مۇناي باعاسىنىڭ ءوسۋى كىمگە ءتيىمدى، كىمگە ءتيىمسىز?

جىل باسىنان بەرى الەمدىك نارىقتا Brent ماركالى مۇناي باعاسى 27 پايىزعا ءوستى. قازان ايىنىڭ 2-ءى كۇنى Brent-ءتىڭ ءبىر بارەللى 85 دوللاردان استى. بۇل 2014 جىلدان بەرى بولماعان كورسەتكىش. حالىقارالىق ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، الەمدىك نارىقتاعى مۇناي باعاسىنىڭ ءوسۋى اقش-تىڭ يرانعا سالعان سانكتسيالارى مەن كۋۆەيتتىڭ امەريكاعا مۇناي تاسىمالىن توقتاتۋىنا تىكەلەي بايلانىستى.

مۇناي باعاسىنىڭ ءوسۋى كىمدەرگە ءتيىمسىز؟

ءبىرىنشى كەزەكتە مۇناي باعاسىنىڭ قىمباتتاۋىنان قارا التىندى يمپورتتاۋشى ەلدەر زارداپ شەگەدى. قازىرگى تاڭدا ولاردىڭ كوشىن ەۋرووداق  ەلدەرىنەن كەيىن قىتاي، ءۇندىستان، تۇركيا، مىسىر جانە ۋكراينا ەلدەرى باستاپ تۇر. بولجام بويىنشا، ەگەر مۇناي باعاسى الداعى ۋاقىتتا ءبىر بارەللى 100 دوللارعا جەتەتىن بولسا، وندا جوعارىدا اتالعان ەلدەردىڭ ەكونوميكاسىنا ايتارلىقتاي سالماق تۇسەدى.

قارا التىننىڭ قىمباتتاۋىنان كىمدەر پايدا تابادى؟

مۇناي باعاسىنىڭ قىمباتتاۋىنان ءبىرىنشى كەزەكتە ۇلتتىق ەكونوميكالارى «قارا التىن ينەسىندە» وتىرعان قازاقاستان، رەسەي جانە ساۋد ارابياسى سياقتى مەملەكەتتەر ۇتادى. ەگەر الداعى ۋاقىتتا Brent ماركاسىنىڭ ءبىر بارەللى 100 دوللارعا جەتەتىن بولسا، قازاقستان سياقتى ەلدەر بيۋدجەتتىڭ جىرتىق-تەسىكتەرىن وسىنىڭ ەسەبىنەن جامايدى جانە مەملەكەتتىك شىعىنداردى ەكى-ءۇش ەسەگە كوبەيتۋگە مۇمكىندىك الادى. ال بۇل دەگەنىمىز ەلگە ينۆەستيتسيا تارتۋعا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەدى.

قارا التىن قىمباتتاۋىنىڭ كەرى اسەرى قانداي؟

مۇنايدىڭ قىمباتتاۋى ءبىرىنشى كەزەكتە ينفلياتسيانىڭ وسۋىنە الىپ كەلەدى. سەبەبى قارا التىنمەن بىرگە بەنزين، كەراسين، ديزەل سياقتى مۇناي ونىمدەرىنىڭ دە باعاسى شارىقتايدى. ال ول ءوز كەزەگىندە سىرتتان كەلەتىن كيىم-كەشەك، ازىق-تۇلىك، جەمىس-جيدەك سياقتى كۇندەلىكتى ومىرگە قاجەتتىك تاۋارلاردىڭ قىمباتتاۋىنا الىپ كەلىپ سوعادى. ينفلياتسيانىڭ ءوسۋى انالىپ كەلگەندە تەڭگە سياقتى كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسىنىڭ السىرەۋىنە اسەر ەتەدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا مۇناي باعاسىنىڭ وسۋىنەن اناۋ ايتقانداي پايدا تاباتىن مەملەكەت جوق. بارلىعى بەلگىلى ءبىر دارەجەدە شىعىنعا ۇشىرايدى.

"The Qazaq Times"