رەسەي كۋريل ارالدارىنا اسكەر كىرگىزىپ جاپونيانىڭ قيتىعىنا ءتيدى

22 اقپان كۇنى، رەسەي قورعانىس ءمينيسترى سەرگەي شويگۋ ءوز مالىمدەمەسىندە رەسەيدىڭ وسى جىلدىڭ ىشىندە كۋريل ارالدارىنا اسكەري بازالارىن ورنالاستىرۋدى جوسپارلاپ وتىرعانىن ءبىلدىردى. بۇل ارالداردى جاپوندىقتاردىڭ سولتۇستىك ءتورت ارال جانە كريل ارالدارى دەپ اتايدى. رەسەي قورعانىس ءمينيسترىنىڭ حابارلاۋىنان بەلگىلى بولعان بۇل اسكەري ءبولىم، رەسەيدىڭ جاڭادان قۇرىلعان 4 اسكەري ءبولىمىنىڭ ءبىرى بولىپ وتىر.

بۇل تۋرالى سەرگەي شويگۋدىڭ تاسس اقپاراتتىق اگەنتتىگى جانە باق مەملەكەتتىك دۋماسىندا (تومەنگى پالاتاسىندا) جاساعان بايانداماسىندا بەلگىلى بولدى. بۇل تۋرالى تاسس اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ Chinanews.com حابارلايدى.

كۋريل ارالى، (سولتۇستىك ءتورت ارال) فوتو: Worldbulletin

وزگەلەردىڭ نازارىن اۋدارتىپ وتىرعانى – بۇل اسكەري ءبولىمنىڭ ناقتى جاي-جاپسارى انىق ەمەستىگى. الايدا، ءتورت سولتۇستىك ارالعا ورنالاستىراتىنىن بولجاۋعا بولادى.  رەسەي جاق سول ارقىلى ءتورت ارالدىڭ اسكەري قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋدى كوزدەپ وتىر. وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا وتكەن ورىس-جاپون كەلىسسوزدەرى تانىم بىرلىگىنە كەلىپ، رەسەي مەن جاپونيا سولتۇستىك ءتورت ارالدا ورتاق ەكونوميكالىق قادامدار جاساۋ كەلىسىلگەن. الايدا، شويگۋدىڭ مالىمدەمەسىنەن رەسەي جاقتىڭ ءالى دە بولسا سولتۇستىك ءتورت ارالدىڭ اسكەري قورعانىسىن نىعايتۋعا ىنتالى ەكەنىن كورسەتىپ بەردى.

جاپونياداعى رەسەي باس ەلشىسى وتكەن ايدىڭ 22 جاڭاسىندا وتكەن، ۇزاق تا ءدۇبىرلى ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا «بۇل رەسەيدىڭ سولتۇستىك ءتورت ارالداعى مۇددەسىنە ساي كەلمەيدى» دەگەن بولاتىن. بۇل ءسوزى ونىڭ رەسەي-جاپونيا كەلىسىمى مەن رەسەيلىك ۇستانىمعا قايشى دەپ تانىلعان ەدى. ەكى ۇكىمەت كريل ارالدارىنا ورتاق ەكونوميكالىق ارەكەت جاساۋعا الدە قاشان كەلىسكەن. سوعان ساي 18-20 ناۋرىز ارالىعىندا توكيودا ەكى ەل مينيسترلىكتەرىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ءوتۋى دە جوسپارلانعان. رەسەي قارۋلى كۇشتەرىنىڭ كريل ارالدارىندا ءبىر جاقتى اسكەري كۇشتى نىعايتۋى، الداعى كەلىسسوزدىڭ دەڭگەيىنە اسەر ەتەدى دەپ كۇتىلۋدە.

جاپونيا رەسەيدىڭ بۇل قادامىنا قارسى. كەلىسىمدەردى ەلەمەستەن سولتۇستىك ءتورت ارالعا اسكەري بازالارىن ورنالاستىرۋ جاپون مۇددەسىنە ساي كەلمەيتىنىن ايتتى. جاپونيا ەكىنشى دۇنيە سوعىسىندا كەڭەس وداعىنىڭ ەنشىسىنە كەتكەن ارالدارىن قايتارىپ الۋعا ۇمىتكەر. ال رەسەي قارۋلى كۇشتەرىنىڭ ارەكەتى اتالعان ارالداردا بارعان سايىن بەلسەندىلىك تانىتىپ كەلەدى. ەكى ەل جاساسقان ورتاق ەكونوميكالىق جانداندىرۋ كەلىسىمدەرى ىسكە اسۋى ەكىتالاي. ناۋرىزدا بولاتىن كەلىسىمدە جاپوندار باتىل تۇردە كەڭەس كەزىندە كەتكەن ارالدارىن قايتارىپ بەرۋدى دە تالاپ ەتۋى مۇمكىن.

رەسەي الدەقاشان ىسكە كىرىسىپ كەتتى. ەكى ارالعا 18-ءشى ارتيللەريالىق ديۆيزياسىن جايعاستىردى. اسكەرلەر ورنالاساتىن بولىمشەلەردىڭ شارت-جاعدايى ايتارلىقتاي جاقسارتىلماق. رەسەيدىڭ بۇل قادامى وحوت تەڭىزىندەگى سۋ استى بارلاۋ جانە اسكەري قىزمەتتى قولداۋ ماقساتىندا، ءتورت ارالدى قورعانىس تىرەك پۋنكتى ەتپەك. سوعان ساي اسكەري قورعانىس بازاسىن جاڭارتىپ وتىر. كۋريل توپ ارالدارى ەكى ەل ورتاسىنداعى ىنتىماقتاستىققا ايتارلىقتاي سالقىندىق الىپ كەلۋدە. توكيو بيلىگى بۇل ارالداردىڭ يەلىك قۇقىعى شەشىلمەيىنشە كەلىسىمدەرگە قول قويۋدان باس تارتۋعا دايىن وتىر. بۇل دا وسى جىلداعى شىعىس ازيا قايشىلىعىنىڭ ءبىرى بولىپ قوسىلماق. اينالاسىن مۇيىزدەۋگە قۇمار پۋتين بيلىگىنىڭ كوزدەگەن ماقساتى بۇل عاسىردا جۇزەگە اسۋى ەكىتالاي.

“The Qazaq Times”