فوتو: ينوسمي

بۇگىن ءازىربايجاندا سەگىز ۇمىتكەردىڭ قاتىسۋىمەن پرەزيدەنت سايلاۋى وتۋدە. بىراق سايلاۋعا وسىنشاما ادامنىڭ قاتىسۋىنا قاراماستان قازىردىڭ وزىندە ساراپشىلار ەلدىڭ قازىرگى پرەزيدەنتى يلحام اليەۆتىڭ جەڭىسكە جەتەتىنىنە ەشقانداي كۇمان كەلتىرمەۋدە. بىراق بۇگىن ءبىز ازىربايجانداعى پرەزيدەنت سايلاۋى جونىندە ەمەس اليەۆتىڭ باسقارۋىنداعى ەلدىڭ الەم الدىنداعى بەدەلى جونىندە اڭگىمە قوزعاماقپىز.

يلحام اليەۆ بيلىك باسىنا 2003 جىلى كەلدى. وعان دەيىن رەسمي باكۋ تىزگىنىن ونىڭ اكەسى گەيدار اليەۆ ۇستاعان. يلحام اليەۆ وسى ۋاقىتقا دەيىن 2008 جانە 2013 جىلدارى وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋلارىنا قاتىسىپ، بارلىعىندا ايقىن باسىمدىقپەن جەڭىسكە جەتتى. ول ءوزىنىڭ قازاقستان، وزبەكستان جانە رەسەيدەگى ارىپتەستەرىنە قاراعاندا اتا زاڭعا وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋدى ەرتەرەك باستادى. اليەۆ پرەزيدەنت بولىپ سايلانعانىنا نە ءبارى بەس جىل بولعاندا ءازىربايجان كونستيتۋتسياسىنا ءوزىنىڭ پرەزيدەنت سايلاۋىنا شەكسىز قاتىسۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن باپ ەنگىزدى. ونىڭ بۇل ارەكەتىن وپپوزيتسيا وكىلدەرى مەن تاۋەلسىز حالىقارالى ۇيىمدار قاتاڭ سىنعا الدى. «Freedom House» ۇيىمى اليەۆ بيلىگىن الەمدەگى ەڭ قاتال رەجيمدەردىڭ قاتارىنا ەنگىزدى. بىراق ول بۇنىمەن توقتاعان جوق. بەس جىل سايىن سايلاۋدا جەڭىسكە جەتۋدەن شارشادى ما، جوق الدە قارسىلاستارىن ايادى ما بەلگىسىز. ايتەۋىر 2016 جىلى كونستيتۋتسيانى تاعى وزگەرتتى. بۇل جولى ول بەس جىلدىق پرەزيدەنتتىك مەرزىمدى جەتى جىلعا بىراق سوزدى. وسىدان كەيىن ءازىربايجاننىڭ الەم الدىنداعى بەدەلى «ءۇشىنشى الەم» ەلدەرىنىڭ دەڭگەيىنە بىراق ءتۇستى. ۇلىبريتانيالىق The Economist باسىلىمىنىڭ رەيتينگى بويىنشا، دەموكراتيالىق باعىتتا دامىعان 167 ەلدىڭ ىشىندە ءازىربايجان 140 ورىنعا تۇراقتادى. ال الەم بويىنشا ءسوز بوستاندىعىنا شەكتەۋ قويىلعان ەلدەردىڭ ءتىزىمىن جاريالاعان «شەكاراسىز جۋرناليستەر ۇيىمى» ءازىربايجاندى 180 ەلدىڭ ىشىندە 162 ورىنعا جايعاستىرعان. Human Rights Watch حالىقارالىق ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ ۇيىمى ءوزىنىڭ جىل سايىنعى بايانداماسىندا 2017 جىلدىڭ وزىندە ءازىربايجاندا ساياسي سەبەپتەرمەن 25-كە جۋىق تاۋەلسىز جۋرناليستەر مەن ازاماتتىق بەلسەندىلەردىڭ سوتتالعاندىعىن مالىمدەگەن.

“The Qazaq Times”