16 جاستاعى ءۇي قىزمەتكەرىن ساتۋعا ارەكەتتەنگەن كۋۆەيتتىك ايەل. فوتو: BBC

«قۇل»، «قۇل بازارى»، «قۇل ساتۋ» قاتارلى سوزدەر تاريحتىڭ تەرەڭ قاباتىندا قالىپ كەتتى دەپ سانايتىنىمىز بەلگىلى. الايدا، بۇل ۇعىمدار مەن اتاۋلار ءتۇرىن وزگەرتىپ، ادامزات قوعامىمەن بىرگە جاساپ كەلەدى. جاقىندا BBC-ءدىڭ اراب تىلىندەگى قىزمەتى عالامتور ارقىلى «قۇل ساۋداسىمەن» اينالىساتىن جۇيەنى انىقتاپ شىقتى. جاسىرىن بازار ساۋاتتىلىعى جوق، ءۇي جۇمىسكەرلەرىن ساتۋمەن اينالىسقان.

بۇنداي ءۇي جۇمىسكەرلەرىن تاڭداۋ، ساۋدالاسۋ كادىمگى Google Play جانە Apple App Store ارقىلى تۇسىرىلەتىن ارنايى باعدارلاما ارقىلى جۇزەگە اساتىنى انىقتالعان. ءتىپتى بەلگىلى حەشتەكتەر ارقىلى ينستاگرام جەلىسىنەن دە تابۋعا بولادى ەكەن.

ينتەرنەت ارقىلى جۇمىسكەرلەردى ساۋدالاۋ ارەكەتى بۇۇ-نىڭ قاتىستى تۇلعالارىن الاڭداتتى. «شىن مانىسىندە بۇل قۇل ساۋدالاۋدىڭ ونلاين ءتۇرى دەسە بولادى. ەگەر دە، Google, Apple, Facebook نەمەسە باسقا دا جەلىلەر بۇعان جول بەرىپ وتىرسا، ولاردى دا قاتاڭ جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ كەرەك»، – دەيدى بۇۇ-نىڭ قۇلداۋعا قارسى ارنايى ورتالىعىنىڭ وكىلى ۋرميلا بحۋلا.

كۋۆەيت پارسى شىعاناعى ارقىلى الەمنىڭ جەر-جەرىنەن جالدامالى جۇمىس ىزدەپ بارۋشىلار كوپ. BBC جۋرناليستەرى وزدەرىن ءۇي قىزمەتشىسىن ىزدەۋشى رەتىندە تانىستىرىپ 4Sale باعدارلاماسى ارقىلى ءوزىنىڭ ءۇي قىزمەتشىسىن ساتقىسى كەلگەن ەلۋدەن استام اداممەن سويلەسكەن. ولاردىڭ ءبارى دە «ساتىپ الۋشىعا» ورتاق كەڭەسىن بەرگەن، ياعني ءۇي قىزمەتكەرىنىڭ پاسپورتىن تارتىپ الىپ، ۇيالى تەلەفون قولدانۋىن شەكتەۋ كەرەك دەگەن «اقىلدارىن» ايتقان.

اراب مەملەكەتىندەگى اتالعان باعدارلاما ءوز «تاۋارلارىن» تۇرىنە، جاسىنا، باعاسىنا قاراي ءبولىپ-ءبولىپ ۇسىنعان. كادىمگى بازار تاۋارلارى سەكىلدى باعالارى جازىلعان. كۋۆەيت زاڭىندا 21 جاستان جوعارعىلاردى عانا ءۇي قىزمەتكەرى رەتىندە جۇمىسقا الۋعا بولادى. الايدا، اتالمىش جۇيە ارقىلى 16 جاستاعى قىزدار دا ساۋدالانىپ جاتقانى بەلگىلى بولعان. كەيبىر جۇمىس بەرۋشىلەر ولاردى تاڭنان كەشكە دەيىن، ءتىپتى كەيدە تاۋلىك بويى جۇمىسقا سالاتىنى انىقتالعان. ارينە، كۋۆەيتتىڭ ەڭبەك زاڭى بۇعان جول بەرمەيدى، بىراق قوعامىندا بۇل قالىپتى ۇردىسكە اينالىپ كەتكەن.

“The Qazaq Times”