ءازىمباي عالي: ترامپتىڭ باستاپقى ويى – يران مەن رەسەيدى ىدىراتۋ جانە قىتايدى ساباسىنا سالۋ

ماعان ترامپتىڭ ءۇش جەتىستىگى ايقىن بايقالادى: ول ءوز ەلىندە سالىقتى تومەندەتىپ، الەۋمەتتىك شىعىنداردىڭ ازايتىپ اقش-تىڭ ەكونوميكاسىن سوڭعى ۋاقىتتا دۇركىرەتىپ ءوسىردى. ەكىنشى جەتىستىگى-ەۆروپالىق وداق پەن  اقش-تىڭ قاراما - قارسى تاريفتەر تەكە تىرەسىن توقتاتتى.ەندى ەۆروپالىق وداقتىڭ ناتوداعى اسكەري شىعىندارىن اقش دەنگەيىنە كوتەرۋدى تالاپ ەتەدى.ءۇشىنشى جەتىستىگى- قىتايمەن ساۋدا ءديفيتسيتىن جويماق. سونىمەن،ترامپتىڭ ءۇش جەتىستىگى: ەركىن ساۋدا ءپرينتسيپىن ورناتۋعا  نەگىزدەلگەن. ترامپتىڭ باستاپقى ويى : يران مەن رەسەيدى ىدىراتۋ جانە  قىتايدى ساباسىنا سالۋ. تۋراسىن ايتساق ، ترامپ ايتقانىن ىستەيدى: اقش  الدىمەن يران مەن رەسەيدى ەكونوميكالىق جۇدەتەدى. يا ، اقش-تىڭ ماقساتى رەسەي، يران جانە  قىتايعا قوسا ەكونوميكالىق سوققى جاساۋ. ناقتىلاپ ايتساق: اقش-تىڭ ماقساتى الدىمەن رەسەي مەن يراندا ەكونوميكالىق ستاگناتسيا مەن الەۋمەتتتىك تولقۋلاردى تۋعىزۋ. سوناۋ 1979 جىلى يران حالقى رەۆوليۋتسيا جاساپ، شاح رەجيمىن قۇلاتىپ، تەوكراتيالىق رەجيم ورناتقان. رەۆوليۋتسيا يراننىڭ يراكپەن سوعىسىنا ۇلاستى. سەگىز جىلعا سوزىلعان كوپ شىعىندى قان مايدان ناتيجەسىز اياقتالدى.  ودان كەيىن دە يران سانكتسيالاردان قاتتى سوققى جەدى، بىراق قۇرىعان جوق. اقش پەن ەو سانكتسيالارىن قولداماعان مەملەكەتتەر بولدى. ولار: قىتاي، ينديا، روسسيا، قازاقستان، وڭتۇستىك  كورەيا جانە  تۋركيا،  سول سياقتى - اراب ەميراتتارى ەدى. وسى ۋاقىت  ارالىقتا يران $75 ملردقا مۇناي مەن گاز ساتىپتى.

مۇناي باعاسى وسسە دە رەسەيدىڭ ەكونوميكالىق ستاگناتسياعا كىرگەنىنە ون جىل بولدى، سوڭعى ءتورت جىلدا ولاردا تۇرمىس تومەندەپ كەلەدى. رەسەي قاتارىنان ەكى سوعىس جۇرگىزۋدە - ۋكراينا مەن سيريادا. سوڭعى ءتورت جىلداعى سوعىس مەرزىمى ۇلى وتان سوعىسىنان دا اسىپ كەتتى، ال بۇل سوعىس بىتەتىن ءتۇرى جوق، حالىق سوعىستان شارشاي باستادى. ال ۋكرايناعا  ەۆروپالىق وداق پەن اقش-تىڭ قارۋ جاراق پەن قارجى كومەگىن الىپ جاتىر.ەكسپەرتتەر ۋكراينا ەكونوميكاسى كوتەرىلىپ كەلەدى دەيدى.ەكونوميكاسىن وڭداپ العان ۋكراينا سوعىستان جەڭىلەتىن ءتۇرى جوق. ال رەسەي مەن يراننىڭ اسكەرلەرى دە سيريادا شىعىنعا ۇشىراپ جاتىر.

ال بىزگە، قازاق ەلىنە نە پايدا، نە قاۋىپ؟ قازاقستان ودكب مۇشەسى بولسا دا ۋكراينا مەن سيرياداعى سوعىسقا قاتىسۋدان باس تارتتى. ەسەسىنە ءبىز اقش پەن كەلىسىپ كاسپيدەگى پورتتارىمىزدى بەكىتىپ جاتىرمىز. بۇل دۇرىس. تۇبىندە ءبىز اگرەسسيۆتى يمپەرياشىل رەسەي مەن يراننىڭ باسەڭدەپ ىدىراعانىن كۋاگەرىمىز،  ازىرشە بەكىنىپ جاتىرمىز. جاۋ جوق دەمە جار استىندا!

“The Qazaq Times”