ۇقك باسشىسى كارىم ءماسىموۆ اقش-قا نە ءۇشىن باردى؟
ءساۋىر ايىنىڭ 26-ى كۇنى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى كارىم ءماسىموۆ ىسساپارمەن ۋاشينگتونعا باردى. سول ۋاقىتتا بۇل جونىندە قازاقستاندا ءبىر دە ءبىر رەسمي باق ماردىمدى اقپارات تاراتقان جوق. تەك «ازاتتىق راديوسى» عانا قىسقاشا مالىمەت جاريالادى. ونىڭ وزىندە اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى اتالمىش كەزدەسۋگە بايلانىستى مالىمەت تاراتپاعاندا بۇل ساپار جونىندە قالىڭ جۇرتشىلىق بىلمەي دە قالار ەدى.
«مايك پومپەو قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ارنايى وكىلى كارىم ماسىموۆپەن بيلىك ءترانزيتى، الدا كەلە جاتقان پرەزيدەنت سايلاۋى جانە تەرروريزممەن كۇرەس جونىندە كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى» - دەلىنگەن اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى تاراتقان مالىمدەمەدە.
اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ ءماسىموۆ پەن پومپەو كەزدەسۋى جونىندەگى اقپاراتتى قالىڭ جۇرتشىلىق نازارىنا نە ءۇشىن ۇسىنعاندىعى بەسەنەدەن بەلگىلى جايت. سەبەبى ۋاشينگتون وسى ارقىلى ماسكەۋ مەن بەيجىڭگە وزدەرىنىڭ ورتالىق ازيا اۋماعىندا ءالى دە بولسا بار ەكەندىكتەرىن جانە قارقىندى جۇمىس ىستەپ جاتقاندىقتارىن كورسەتۋگە تىرىسۋدا.
ال ەندى قازاقستان اتىنان اقش-قا نە سەبەپتى كارىم ءماسىموۆتىڭ بارعاندىعى بەيمالىم. بۇل جەردە تەك بولجام جاساۋعا عانا بولادى. نەگىزى ءماسىموۆتان بولەك اتالمىش ميسسيانى اتقارۋعا لايىقتى ءۇش ادام بار. ولار پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ، پرەمەر-مينيستر اسقار ءمامين جانە ءسىم بەيبىت اتامقۇلوۆ. بىراق جوعارىدا اتالعان ءۇش تۇلعانىڭ ۇشەۋى دە پومپەومەن كەزدەسۋگە بارعان جوق. ولاردىڭ بارماۋىنا سەبەپ تە جوق ەمەس. ويتكەنى قاسىم-جومارت توقاەۆ قازىر الدا كەلە جاتقان كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىنا بايلانىستى ەل ارالاپ، ءوزىنىڭ سايلاۋالدى ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە. اسقار ءمامين ونسىز دا جاعدايى ءماز ەمەس ەكونوميكا ماسەلەلەرىمەن باس قاتىرۋدا. ال بەيبىت اتامقۇلوۆتىڭ ونداي كەزدەسۋلەرگە بارۋىنا ساياسي سالماعى جەتكىلىكسىز ەكەندىگى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. بۇدان بولەك اقش-قا باسقا-باسقا ەمەس، ءدال كارىم ءماسىموۆتىڭ بارۋى ونىڭ «تۇڭعىش پرەزيدەنت» نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەڭ سەنىمدى سەرىكتەرىنىڭ ءبىرى ەكەندىگىن كورسەتەدى.
جالپى، اقوردا نۇرسۇلتان نازارباەۆ وتستاۆكاعا كەتكەن ساتتەن باستاپ سىرتقى ساياساتتا ءوزىنىڭ بۇرىنعىشا كوپ ۆەكتورلىعىن بۇدان ءارى دە جالعاستىرا بەرەتىندىگىن سىرت ەلدەرگە دالەلدەپ باعۋدا. مىسالى، قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوزىنىڭ ەڭ العاشقى ءىسساپارىن ماسكەۋدەن باستادى. ال نۇرسۇلتان نازارباەۆ جاقىندا بەيجىڭ قالاسىندا وتكەن «ءبىر بەلدەۋ-ءبىر جول» سامميتىنە قاتىسىپ، قىتاي باسشىسى شي ءجيڭپيڭنىڭ قولىنان «دوستىق» وردەننىن الدى. ال كارىم ءماسىموۆ بولسا، جوعارىدا ايتقانىمىزداي قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ سەنىمدى وكىلى رەتىندە اقش-قا ىسساپارمەن باردى. ءبىر قاراعاندا بۇل كەزدەسۋلەر مەن ءىسساپارلاردىڭ ءبىر-بىرىمەن ەشقانداي قاتىسى بولماۋى مۇمكىن. بىراق اقش، رەسەي جانە قىتايدىڭ ورتالىق ازيادا ۇزاق ۋاقىتتان بەرى «ۇلكەن ويىن» جۇرگىزىپ كەلە جاتقانىن ەسكەرسەك، بۇل قادامداردىڭ سينحروندى ءجۇرىپ جاتقانىنا كوزىڭىز جەتەدى.