«ۇلكەن قىتاي» ساياساتى تايۋاننىڭ افريكا ەلدەرىنە كومەكتەسۋىن شەكتەدى

تايۋاننىڭ (تايۆان) حالىقارالىق كومەككە جاۋاپتى ارناۋلى وكىلىنىڭ مالىمدەۋىنشە، قىتايدىڭ «ۇلكەن قىتاي» ء(بىر قىتاي/ One China) ساياساتى تايۋاننىڭ افريكا ەلدەرىنە كومەك كورسەتۋىنە جول بەرمەي كەلەدى. رەسمي بەيجىڭ تارابىنىڭ ارەكەتتەرى تايۋاننىڭ افريكا جانە وزگە ەلدەرمەن بولعان ديپلوماتيالىق قاتىناسىن قيىنداتا تۇسكەن. بۇل تۋرالى VOA اقپاراتتىق سايتى حابارلادى.

وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن تايۋاننىڭ افريكا ەلدەرىمەن بولعان ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناسى جاقسى بولعان. سونىڭ نەگىزىندە تايۋان ۇكىمەتى افريكا ەلدەرىنە كومەك كورسەتۋ ءىسىن جۇيەلى جالعاستىرىپ كەلگەن. الايدا، سوڭعى جىلدارى قىتايدىڭ افريكاداعى ىقپالىنىڭ ارتۋىنا ىلەسە، تايۋاننىڭ قارا قۇرلىق ەلدەرىمەن بايلانىسى ناشارلاي ءتۇستى. ايتالىق، 2000 جىلى تايۋاننىڭ 9 افريكالىق ديپلوماتيالىق سەرىكتەرى بولسا، بۇگىن تەك بۋركينا-فاسو جانە سۆازيلەند قاتارلى ەكى ەل عانا ديپلوماتيالىق قاتىناسىن ساقتاپ وتىر.

تايۋاننىڭ حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ قورىنىڭ توراعاسى لي بايبو (Li Baibo) VOA اگەنتتىگىنە بەرگەن سۇحباتىندا: «وسىدان ءبىراز جىل بۇرىن بىزدە سەنەگال، گامبيا، نيگەريا، ليۆيا، ورتالىق افريكا قاتارلى 9 ديپلوماتيالىق بايلانىستاعى ەل بار ەدى. 6 جىل بۇرىن ولار تايۋانمەن جاقسى قارىم-قاتىناستا بولىپ كەلدى. بىراق قازىر ولار بەيجىڭنىڭ «ءبىر قىتاي» ساياساتى بويىنشا، بىزبەن قارىم-قاتىناسىن ءۇزدى»، – دەگەن.

لي بايبونىڭ ايتۋىنشا، تايۋان 1967 جىلدان باستاپ بۋركينا-فاسو ەلىنىڭ سۋارۋ جوباسىن جاساۋعا جانە جاقسارتۋعا كومەكتەسە باستاعان. ال،1973 جىلى قىتاي مەن بۋركينا-فاسو اراسىندا ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناعاننان كەيىن بۇل جوبا توقتاپ قالعان. الايدا، 1994 جىلى بۋركينا-فاسو حالىقارالىق قولداۋدىڭ ارقاسىندا تايۋانمەن قارىم-قاتىناسىن قالپىنا كەلتىرگەن جانە اۋىلشارۋاشىلىق جوبالارى قايتا ىسكە قوسىلعان.

مالىمەتتەرگە قاراعاندا، قىتاي تارابى بۋركينا-فاسومەن ديپلوماتيالىق بايلانىس ورناتقان 1973-1994 جىلدار اراسىندا بۇل ەلدە اۋرۋحانا، ۇكىمەت عيماراتى، ستاديون جانە باسقا دا قۇرىلىس كەشەندەرىن سالىپ بەرگەن. 2016 جىلى اتالعان ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا كولەمى 155 ملن اقش دوللارىن قۇراعان. بىراق، تايۋاندىق لاۋازىمدىنىڭ ايتۋىنشا، بۋركينا-فاسو بەيجىڭ تارابىنىڭ قۇنى 50 ملرد اقش دوللارى تۇراتىن جوباسىنان باس تارتىپ، تايۋانمەن ىنتىماقتاستىق قاتىناسىن ساقتاپ قالعان.

“The Qazaq Times”