعا قلاساتىنى انىق. ۆيتسە-پرەمەر مەن مينيستر مويىنداعانداي بۇرىنعىداي كەزەكتى باستامادا دا «ۇيلەستىرۋ جانە اكىمشىلىك ااك-ءنى تاعايىنداۋدا زاڭسىزدىققا جول بەرۋى» قايتالانباۋى ءتيىس.

اكىمدىك وكىلى: مۇقتاجدىق بولاشاقتا ماسىلدىققا اينالىپ كەتۋى مۇمكىن

انالار جيىندا اكىمدىك وكىلى «ماسىل وتباسىدا وسكەن بالا ەرتەڭ ءالسىز، نانىن تابا المايتىن بالا بولادى. جۇمىسقا باۋلۋ كەرەك. ماسىلدىق پەن مۇقتاجدىقتىڭ اراجىگىن اجىراتا ءبىلۋ كەرەك» دەپ، شەنەۋنىكتەر سوڭعى جىلدارى كوپ ءسوز ەتەتىن «ماسىلدىق ۇعىمىن تاپسىرلەۋگە» تىرىستى.

قاڭتاردىڭ 8-ءى جاڭا فورماتتاعى جاردەماقى تۋرالى ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى بەردىبەك ساپارباەۆ:

– ءبىزدىڭ نەگىزگى ۇستانىمىمىز - بىرىنشىدەن، كوپ بالالى وتباسىلاردى قولداۋ. بەس بالاعا قانشا شىعىن كەتەتىنىن، ءبىر-ەكى بالاعا قانشا شىعىن كەتەتىنىن وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر. بارلىعىنا 20 مىڭ تەڭگەدەن تولەۋ دەگەن دۇرىس ەمەس. سەبەبى، بىرىنشىدەن، وعان كەتەتىن قارجىنى ەسەپتەۋىمىز كەرەك. ەكىنشىسىن، ەڭ مۇقتاج ادامدارعا بەرۋىمىز كەرەك، – دەگەن.

بىلتىر كۇزدە ۆەدومستۆو 4 بالاعا – 42 496 تەڭگە، 5 بالاعا – 53127 تەڭگە، 6 بالاعا – 63 757 تەڭگە، 7 جانە ودان كوپ بالاعا – 74 388 تەڭگە كولەمىندەگى تولەم مەن الەۋمەتتىك پاكەت بەرىلەتىنىن حابارلاعان بولاتىن.

سوڭعى دەرەككە قاراعاندا، ەلدە وسى ۋاقىتقا دەيىن جاردەماقى تاعايىندالعان 367 مىڭ وتباسىنا 17 ميلليارد تەڭگە تولەنگەن. «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسىن ساباقتاستىقتى ارقاۋ ەتكەن ساياساتىنىڭ نەگىزگى بولىگى سانايتىن پرەزيدەنت توقاەۆ بۇگىنگى جاعدايعا قالاي قارايتىنى ءالى بەلگىسىز.

"The Qazaq Times"