اقش پەن قىتاي ساۋدا سوعىسىمەن بىرگە تەحنولوگيا سوعىسىن دا جۇرگىزىپ جاتىر. فوتو: دزەن - ياندەكس.

اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ جەلىلىك قاۋىپسىزدىك جونىندەگى ارنايى وكىلى روبەرت سترايەر قىتايدىڭ 5G تەحنولوگيالارىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، قۇراما شتاتتاردى 5G جەلىلەرىنىڭ نەگىزگى ينتەگراتورلارى اراسىندا قىتايلىق كومپانيالاردىڭ بولعانى الاڭداتىپ وتىر.

روبەرت سترايەر سارسەنبى كۇنى 5G تەحنولوگياسى تۋرالى وتكەن كونفەرەنتسيادا 5G جانە كيبەر-قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىنە توقتالدى. ول قىتايدىڭ 5G تەحنولوگياسى كيبەر-قاۋىپسىزدىككە قيىندىقتار الىپ كەلەتىنىن ەسكەرتتى. سترايەردىڭ ايتۋىنشا، قىتاي تەحنولوگيالارىنىڭ باعاسى ارزان بولعانىمەن، ۇزاق مەرزىمدىك قاۋىپسىزدىك جونىنەن العاندا قايشىلىقتار كوپ.

مەملەكەتتىك دەپارتامەنتتىڭ وكىلى سوزىندە: «ءبىز 5G تەحنولوگياسىن جالپىلاستىراتىن ەلدەر ءۇشىن، سول ءونىمدى بەرۋشى كومپانيانىڭ شتاب-پاتەرى ورنالاسقان ەل جانە كومپانيا مەن ول ەلدىڭ ۇكىمەتى اراسىنداعى بايلانىسقا باسا نازار اۋدارۋى كەرەك دەپ قارايمىز. ەگەر، قىتايدىڭ بارلاۋ جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى زاڭدارىن قارايتىن بولساق، بۇل زاڭدار قىتاي بيلىگىنە ۇلتتىق مۇددە ءۇشىن كومپانيالار ارقىلى جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىن كورەمىز. ءارى، كومپانيا قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىمەن قۇپيا تۇردە جۇمىس ىستەۋگە مىندەتتى ەكەنىن بايقايمىز»، – دەپ ەسكەرتتى.

اقش تارابى شەتەلدىك ۇكىمەتتەردەن جەلىلىك قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىندە گەرمانياعا ۇقساس قاتاڭ تالاپتاردى جولعا قويۋىن ءۇمىت ەتىپ وتىر. ارينە، 5G تەحنولوگياسىن جولعا قوياتىن ەلدەردىڭ ءبارى دەرلىك گەرمانيا ۇكىمەتىنە ۇقساس قاتاڭ تالاپتار قويسا، بۇل تالاپتار قىتايدىڭ «حۋاۆەي» سەكىلدى تەحنولوگيا كومپانيالارىنىڭ جولىن جاۋىپ تاستاماق.

اقش اسىرەسە ءوزىنىڭ وداقتاستارىنىڭ قىتايلىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋىنان قاتتى الاڭدايدى. سەبەبى، بۇل اقش-تىڭ ءوز وداقتاستارىمەن كەيبىر قاۋىپسىزدىككە قاتىستى ورتاق ارەكەتتەرگە زيان كەلتىرەدى دەپ قارايدى. اقش ءوزىنىڭ ەۋروپالىق وداقتاستارىن قىتايلىق Huawei كومپانياسى وندىرگەن جابدىقتاردى پايدالانۋدان باس تارتۋعا شاقىرىپ كەلەدى. كەرىسىنشە ءوزىنىڭ تەحنولوگيالارىنان العا تارتادى. الايدا، الەمدەگى ەڭ ءىرى تەلەكوممۋنيكاتسيا كومپانياسىنىڭ ءبىرى سانالاتىن Huawei اقش-تىڭ تاققان ايىبىن تەرىسكە شىعارىپ كەلەدى.

جاناشىرلىق پا، باسەكە مە؟

5G تەحنولوگياسىنىڭ جالپىلاسۋى ادامزات قوعامىنا جاڭا مۇمكىندىكتەردى الىپ كەلەدى. قاراپايىم ءسىز بەن ءبىز ءۇشىن بۇل ءبىر قولايلى، قىزىقتى جاڭالىق بولعانىمەن، الپاۋىت وندىرۋشىلەر ءۇشىن جاڭا بازاردىڭ اشىلۋى دەگەندى بىلدىرەدى. ادامداردى جاڭا ءارى قىزىقتى، سيقىرلى تەحنولوگياعا ەلىكتىرۋدىڭ ارتىندا تاۋ-تەڭىز تابىسقا باتۋعا دايىن تۇرعان الەمدىك دەرجاۆالار دا بار.

الەمگە جاڭا تەحنولوگيا پايدا بولدى دەگەن ءسوز – جاڭا باسەكە مەن قايشىلىقتاردىڭ دا، ءتىپتى ويلاپ جەتپەيتىن قاۋىپ-قاتەرلەردىڭ دە كەلۋى دەگەندى بىلدىرەدى. 5G تەحنولوگياسى جالپىلاسا سالا ۇيالى تەلەفوندار، ويىنشىقتار، كومپيۋتەرلەر، تەلەۆيزورلار، ويىن-ساۋىق ورتالىقتارى، قىسقاسىن ايتقاندا وتە كوپ ءتۇرلى تۇرمىستىق بۇيىمدار جاڭارادى. الەمدە بىرنەشە ميلليارد، ءتىپتى ودان دا كوپ ادام ەسكى تەحنولوگياداعى جابدىقتارىن تاستاپ، جاڭاسىنا قاراي ۇمتىلادى، اقشاسىن سارىپ ەتەدى. مىنە بۇل تەحنولوگيا الىپتارىنىڭ كۇتىپ وتىرعان "التىن ءداۋىرى". 

ميللياردتاعان قارجى جۇرگەن جەردە باسەكە دە، قايشىلىق تا جوعارى بولادى. سوندىقتان، بۇل جەردە اقش پەن قىتايدىڭ تەحنولوگيا سالاسىنداعى باسەكەسىن دە ەستەن شىعارۋعا بولماس. قىتايلىق كومپانيانىڭ ۇزاق مەرزىمدىك قاۋىپسىزدىككە توندىرەتىن قاتەرىن جوققا شىعارمايمىز. الايدا، تۇتاس الەم ءبىر عانا اقش-تىڭ جوعارى تەحنولوگيا جابدىقتارىن پايدالانعاندا وزگە مەملەكەتتەردىڭ ۇلتتىق مۇددەسىنە قاتەر كەلمەيتىنىنە دە ەشبىر كەپىلدىك جوق. سوندىقتان دا، اقش پەن قىتايدىڭ تەحنولوگياسى باسەكەلەس تاعى بىرنەشە ەلدەردىڭ تەحنولوگيا الىپتارىنىڭ دامۋى اسا ماڭىزدى.  

“The Qazaq Times”