بۇۇ گۋمانيتارلىق ماسەلەلەر جونىندەگى باس حاتشىسى ستيۆەن و'برايەننىڭ 10 ناۋرىزدا جاساعان ەسكەرتۋىن وسىدان بۇرىن دا سايتىمىزدا جاريالاعان ەدىك. قازىرگى تاڭدا الەمنىڭ ەكىنشى دۇنيە سوعىسىنان بەرگى ەڭ ناشار گۋمانيتارلىق جاعدايعا تاپ بولىپ وتىرعانىن بەلگىلى بولدى. قىتاي شينحۋا اقپاراتتىق اگەنتتىگىنىڭ سايتىندا بۇل تۋرالى ءبىر قاتار ناقتى مالىمەتتەر جاريالاندى. يەمەن، سۋدان، سومالي جانە نيگەريا قاتارلى ءتورت ەلدىڭ وزىندە 20 ميلليوننان استام ادامنىڭ اشارشىلىق پەن جوقشىلىقتان ءومىر ءسۇرۋدىڭ اسا قيىن جاعدايىندا قالدى.
ستيۆەن و'برايەننىڭ (Stephen O'Brien) سوزىنە قاراعاندا، قازىر الەم بىرلەسكەن ۇلتتار ۇيىمى قۇرىلعاننان بەرگى (1945) ەڭ ناشار گۋمانيتارلىق جاعدايعا تاپ بولىپ وتىر ەكەن. جوعارىدا اتالعان ءتورت ەلدىڭ ىشىندە يەمەننىڭ جاعدايى ەڭ اۋىر – سوعىس قاقتىعىستارى ەلدەگى حالىق سانىنىڭ ۇشتەن ەكى بولەگىن، ياعني، 18,8 ملن ادامدى شۇعىل گۋمانيتارلىق كومەككە مۇقتاج ەتكەن. سونىڭ ىشىندە 7 ملن ادام اشارشىلىق كورۋدە. بۇل كورسەتكىش وسى جىلدىڭ قاڭتار ايىندا 3 ملن ادامدى كورسەتكەن بولاتىن. اشتىققا ۇشىراعاندار سانىنىڭ شۇعىل ارتۋى ەلدىڭ گۋمانيتارلىق جاعدايىن شەشىلۋى قيىن كۇردەلى دەڭگەيگە جەتكىزگەن.
بۇۇ گۋمانيتارلىق ىستەر كوميتەتىنىڭ بەرگەن مالىمەتىنە سۇيەنسەك، الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ەلدەردىڭ ەڭدىگىندە يەمەننەن كەيىن وڭتۇستىك سۋدان تۇر. بۇل ەلدە دە 7,5 ملن-نان استام ادام شۇعىل كومەككە ءزارۋ. سونىڭ اراسىندا ءبىر ميلليونعا جۋىق بالالار اشارشىلىق قاسىرەتىن باستان كەشۋدە. ال شۇعىل كومەككە مۇقتاج سولمايداعى تۇرعىنداردىڭ سانى، ەلدىڭ جالپى حالىق سانىنىڭ تەڭ جارتىسىنان اسادى. نيگەريانىڭ سولتۇستىك شىعىسىن دا جاپپاي اشارشىلىق جايلاپ، اي سايىن مىڭداعان بالالار كوز جۇمۋدا. ەرەسەك ادامدار دا اشتىق پەن اۋىرۋ ازابىنان ولۋدە.
گۋمانيتارلىق ىستەر كوميتەتى وسى ەلدەرگە الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ، قارجىلاي قولداۋ بىلدىرۋگە الەم ەلدەرىن ىنتالاندىرۋ ءىسىن قولعا الدى. ستيۆەن و'برايەننىڭ بۇل تۋرالى: « شىندىعىنا كەلەر بولساق، بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن 7 ايدىق الدىندا-اق 4,4 ملرد اقش دوللارىنا ءزارۋ ەدىك. ال، قازىرگى جاعدايدا بۇل قارجىنىڭ ءوزى دە جەتكىلىكسىز. حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ كۇش-جىگەرىن، ماقسات-تىلەگىن بىرلىككە كەلتىرمەسەك، اتالعان ەلدەردەگى حالىق تۇگەلىمەن اشتان قىرىلىپ قالادى»، – دەدى.
بۇۇ كورسەتكەن مالىمەتتە، اتالعان اۋماقتاعى 5 جاسقا تولماعان بالالاردىڭ 30 پايىزى تويىپ تاماق جەي الماي وتىر. 20 پايىز وتباسى اسا اۋىر ازىق تۇلىك تاپشىلىعىنا تاپ بولعان. 10 مىڭ ادامنان كۇنىنە 2 ادام اشتىق سەبەبىنەن كوز جۇمۋدا.
“The Qazaq Times”