بەيسەنبى, 21 قاراشا 2024

ەۋروپا قازاقتارىنىڭ تويى قالاي وتەدى

مۇرات الماسبەكۇلى 26 جەلتوقسان, 2016 ساعات 21:31

قۇدا ءتۇسىپ كەلۋ ساتىندەگى كۇيەۋ جىگىت پەن قالىڭدىق. Goetzenbruck,Lorraine/France. 2016.12.24

ەۋروپادا تۇراتىن قازاقتار كارى قۇرلىقتا ءوسىپ-ءونىپ جاتسا دا، اتا سالتىنان جاڭىلعان ەمەس. توي، مەرەكە، اس بەرۋ ءبارى قازاق ءداستۇرىنىڭ جولىن بۇزباي وتەدى. بۇل تۋرالى فرانتسيانىڭ استاناسى پاريج قالاسىندا تۇراتىن ابدۋلسامەت التاي اقساقال تولىعىراق بايانداپ بەردى.

ابدۋلسامەت قاريا بەلگىلى ءدىن قايراتكەرى حاليفا التايدىڭ ەكىنشى ۇلى. ول 1950 جىلى پاكىستاننىڭ پەشەۆار قالاسىندا ومىرگە كەلگەن. كەيىن ەل پاكىستاننان تۇركياعا كوشىپ بارىپ، قونىستانادى. ابدۋلسامەت انادولى جەرىندە ءوستى. سول جەردە 9 سىنىپقا دەيىن ءبىلىم الادى. 1976 جىلى وتباسىن قۇرادى.

ابدۋلسامەت التاي جۇبايىمەن تويدا. فرانتسيا، پاريج. Photo By Mecit Taşdemir

فرانتسيادا تۇرىپ جاتقان قازاقتاردىڭ كوبى ءوز سالت-ءداستۇرىن جاقسى ۇستانادى. اراسىندا تۇركى اعايىندارمەن ءۇي بولعان جاستار دا بار. ءبىزدىڭ تويىمىزدىڭ قازاقستان، موڭعوليا، قىتاي تاعى باسقا ەلدەردە تۇراتىن قازاقتاردىڭ تويىنان ايىرماشىلىعى از. ءبىز دە سالت-ءداستۇردى ساقتايمىز. بەسىك توي، سۇندەت توي، تۇساۋ كەسەر، قىز ۇزاتۋ، كەلىن ءتۇسىرۋ ءبارى قازاق سالتىمەن وتەدى. قايتىس بولعان كىسىنىڭ جەرلەۋ، جەتىسىن، قىرقىن، جىلىن بەرۋ دە اتا داستۇرگە ساي جۇرەدى دەيدى ابەكەڭ. سوڭعى كەزدە عانا توي داستارقانىنىڭ جۇيەسى ءسال وزگەرگەن. سەبەبى، بۇرىنعىداي ۇيدەن اس ازىرلەپ، قوي سويىپ، ەت اسۋ، باۋىرساق، شەلپەك ءپىسىرۋ ازايدى دەيدى. ويتكەنى، توي داستارقانى مەيرامحانادا وتەتىن بولعان سوڭ، سول جەردىڭ ىڭعايىنا قاراي بەت بۇرعان.

ال، وتكەن سەنبى كۇنى ابدۋلسامەت التاي تۇرىك اعايىندارمەن ۇلى راۋانعا قازاق سالتى بويىنشا قۇدا بولىپتى. تۇرىكتەردەن باسقا ۇلتتارعا قىز الىپ، قىز بەرمەدىك دەيدى قاريا. ەۋروپاداعى قازاق جاستارى ەۋروپا قازاقتارىنىڭ كىشى قۇرىلتايى مەن ەۋروپا قازاق جاستارىنىڭ فۋتبول تۋرنيرىندە ءبىر-بىرىمەن تانىسىپ، ارالاسادى ەكەن. بۇل جاستاردىڭ ءبىر-بىرىمەن جاقىن بايلانىستا بولىپ، ءوزارا تابىسۋىنا كومەكتەسەدى.

ال، جەكسەنبىدە سول قالاداعى ەكى قازاق جاس باس قۇراپتى. توي بەتاشارمەن باستالعان.

قالاي دەسەك تە، ەۋروپا سىندى وركەندى قۇرلىقتا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قانداستارىمىزدىڭ اتا سالتتان ءالى دە اجىراماي كەلە جاتقان تەكتىلىگىنە ءتانتى بولاسىڭ.

بەسىك تويدان كورىنىس