ادميرال دەۆيدسون: اقش-قا باستى قاۋىپ قىتايدان كەلەدى

اقش ءۇندى-تىنىق مۇحيت قولباسشىلىق شتابىنىڭ كومانديرى، تەڭىز ارميا ادميرالى فيليپ دەۆيدسون مالىمدەمە جاساپ، قىتايدى قۇراما شتاتتىڭ ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق قاتەرى رەتىندە باعالادى. سونداي-اق، اقش-قىتاي اراسىنداعى باسەكە ەكى ءتۇرلى قۇندىلىق اراسىنداعى قايشىلىق ەكەنىن ايتتى. ول اتالعان مالىمدەمەسىن، كەشە، اقش سەناتىنىڭ قارۋلى كۇشتەر كوميتەتىندە وتكەن ءۇندى-تىنىق مۇحيتىنداعى ستراتەگيالىق ورنالاسۋ تۋرالى وتىرىستا ورتاعا سالعان.

دەۆيدسون سوزىندە: «قىتاي – اقش-قا ءۇندى-تىنىق مۇحيت ايماعىنداعى كەز-كەلگەن جەردە كەزدەسەتىن ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق قاۋىپ. بۇنى بىرەۋلەر قۋاتتى دامىعان ەل اقش پەن ىقپال-قۋاتى ءوسىپ كەلە جاتقان قىتاي سىندى ەكى ەل اراسىنداعى باسەكەلەستىكتىڭ كۇشەيۋى دەپ سانايدى، الايدا، مەن مۇنداي قالىپتى جاعدايدى كورىپ تۇرعان جوقپىن. كەرىسىنشە، ءبىز قۇندىلىقتارداعى ەڭ نەگىزگى قايشىلىقتارعا تاپ بولدىق. بۇل بولاشاقتا قاراما قايشى ەكى ۇيەكتى قالىپتاستىرماق. بەيجىڭ ۇركىتۋ، قورقىتۋ ارقىلى ءوز يدەولوگياسىن قولداپ، حالىقارالىق ءتارتىپتى وزگەرتۋگە، بۇرمالاۋعا تىرىسادى»، – دەدى.

ول جانە سوڭعى 70 جىل ىشىندە ءۇندى-تىنىق مۇحيت ايماعى بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىقتى بەرىك ساقتاپ كەلگەنىن، الايدا بەيجىڭ  ايماقتا قىتاي كوشباسشى بولعان، قىتايلىق سيپاتى باسىم جاڭا ءتۇزىم ورناتۋعا تىرىسىپ جاتقانىن ايتقان. بۇعان دەيىن اتالعان ايماقتىڭ بەيبىت تۇراقتىلىعىندا اقش جانە وزگە دە ەركىن ەلدەردىڭ ەكى مۇحيتتاعى ەركىندىكتى ساقتاپ كەلۋى جانە اقش سىندى يادرولىق دەرجاۆانىڭ ىقپالىنىڭ زور ەكەنىن اتاپ كورسەتەدى ادميرال دەۆيدسون.

اقش اسكەري شەندىسىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، قۇراما شتات ءۇندى جانە تىنىق مۇحيت الابىندا بەس نەگىزگى قاۋىپكە تاپ بولماق. ارينە ونىڭ العاشقىسى بولىپ سولتۇستىك كورەيا اتالدى. سەبەبى، بىلتىردان بەرگى اقش-سولتۇستىك كورەيا اراسىندا جۇرگىزىلگەن ديالوگتارعا قاراماستان، سولتۇستىك كورەيادان تونەتىن قاۋىپ كۇن تارتىپتەن تۇسپەدى. بۇدان كەيىن قىتاي مەن رەسەي اتالدى – اقش-تىڭ سوڭعى ستراتەگيالىق جوسپارىندا قىتاي مەن رەسەي ەڭ نەگىزگى ستراتەگيالىق قارسىلاس رەتىندە بەلگىلەنگەن. بۇنىڭ وزگەرۋىنە وتە ۇزاق ۋاقىت كەتۋى مۇمكىن. سودان كەيىن بارىپ وسى ايماقتاعى بىتىراندى ەكسترەميستىك توپتار مەن تابيعي اپاتتاردان تونەتىن قاۋىپتەر اتالدى.

ساراپشىلار بولجامىنا سەنسەك، وسى ايدىڭ سوڭىنا قاراي وتەتىن «ەكىنشى ترامپ-كيم ءسامميتى» جوعارىدا اتالعان بەس قاۋىپتىڭ العاشقىسىن ءبىرشاما السىرەتىپ، جاڭا كەلىسىمدەرگە قول جەتكىزۋى مۇمكىن.

“The Qazaq Times”