الماتىدا «الاش تۋى استىندا» دەرەكتى ءفيلمىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى

بۇگىن الماتى قالاسىنىڭ «Kinoplexx Sary Arka» كينوتەاترىندا رەجيسسەر ەرگەن توقمۋرزيننىڭ الاش ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنا ارنالعان «الاش تۋى استىندا» اتتى دەرەكتى ءفيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.

تۇساۋكەسەرگە ءفيلمنىڭ باس كەڭەسشىسى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى مامبەت قويگەلدى، ستسەناري اۆتورى، جۋرناليست بولات ءمۇرسالىم جانە قويۋشى وپەراتور مۇستافا ونەر قاتىستى.

تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، مامبەت قويگەلدى.

مامبەت قويگەلدى: «الاش قوزعالىسىنا قاتىستى دەرەكتەردى ءبىر فيلمدە قامتۋ مۇمكىن ەمەس. بىراق بولات ءمۇرسالىم تۇسىرگەن فيلمدە الاش قوزعالىسىنىڭ شىعۋ نەگىزى، قۇرىلۋ كەزەڭدەرى، ونىڭ سوڭى نەمەن اياقتالدى دەگەن دۇنيەلەر تولىعىمەن قامتىلدى دەپ ويلايمىن. فيلم وسى تۇرعىدان وتە باعالى. مەنىڭ ويىمشا، كونتسەپتۋالدىق تۇرعىدان تۇتاس عىلىمي نەگىزگە سۇيەنگەن فيلم وسىنداي دەڭگەيدە العاش رەت ءتۇسىرىلىپ وتىر. بۇل تۇرعىدا بولات ءمۇرسالىم وتە ۇلكەن جۇمىس اتقارعان. ول الاش قوزعالىسىنا قاتىستى بار ۇلكەن مادەني ورتالىقتاردىڭ بارلىعىندا بولماسا دا نەگىزگىلەرىندە بولعان. مىسالى، جاڭاعى پەتەربۋرگكە، ماسكەۋگە، سەمەيگە بايلانىستى تۇسىرىلگەن سيۋجەتتەر سونىڭ ايعاعى. بۇل فيلم دۇرىس تارالىمىن تاپسا، اسىرەسە ۋنيۆەرسيتەت، وقۋ ورىندارىنىڭ وقۋ پروتسەستەرىنە وتە پايدالى بولار ەدى».

فوتو: QT

مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسى بويىنشا ش. ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» اق «ەل» پروديۋسەرلىك ورتالىعى بىرلەسىپ تۇسىرگەن «الاش تۋى استىندا» دەرەكتى ءفيلمى «ويان، قازاق!»، «جاريالانباعان اۆتونوميا» جانە «قاتەرلى وتكەل» اتتى ءۇش بولىمنەن تۇرادى.

«ويان، قازاق!» بولىمىندە الاش قوزعالىسىنىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭى، جاديدتىك اعىم مەن باتىس مادەنيەتىنىڭ ىقپالى، قازاق ءباسپاسوزىنىڭ قالىپتاسۋى، 1916 جىلعى كوتەرىلىسكە كوزقاراس ماسەلەلەرى ايتىلادى.

فوتو: QT

ەكىنشى «جاريالانباعان اۆتونوميا» بولىمىندە فيلم اۆتورلارى الاش قايراتكەرلەرى نەگە تاۋەلسىزدىكتى ەمەس، اۆتونوميانى تاڭدادى؟ الاش اسكەرى قالاي قۇرىلدى؟ الاش اۆتونومياسى قۇرىلدى ما، جوق پا؟ ءا. بوكەيحان مەن م. شوقاي ۋفاداعۆ  مەملەكەتتىك ماجىلىستە ۇلت-ازاتتىق كۇرەس مۇددەسىن قالاي قورعادى؟ دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەيدى.

«قاتەرلى وتكەل» قورىتىندى ءبولىم الاش قايراتكەرلەرىنىڭ قازاق شەكاراسىن شەگەندەۋىمەن باستالادى. بۇدان بولەك «قاتەرلى وتكەل» بولىمىندە گولوششەكين قىرعىنى، ستاليندىك رەپرەسسيا سياقتى تاريحي وقيعالار كورسەتىلەدى.

"The Qazaq Times"