اقوردا كىممەن ديالوگقا كەلەرىن بىلمەي وتىر

سوڭعى ءبىر اپتادا 30 جىلدان بەرى ءولى تىنىشتىقتا جاتقان قازاقستان ساياسي الاڭى ءبىر ساتتە ءتىرىلدى. ماۋسىم ايىنىڭ 9-ى مەن 12-ءى كۇندەرى ارالىعىندا الماتى، نۇر-سۇلتان (استانا), شىمكەنت جانە اقتوبە قالالارىندا بولعان نارازىلىق اكتسيالارى اقورداداعى جۇرتتىڭ ۇيقىسىن بۇزعانداي. سۋ جاڭا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ «Euronews» ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا: «حالىق نارازىلىعى الەۋمەتتىك ماسەلەلەرگە بايلانىستى» ەكەندىگىن ايتىپ، كەيىننەن قوعامدىق سەنىم كەڭەسىن قۇرۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى.

جوعارىدا ايتقانىمىزداي اقوردا سوڭعى ۋاقىتتارى قازاقستاندا بولىپ جاتقان «حالىقتىق تولقۋلاردان» كەيىن قوعاممەن ديالوگ ورناتۋ ءۇشىن بار كۇش-جىگەرىن سالىپ جاتقانداي سىڭاي تانىتۋدا. بىراق ءدال قازىرگى جاعدايدا بيلىككە حالىقپەن ديالوگقا كەلەتىن قانداي تەتىكتەر بار؟ جالپى ونداي تەتىكتەر بار ما ءوزى؟ تاۋەلسىزدىك العان 28 جىلدا وپپوزيتسيا مەن جەكەلەگەن ازاماتتىق بەلسەندىلەر الاڭىن تولىقتاي تازارتقان بيلىك، ەندى سونىڭ زاردابىن ءوزى شەگىپ جاتقان جوق پا؟ ارينە، وسى ۋاقىت ارالىعىندا قازاقستان ساياسات الاڭىندا بىردە-ءبىر وي كوشباسشىسى قالمادى دەپ ايتۋعا بولماس. بىراق حالىق سوزىنە توقتاپ، ارتىنان ەرەتىن جەكەلەگەن تۇلعالاردىڭ قالماعانى انىق. ونىڭ ۇستىنە پرەزيدەنت سايلاۋى كەزىندە وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆقا يمانىنداي سەنىپ، داۋىس بەرىپ، بيۋللەتەنىن تاڭ اتقانشا كۇزەتكەن ەلەكتورات ەندى بيلىك تاراپىنان جاسالعان باستامالارعا وڭايشىلىقپەن سەنەدى دەپ ايتۋ قيىن. ءدال وسى جەردە ساياساتتان حابارى بار، كوزى قاراقتى ادام «بىزدە جسدپ «اقيقات» وپپوزيتسيالىق پارتياسى بار عوي» - دەپ ايتۋى مۇمكىن. ءيا، ول بار، بىراق جسدپ «اقيقات» دەپ اتاۋىن وزگەرتكەنىمەن ول «شالاجانسار» كۇيدە. سەبەبى «اقيقات» ءالى كۇنگە دەيىن ەلدە بولىپ جاتقان ساياسي، الەۋمەتتىك وقيعالارعا ناقتى كوزقاراسى مەن ۇستانىمىن بىلدىرگەن جوق.

سوڭعى ەكى-ءۇش كۇندە پرەزيدەنت كەڭەسشىلەرى دارحان قالەتاەۆ پەن ەرلان قاريندەر قوعامدا وي كوشباسشىلارى بولىپ جۇرگەن مارعۇلان سەيسەمباەۆ، ارمان شوراەۆ سياقتى ازاماتتاردى قابىلداپ، قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنە بايلانىستى ماسەلەلەردى تالقىلادى. ءبىز بۇل ازاماتتاردىڭ حالىق اراسىندا تىنىمال ەكەندىگىن، وزىندىك وي-پىكىرى بار ەكەندىگىن جوققا شىعارمايمىز. بىراق، حالىقتىڭ سەنىمىن كەزەكتى ءبىر كەڭەس قۇرۋمەن قايتارىپ الامىن دەۋ قانشالىقتى دۇرىس شەشىم؟ ەرتەڭ كەزەكتى رەت ءۇي نەمەسە جاردەماقى بەرۋدى تالاپ ەتىپ شىققان حالىقپەن كىم ديالوگ ورناتادى؟ كوپ بالالى انالار مەن جۇمىسسىز، ءۇيسىز-كۇيسىز جۇرگەن جاستاردى قوعامدىق سەنىم كەڭەسى قابىلداي ما، جوق الدە تاعىدا كۇشتىك قۇرىلىمدار الاڭدا «قۇشاق جايا قارسى الا ما»؟ بۇل دا ۇلكەن سۇراق. پرەزيدەنت  كەڭەسشىسى ەرلان قارين: «قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ باستى ايىرماشىلىعى، ازاماتتىق بەلسەندىلەردى، پارتيالار مەن قوعامدىق بىرلەستىك وكىلدەرىن پرەزيدەنتتىڭ ءوزىنىڭ قابىلداۋىندا» - دەدى. ءيا، بۇل وتە جاقسى باستاما. بىراق، بۇل جەردە تاعى دا «بىراق» دەگەن ءسوزدى پايدالانۋعا تۋرا كەلەدى. سەبەبى وسىعان دەيىن بيلىك تاراپىنان كوتەرىلگەن قانشاما باستامانىڭ «سايدا سانى، قۇمدا ءىزى جوق بولىپ» كەتتى. كۇنى كەشە عانا تۇڭعىش پرەزيدەنت (ول كەزدە ءالى قىزمەتىنەن كەتپەگەن) نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن اشىلعان «جاستار جىلى» باستاماسى قايدا قالدى؟ اشىلۋ سالتاناتىنا 223 ميلليون تەڭگە جۇمسادىق تا ۇمىتىپ كەتتىك. بۇنداي باعدارلامالاردى ايتاتىن بولساق، سانىنا ساۋساق جەتپەيدى...

"The Qazaq Times"