قىتايداعى قوعام بەلسەندىلەرى كومپارتيانىڭ شەشىمىنە قارسى شىقتى

قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ ەل كونستيتۋتسياسىنا وزگەرىس ەنگىزىپ، شي ءجينپيڭنىڭ وكىلەتتى مەرزىمىن ۇزارتۋ تۋرالى ۇسىنىسىنا نارازىلىقتار بايقالۋدا. بۇرىن مەملەكەتتىك باسىلىمنىڭ رەداكتورى بولعان قىتايعا تانىمال جۋرناليستەردىڭ ءبىر بۇل ارەكەتتى كەرى كەتۋ دەپ باعالاعان. بۇل تاقىرىپتى BBC ساراپتادى.

قىتايداعى رەسمي باسىلىمنىڭ بۇرىنعى رەداكتورى لي داتوڭ BBC-ءدىڭ قىتاي تىلىندەگى قىزمەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا ەكسپەرتتەردىڭ باسىم كوبى بۇل قىتاي ساياسي جۇيەسىنىڭ كەرى كەتۋى دەپ باعالاپ وتىرعانىن ايتادى. رەسمي باسىلىمدا قىزمەت ەتكەن تۇلعانىڭ كومپارتيانىڭ شەشىمىنە قارسى كوزقاراسىن اشىق ءبىلدىرۋى قىتايدا تىم سيرەك بولاتىن جاعداي. ول ءتىپتى كومپارتيانىڭ ۇسىنىسىنا دەگەن قارسى پىكىرىن اشىق حات رەتىندە جولداعان. لي داتوڭنىڭ ويىنشا، قىتاي توراعاسى مەن ورىنباسارىنىڭ وكىلەتتى مەرزىمىن ۇزارتۋ مەملەكەتتى بىلىققا اكەلىپ سوعادى.

قىتايداعى الەۋمەتتىك جەلىلەردە «شي جينپيڭ وكىلەتتىلىگى اياقتالعاننان كەيىن دە بيلىكتە قالۋعا تىرىسىپ جاتىر» دەگەن مازمۇنداعى بارلىق جازبالار وشىرىلگەن. بۇل ارينە قىتاي ۇكىمەتىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى تسەنزۋراسىنىڭ قاتاڭ ەكەنىن كورسەتەدى. دەگەنمەن، لي داتوڭ BBC-گە تەلەفون ارقىلى سۇحباتىنىڭ اراسىنا: «مەن بيلىكتەن قورقاتىن جاستا ەمەسپىن» دەگەن ءسوزدى كىرىستىرگەن. ول سوزىندە: «مەن قحر بۇقاراسى رەتىندە ءوز پىكىرىمدى قۇرىلتاي دەلەگاتتارىنا  جەتكىزۋ ازاماتتىق مىندەتىم دەپ ەسەپتەيمىن.  حالىقتىڭ ءبارى بۇل ۇسىنىسقا كەلىسپەيدى، بىراق ءبارىنىڭ ءۇنى ىشىندە وتىر»، – دەگەن.

شىن مانىسىندە لي داتوڭ قىتاي كومپارتياسىنىڭ شەشىمىنە اشىق نارازىلىق بىلدىرگەن بىردەن-ءبىر ادام ەمەس. تانىمال كاسىپكەر، قىتايلىق ميلليونەرلەردىڭ ءبىرى ۆان ي دا ءوزىنىڭ «ۆيچات» الەۋمەتتىك جەلىسىندە: «بۇل انىق ساتقىندىق» دەگەن پىكىرىن بىلدىرگەن.

شي جينپيڭ قحر بيلىگىنە كەلگەننەن بەرى ەلدە بىرقاتار ەكونوميكالىق رەفورمالار جاسالدى جانە بيلىكتەگى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قاتاڭ كۇرەس جۇرگىزىلدى. بىراق شي جينپيڭ جەمقورلىققا قارسى كۇرەس ارقىلى ءوزىنىڭ ساياسي قارسىلاستارىنىڭ ءبارىن بيلىكتەن الاستاتتى دەگەن دە پىكىرلەر بار.  

اتالعان سۇحباتتا لي: «ەكى قادام الدىعا، ءبىر قادام ارتقا» دەگەن جوسىن بار. بىراق قازىرگى شەشىم تسيۆيليزاتسيانىڭ اعىمىنا، زاماننىڭ تالابىنا ساي شەشىم ەمەس», – دەگەن پىكىرىن ايتقان.

“The Qazaq Times”