2015 جىلى كەلىسىم وكىلدەرى. فوتو: Tehran Times.

ەۋروپا ەلدەرى اقش سانكتسيالارىنىڭ سالماعىن جەڭىلدەتۋگە كومەكتەسپەسە، يران اتوم باعدارلاماسىن ءۇشىنشى دەڭگەيگە جەتكىزەدى. يران ەۋروپاعا 60 كۇن ۋاقىت بەردى، وسى ۋاقىت ىشىندە ىشىندە ەكونوميكالىق جاردەم بەرىلمەسە  يران قاجەتتى شارا قولدانباق.

يراننىڭ بۇۇ-داعى وكىلى ماجيد تاحر-راۆانچي  BBC-گە بەرگەن سۇحباتىندا: «پرەزيدەنت ترامپ يادرولىق قارۋدى شەكتەۋ تۋرالى كەلىسىمنەن بىرجاقتى شىعىپ كەتكەن كەزدە، ەۋروپانىڭ ءۇش ليدەرى بىزگە كەلىسىمدى ساقتاپ قالۋدى وتىنگەن ەدى. ولار وزدەرىنىڭ كەلىسىمگە ساي مىندەتتەرىن اتقارۋعا جانە اقش كەلىسىمنەن شىعىپ كەتكەننەن كەيىنگى شىعىننىڭ ورنىن تولتىرىپ بەرۋگە ۋادە بەرىسكەن ەدى. قازىر ەۋروپالىقتار ءوز ۋادەسىندە تۇرماي جاتقانىن ءبىز قابىلداي المايمىز»، – دەگەن.

يراننىڭ يادرولىق باعدارلاماسىن شەكتەۋ تۋرالى 2015 جىلى قول قويىلعان كەلىسىمنەن اقش ءبىر جىل بۇرىن شىعىپ كەتتى. وسىدان كەيىن اقش پەن يران اراسىنداعى قايشىلىق ءورشىپ، بۇگىندە تاراپتار قارۋلى كۇشتەرىن ءجيى كورسەتە باستادى. يران اقش سانكتسياسى قالپىنا كەلتىرىلگەننەن كەيىن بىردەن جاۋاپ قايتارماسا دا، بۇدان ەكى اي بۇرىن كەلىسىمنىڭ كەيبىر شارتتارىن قىسقارتتى. ال، وسى اپتادا ۋراندى بايىتۋ تۋرالى قويىلعان شەكتى ەكىنشى رەت بۇزدى.

بۇۇ-نىڭ يادرولىق قارۋدى شەكتەۋ تۋرالى ۇيىمى اقش تالابى بويىنشا يران ارەكەتىن باعالاۋ ءۇشىن ۆەنادا جيىن وتكىزدى. ال، ەۋروپا ەلدەرى يادرولىق قارۋدى شەكتەۋ تۋرالى كەلىسىمگە قاتىسقان وكىلدەرىمەنەن باس قوسىپ، تەھراننىڭ كەزەكتى قادامىن تالقىلاعان بولاتىن.

BBC-ءدىڭ ءتىلشىسى بەتاني بەللدىڭ ارنايى حابارىندا ەۋروپا ەلدەرى «ەكى وتتىڭ اراسىندا قالدى» دەپ باعالاعان ەدى.  «اقش سانكتسياسى يران ەكونوميكاسىنا ۇلكەن اسەر ەتتى. تەھران بولسا، يراننىڭ ەكونوميكالىق دامۋىن قولداۋ تۋرالى كەلىسىمدەگى مىندەتتەمەلەرىن ەۋروپا ەلدەرى اتقارماي جاتىر دەپ ايىپتاپ وتىر. ال، ەۋروپا بولسا يراننىڭ يادرولىق قارۋدى شەكتەۋ تۋرالى كەلىسىمگە قايتىپ كەلۋىن وتىنەدى»، – دەيدى بەلل.

2015 جىلىعى كەلىسىمنىڭ ءوزى يران يادرولىق قارۋ جاساۋعا جاقىن قالدى دەگەن قاۋىپتەنۋدەن كەيىن جاسالعان بولاتىن. اقش بيلىگىنە ترامپ كەلگەننەن كەيىن بۇل كەلىسىم يراننىڭ يادرولىق قارۋعا قول جەتكىزۋ ارەكەتتەرىن شەكتەي المايدى دەپ ساناعان.

“The Qazaq Times”