بۇگىندە ماڭىزدى مəسەلەنىڭ بىرىنە اينالعان ءدəرى-دəرمەك باعاسىنىڭ الا-قۇلالىعى جۇرتشىلىقتى الاڭداتادى. تەڭگە قۇنسىزدانعان سايىن، ەلدەگى فارماتسەۆتيكالىق ونىمدەردىڭ باعاسى دا شارىقتاپ تۇر. قالاداعى بىرنەشە ءدارىحانالاردى سالىستىرا وتىرىپ وسىنداي شەشىمگە كەلدىك. ال وزگە دە مەملەكەتتەرمەن سالىستىرعاندا وتاندىق پرەپاراتتاردىڭ قۇنى ەكى-ءۇش ەسەگە جوعارى. سول سەبەپتى تۇرعىندار ءدارى الۋعا قىرۋار قارجى جۇمسايدى.

ساندار سويلەيدى

قازاقستاندا فارماتسەۆتيكالىق دəرىلەردى شىعاراتىن ۇلكەندى-كىشىلى 79 كومپانيا مەن ءدارىنىڭ 8 مىڭعا جۋىق ءتۇرى تىركەلگەن. بىراق تۇپنۇسقالىق فارماتسەۆتيكالىق ونىمدەر ءالى كۇنگە دەيىن وندىرىلمەيدى. باسىم بولىگى گەرمانيا، فرانتسيا، رەسەيدەن جەتكىزىلەدى. ءدارى-دارمەكتىڭ 95 پايىزعا جۋىعى، ال فارماتسەۆتيكا ءوندىرىسىنىڭ 61 پايىزى سىرتتان الىنادى. شەتەلدەن جەتكىزىلدى دەگەن ءسوز، ءدارى قۇنى دا وزگە ۆاليۋتامەن بەلگىلەنەدى دەگەندى بىلدىرەدى. بىلتىر ەلىمىزدە فارماتسەۆتيكالىق نارىقتاعى اقشا اينىلىمى 458 ملرد تەڭگە بولسا، ونىڭ 277 ملرد تەڭگەسى (60%) حالىقتىڭ قارجىسىنان قۇرالعان. «Vi-ORTIS» كومپانياسى جۇرگىزگەن ماركەتينگتىك زەرتتەۋلەرگە ساي، 2017 جىلى قاڭتار مەن مامىر ارالىعىندا قازاقستاندا زەڭ اۋرۋلارىن ەمدەۋگە ارنالعان دəرىلەردىڭ سانى 617 776 قاپتاما، 925,3 ملن تەڭگە بولىپتى. بۇل دəرىلەردىڭ بارلىعى دەرلىك سىرتتان əكەلىنگەن، ال وتاندىق پرەپاراتتاردىڭ ۇلەسى تەك قانا 3%.

وتاندىق فارموندىرۋشىلەردىڭ باسىم بولىگى يمپورتتىق شيكىزات نەگىزىندە قاراپايىم دəرىلىك زاتتار – گالەندى پرەپاراتتار، انتي-سەپتيكتەر (قايناتپالار، تۇنبالار) شىعارۋمەن اينالىسادى.

ءبىز ايتپاساق...

وسى جىلدىڭ قاڭتار ايىندا قر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ قازاقستاندىقتاردى تەگىن دارىمەن قامتاماسىز ەتۋدى باسشىلىققا العانىن ايتقان بولاتىن. قازىرگى كۇندە بيۋدجەت اقشاسىنىڭ ءجوندى ۇنەمدەلمەۋىنە بايلانىستى بۇل ءىس ءوز شەگىنە جەتە قويمادى. جۇيەلى ىستە ناقتى ناتيجە بولۋى ءۇشىن وتاندىق فارماتسەۆتيكانىڭ وندىرىستىك سەكتورىن قۇرۋ مəسەلەسىن قولعا العان ءجون. بۇل – جوعارى تەحنولوگيانى قاجەت ەتەتىن جəنە قىمباتقا تۇسەتىن كۇردەلى سالا. ەسەسىنە، سىرتقى ساۋدادا ءىرى جەتىستىككە قول جەتكىزۋگە بولادى. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى ۇسىنعان كورسەتكىش بويىنشا قازاقستانداعى فارمونىمدەر ءوندىرۋ دەڭگەيى ەكى ەسە تومەن. دامىعان ەلدەر ءدəرى-دəرمەكتىڭ 65-90% وزدەرى وندىرەدى. دەمەك، مەملەكەت قاراجاتى يمپورت پەن ەكسپورتقا جانە مەنشىكتى فارماتسەۆتيكا ونەركəسىبىنىڭ دامۋىنا جۇمسالادى. بۇل كورسەتكىش يسپانيادا – 63, فرانتسيادا – 54, يزرايلدە – 42, رەسەيدە – 35, بەلورۋسسيادا – 25, گرۋزيادا –20, لاتۆيادا 15 پايىزدى قۇراپ وتىر.

قالالار مەن اۋدان، اۋىل-ايماقتا ورنالاسقان دارىحانالارداعى پرەپاراتتار باعاسىنىڭ ايىرماشىلىقتارى 15-25%-عا دەيىن. ەگەر قانداي دا ءبىر دارىگە تاپشىلىق تۋىنداسا، ۇستەمە باعا ءتىپتى جوعارىلاپ كەتەدى. ماسەلەن، تۇماۋدى ەمدەۋگە ارنالعان «فلۋكونازول» 100 مگ № 10 قالادا 555 تەڭگە بولسا، اۋىل-ايماقتاردا 600-دەن اسادى. ونىمەن قوسا، ءبىر جىلدا حالىقتىڭ 120-130 ملن تەڭگەسى جاساندى ءدارى-دارمەككە كەتەدى ەكەن. بۇل – تاياقتىڭ ەكىنشى ۇشى. ساپاسىز، جاساندى ءدارىنى ساتىلىمعا شىعارعانى ءۇشىن ۇلىبريتانيانىڭ قىلمىستىق اتقارۋ جۇيەسى جازىقتىلاردى باس بوستاندىعىنان ايىرادى. ال اقش پەن فرانتسيادا ساتىلىمعا شىعارعان كومپانيالارعا 2 ميلليون دوللار كولەمىندە ايىپپۇل سالۋ تۋرالى زاڭ جوباسى بار. وكىنىشكە وراي، بىزدە قاتاڭ قاعيدا، «قوي دەيتىن قوجا» بولماي تۇر.

«ميكروسكوپتاعى باعا»

دارىلەردىڭ شەكتىك باعاسىمەن قاتار، كوشىرمە نۇسقاسىنىڭ بار ەكەنىن قاپەردە ۇستاعان ءجون. مىسالى، ءبىر اۋرۋعا قاتىستى ءدارى بىرنەشە اتاۋمەن ساتىلۋى مۇمكىن. باعا ايىرماشىلىقتارى ءارتۇرلى بولعانمەن، قۇرامى ۇقساس. دارىلەردىڭ رەتسەپتىسى بىردەي بولسا دا، ءارتۇرلى فارماتسەۆتيكالىق كومپانيالار وندىرەدى. ءوندىرۋ بارىسىندا ءار كومپانيا دارىگە ءدامدى كومپونەنتتەر قوسىپ، ليمون قابىعىمەن نارلەندىرەدى. بۇل ءادىس پرەپاراتتاردىڭ نارىقتا ەرەكشەلەنە ءتۇسۋى مەن قۇنىنىڭ ءوسۋى ءۇشىن جاسالادى. العاشقى بولىپ اينالىمعا ەنگىزىلگەن تۇپنۇسقالار كوشىرمەدەن قىمبات. بىراق، تۇپنۇسقا ءدارىنى باسقا كوشىرمەمەن دارىگەردىڭ رۇقساتىنسىز اۋىستىرۋعا بولمايدى.

تومەندەگى كەستەدە كوشىرمە-دارىلەر مەن باعا ايىرماشىلىعى كورسەتىلگەن.

ءدارى-دارمەكتىڭ بەلگىلى ءبىر سىرقاتقا قولدانىلۋى حالىقارالىق پاتەنتى جوق دارىلەر نەمەسە دارمەكتىڭ قۇرامى   قىمبات باعالى نۇسقا باعا

تگ

 ارزان باعالى  نۇسقا باعا

تگ
اللەرگيانى ەمدەۋ لوراتادين كلاريتين، 10 مگ، 7 تابل. 1550 لوميلان، 10 مگ، 10 تابل. 1250
كلاريدول، 10 مگ، 7 تابل. 1100
لوراتادين-ۆەرتە، 10 مگ،
10 تابل.		 850
تسەتيريزين زيرتەك، 10 مگ، 7 تابل. 1750 تسەترين، 10 مگ، 20 تابل. 1080
پارلازين، 10 مگ، 7 تابل. 700
كۇيىك شالعان جەردى ەمدەۋ ءۇشىن دەكسپانتەنول بەپانتەن، كرەم، 5%، 30 گ 1200 پانتەنول، كرەم، 5%، 35 گ 1100
تۇماۋدى ەمدەۋگە ارنالعان تەربينافين  لاميزيل، گەل، 1%، 15 گ 3500 تەربيزيل، گەل، 1%، 15 گ 1750
ەكزيفين، گەل، 1%، 10 مگ 1000
يتراكونازول ورۋنگال، 100 مگ،
14 كاپسۋلالى		 17000 رۋميكوز، 100 مگ، 14 كاپسۋل 6000
تەكنازول، 100 مگ، 15 كاپسۋل 5200
ەسزول، 100 مگ، 10 تابل. 3000
فلۋكونازول ديفليۋكان، 150 مگ، 1 تابلەتكا 5150 ميكوسيست، 150 مگ، 1 تابل. 2300
ميكوماكس، 150 مگ، 1 كاپسۋلا 1700
فلۋكونازول، 150 مگ، 1 تابل. 550
كوز اۋرۋلارىن ەمدەۋ دەكسامەتازون ماكسيدەكس، تامشىلارى، 0,1%، 5 مل 850 مەدەكسول، تامشىلارى، 0,1%،  5 مل 740
دەكسامەتازون، تامشىلارى، 0,1%، 10 مل 200
تاماقتانۋعا قاتىستى ەمدەلۋ پانكرەاتين مەزيم، 3500 ەد، 80 تابل. 600 پانكرەاتين، 3500 ەد، 60 تابلەتكا 210
پانزينورم كرەون 10000, 150 مگ، 20 كاپسۋلالى 2350 پانزينورم 10000, 150 مگ، 21 تابلەتكا 1200
ومەپرازول ومەز، 20 مگ، 30 تابل. 1700 ۋلتوپ، 20 مگ، 28 تابلەتكا 450
وميكاپ، 20 مگ، 30 كاپسۋلالى 300
ومەپرازول-اكوس، 20 مگ، 30 تابلەتكا 210
رانيتيدين رانيسان، 150 مگ، 20 تابل. 500 رانيتيدين-اكوس، 150 مگ، 20 تابلەتكا 80
دومپەريدون موتيليۋم، 10 مگ، 30 تابلەتكا 2700 دامەليۋم، 10 مگ، 30 تابلەتكا 1300
موتينورم، 10 مگ، 30 تابلەتكا 1250
دومپي، 10 مگ، 30 تابلەتكا 780
تەرى اۋرۋلارىنان ەمدەلۋ بەتامەتازون ي ساليتسيل قىشقىلى ديپروساليك، جاقپا ماي، 30 گ 4100 بەلوساليك، جاقپا ماي، 30 گ 1800
دارۋمەندەر تيامينا حلوريد (ۆ 1), پيريدوكسينا گيدروحلوريد (ۆ6), تسيانوكوبالامين (ۆ 12) نەيرومۋلتيۆيت، 20 تابلەتكا 1350 پەنتوۆيت، 50 تابلەتكا 410
تامىر جاراقاتىن ەمدەۋ سيمۆاستاتين زوكور، 20 مگ، 28 تابلەتكا 3100 ۆازيليپ، 20 مگ، 28 تابل. 2500
سيمۆور، 20 مگ،  28 تابلەتكا 2200
سيمۆاستەرول، 20 مگ، 28 تابلەتكا 2050
ۆەراپاميل يزوپتين، 40 مگ، 50 تابلەتكا 1400 ۆەراپاميل، 40 مگ، 50 تابلەتكا 300
يزوربيدا مونونيترات وليكارد، 40 مگ، 20 كاپسۋلالى 2250 مونوكارد، 40 مگ، 30 تابل. 970
مونوسان،  40 مگ، 30 تابل. 850
اتسەتيلساليتسيل قىشقىلى اسپيرين-كارديو، 100 مگ، 30 تابل. 820 گوداسال، 100 مگ، 60 تابل. 530
روزۋۆاستين كرەستور، 10 مگ، 28 تابل. 5600 روكسەرا، 10 مگ، 30 تابل. 3000
مەرتەنيل، 10 مگ، 30 تابل. 2800
ليپوزيت، 10 مگ، 30 تابل. 2000
قان قىسىمىن ءتۇسىرۋ نيفەديپين كورينفار رەتارد، 20 مگ، 30 تابل. 1100 كورديپين رەتارد، 20 مگ، 30 تابل. 700
نيفەديپين، 10 مگ، 50 تابل. 400
بيسەپرولول كونكور، 5 مگ، 30 تابل. 1250 كورونال، 5 مگ، 30 تابل. 1000
نيپەرتەن، 5 مگ، 30 تابل. 900
بيسەپرولول، 5 مگ، 30 تابل. 530
ەنالاپريل ەناپ، 10 مگ، 20 تابل. 910 ەنام، 10 مگ، 20 تابل. 770
كارلون، 10 مگ، 20 تابل. 320
ەنالاپريل-اكوس، 20 مگ، 20 تابل. 70
املوديپين نورۆاكس، 10 مگ، 30 تابل. 7050 نورموديپين، 10 مگ، 30 تابل. 4900
تەنوكس، 5 مگ، 30 تابل. 3000
كورونيم، 10 مگ، 20 تابل. 2200
املوديپين كانون، 10 مگ، 30 تابل. 900
لوزارتان لوزاپ، 50 مگ، 30 تابل. 2280 لوريستا، 50 مگ، 28 تابل. 2070
سەنتور، 50 مگ، 30 تابلەتكا 1070
ءينسۋلتتى ەمدەۋ كلوپيدوگرەل كلوپيدوگرەل    پلاۆيكس، 75 مگ، 14 تابل. 8150 زيلت، 75 مگ، 28 تابلەتكا 4700
باۋىردى ەمدەۋ ۋرسودەوكسيحول قىشقىلى ۋرسوفالك،  250 مگ، 10 كاپسۋلالى 7580 ۋرسوسان، 250 مگ، 10 كاپسۋلالى 1150
تيلورون لاۆوماكس، 125 مگ، 12 تابلەتكا 5200 اميكسين، 125 مگ، 10 تابلەتكا 4000

"The Qazaq Times"