گونكونگ ەرەۋىلدەرىنىڭ ماقساتى تاۋەلسىزدىك پە؟

گونكونگتاعى الەۋمەتتىك تولقۋلار ءالى دە الەم نازارىن اۋدارۋدا. وتكەن اپتادا بولعان ەرەۋىل جۇرىستەرىندە ەرەۋىلشىلەر «گونكونگ جولى» ۇرانىن كوتەردى. بۇل ۇران قىتايدىڭ اقپارات قۇرالدارى مەن رەسمي بيلىك تارابىنان سىنعا ۇشىرادى. ولار «گونكونگ جولى» ۇرانىندا «گونكونگ تاۋەلسىزدىگى» دەگەن ءسوز جاسىرىنعان دەپ قارايدى جانە بۇل قحر تۇتاستىعىن ءبۇلدىرۋ، ياعني، «بۇلىكشىلدىك» دەپ سىنعا العان.

قىتايدىڭ رەسمي باسىلىمى «رىن مين رى باۋ» («People Daily») گونكونگ ەرەۋىلشىلەرىنىڭ ارەكەتىن «ەرەكشە ساياسي نيەتى بار» دەپ جازدى. «ادام قۇقىعى» دەگەن جەلەۋمەن «گونكونگ جولى» ۇرانىن كوتەرىپ، وزدەرىنىڭ «دەربەستىككە ۇمتىلعان بەت پەردەسىن اشىپ تاستادى» دەگەن باعاسىن اتالعان باسىلىم رەداكتسياسى اتىنان جاريالاعان. سونداي-اق، گونكونگ تولقۋىن «ۋلترا-راديكاليزم» رەتىندە باعالايدى. قىتايلىق رەسمي باسىلىم «گونكونگ جولى» تۋرالى سىناي كەلىپ، بۇدان 30 جىل بۇرىنعى «بالتىق جولىنىڭ» سوڭى نە بولعانىن العا تارتقان. سونداي-اق، گونكونگتاعى ەرەۋىلشىلەرگە وقيعانىڭ بۇلاي دامۋى «جاقسىلىققا اپارمايتىنىن» ەسكەرتكەن.

بىراق، ساراپشىلار قىتايدىڭ رەسمي بيلىك تارابىنىڭ جانە اقپارات قۇرالدارىنىڭ بۇل ايىپتاۋىن گونكونگتاعى دەموكراتيانى جاقتاعان ەرەۋىلدىڭ سيپاتىن قاساقانا بۇرمالاۋ دەپ قارايدى.

وتكەن اپتا سوڭىندا گونكونگتاعى «مين باۋ» باسىلىمى نارازىلىق اكتسياسىنىڭ جەتەكشىلەرىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، «گونكونگ جولى» ۇرانىن بىلاي دەپ تۇسىندىرەدى: «گونكونگ جولى – بۇل فراكتسيا ەمەس، گونكونگ حالقىنىڭ بىرلىگىن كورسەتۋ. بەيبىت تۇردەگى «بەس نەگىزگى تىلەككە» جەتۋگە ۇمتىلۋ جانە دەموكراتيا مەن ادام قۇقىعىن جاقتاۋشىلاردىڭ باسىن بىرىكتىرەدى دەپ ۇمىتتەنۋدەن تۋعان ۇران».  «بەس نەگىزگى تىلەك» دەپ وتىرعانى 1 شىلدە گونكونگتىڭ قىتايعا قوسىلعان كۇنىنە وراي ەرەۋىلشىلەردىڭ زاڭ شىعارۋشىلار عيماراتىنىڭ الدىندا قويعان بەس تالابى. بۇل تالاپتار ىشىندە گونكونگتىڭ تاۋەلسىزدىگى ماسەلەسى كوتەرىلمەگەن.

2014 جىلى «قولشاتىر قوزعالىسىنىڭ» گونكونگ حالقى ءۇشىن جالپىعا بىردەي سايلاۋ قۇقىعى بويىنشا وكىلى، «گونكونگ كونسەنسۋسى» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ باس حاتشىسى حۋاڭ جىفىڭ جانە قازىرگى قوزعالىس جەتەكشىلەرى VOA اگەنتتىنە بەرگەن سۇحباتىندا، ولاردىڭ ماقساتى «گونكونگ تاۋەلسىزدىگى» ەمەس ەكەنىن، بۇعان دەيىنگى جانە قازىرگى قوزعالىستاردا بۇنداي ۇراننىڭ كوتەرىلمەگەنىن، ءتىپتى وزدەرىنىڭ دە «گونكونگ تاۋەلسىزدىگىن» جاقتامايتىنىن جەتكىزەدى.

بىراق، گونكونگ دەربەستىگىن قولداۋشى ساياسي پارتيالار دا بار ەكەنى بەلگىلى. ايتالىق، گونكونگ ۇلتتىق پارتياسىنىڭ باستى ۇستانىمى گونكونگ دەربەستىگى ءۇشىن كۇرەسۋ. الايدا، بۇل پارتيا 2016 جىلى قۇرىلعان بولىپ، ەكى جىلدان كەيىن گونكونگ ۇكىمەتى اتالعان پارتيانىڭ ارەكەتىنە تىيىم سالعان. گونكونگ ۇلتتىق پارتياسى بيلىك جاعىنان شەكتەۋگە ۇشىراعانىمەن، پارتيا مۇشەلەرى الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى تاۋەلسىزدىك تۋرالى كوزقاراستارىن اشىق جاريا ەتىپ كەلەدى.

گونكونگتاعى ساياسي ساراپشىلاردىڭ ءبىرى مەي يانتيڭ گونكونگ ماسەلەسى تۋرالى پىكىرىندە، گۇپ-نىڭ تاۋەلسىزدىك تۋرالى ۇراندارىنىڭ قالا تۇرعىندارىنا بارعان سايىن كەڭ اسەرىن تيگىزىپ جاتقانىن، ەگەر بەيجىڭ مەن گونكونگ ۇكىمەتى قازىرگىدەي تەك قوعامدىق پىكىردى تۇنشىقتىرۋدى جالعاستىرا بەرسە «گونكونگ تاۋەلسىزدىگى» ۇرانى ارتا تۇسەتىنىن ەسكەرتكەن.

بىراق، قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ تۇسىنىگى بويىنشا، «گونكونگ جولى» ۇرانى «گونكونگتىڭ ۇستانىمىن انىقتاۋ ما»، الدە «گونكونگ تاۋەلسىزدىگى مە» ءبارى ءبىر، ەرەۋىلدەردى ءوزىنىڭ بيلىگىنە قارسى قاۋىپتى ارەكەت رەتىندە قارايتىنى بەلگىلى. قىتايدىڭ جوعارى بيلىك وكىلدەرى «گونكونگ جولى» ۇستانىمىنىڭ كونستيتۋتسيانى بۇزاتىنىن، دەربەستىك تالاپتارىمەن بىردەي قاراستىرىلاتىنىن العا تارتتى. بۇل دا بولسا بەيجىڭنىڭ گونكونگ ماسەلەسىنە قاراتقان ۇستانىمى دەۋگە بولادى. «گونكونگ جولىن» «گونكونگ تاۋەلسىزدىگىنە» بۇرمالاۋ، الدە قانداي ءبىر ارەكەتتەرگە جەتكىلىكتى سىلتاۋ ىزدەپ جاتقانعا كوبىرەك ۇقسايدى.

“The Qazaq Times”